Εναν ακόμα επώδυνο συμβιβασμό, ικανό να ανατρέψει τους όποιους εκλογικούς σχεδιασμούς του Μεγάρου Μαξίμου, καλείται να κάνει η κυβέρνηση αν θέλει να διατηρήσει ενεργό το αφήγημα της εξόδου από το Μνημόνιο τον ερχόμενο Αύγουστο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι η τυπική έξοδος από το Μνημόνιο περνά από την «είσοδο» σε ένα νέο κείμενο ισχυρών δεσμεύσεων, το οποίο θα ενσωματώνει πολλά από τα χαρακτηριστικά του ισχύοντος προγράμματος. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται επί του παρόντος διχασμένη για το εάν πρέπει να προσυπογράψει. Η γκρίνια των δανειστών ξεκίνησε αμέσως μετά την παραλαβή τής «Ολιστικής στρατηγικής ανάπτυξης για το μέλλον». Το κυβερνητικό πρόγραμμα κρίθηκε από τους δανειστές, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ανεπαρκές, γενικόλογο και ασαφές.
ΠΡΩΤΟ ΜΗΝΥΜΑ. Αμέσως μετά ήρθε το πρώτο μήνυμα από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Ολαφ Σολτς, που προτάσσει την ανάγκη ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων του τρίτου Μνημονίου και την κατάρτιση ενός αξιόπιστου προγράμματος για τα επόμενα χρόνια. Μόνο υπό αυτές τις προϋποθέσεις η Γερμανία φέρεται διατεθειμένη να συζητήσει τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, συνδέοντας ακριβώς τις νέες μεταρρυθμίσεις με τη σταδιακή λήψη μέτρων ελάφρυνσης.
Στις πρώτες επαφές κυβέρνησης – δανειστών μετά την αποστολή του «Ολιστικού», το μήνυμα των απαραίτητων προσαρμογών εστάλη, ενώ ακολούθησαν οι προειδοποιητικές βολές περί παράτασης του προγράμματος μέσω διαρροών στον γερμανικό Τύπο. Στους κόλπους της κυβέρνησης όμως, αναφέρουν πληροφορίες, ζυμώνεται η άποψη –χωρίς να γνωρίζουμε εάν αυτή θα είναι η τελική θέση –ότι το «Ολιστικό», ιδιοκτησίας της ελληνικής κυβέρνησης, είναι λίγο – πολύ το κυβερνητικό και προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, στο οποίο δεν χωρούν παρεμβάσεις των δανειστών.
«Δεν είμαστε σίγουροι για το εάν θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στο κείμενο αυτό όσα θέλουν οι δανειστές, αυτό είναι το δικό μας πρόγραμμα» αναφέρει κυβερνητική πηγή αναγνωρίζοντας ότι θα υπάρξουν πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Στο ερώτημα πώς θα μπορούσε να ξεπεραστεί το πρόβλημα, το ίδιο στέλεχος παραπέμπει στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας στο οποίο θα μπορούσαν να περιληφθούν οι επιπρόσθετες δεσμεύσεις. Πηγές των δανειστών απορρίπτουν, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Ολοι οι ισχυροί παίκτες στη σκακιέρα του ελληνικού προγράμματος έχουν στείλει σαφή μηνύματα για την ανάγκη ανάληψης ιδιοκτησίας από την ελληνική κυβέρνηση. Ζητούν δεσμεύσεις μη αναστροφής των μεταρρυθμίσεων που έχουν γίνει στα χρόνια των Μνημονίων, πλήρη σεβασμό των δημοσιονομικών στόχων, ολοκλήρωση όλων των εκκρεμοτήτων του τρίτου προγράμματος και νέες δεσμεύσεις μεταρρυθμίσεων. Το πακέτο αυτό περιέγραψε με δηλώσεις του από την Ουάσιγκτον και ο ευρωπαίος επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, κάνοντας λόγο για τη σύναψη «νέας συμφωνίας» ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους ευρωπαίους δανειστές, υπογραμμίζοντας όμως την ανάγκη να μην οδηγηθούμε σε ένα «καμουφλαρισμένο Μνημόνιο».
ΤΑ ΑΝΤΙΜΕΤΡΑ. Σημείο αιχμής στη «νέα συμφωνία» αποτελούν τα μέτρα και τα αντίμετρα της διετίας 2019-20.
Υπό το φως των νεότερων προβλέψεων για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας (από 1,5% έως 2% σύμφωνα με διεθνείς οίκους και το ΔΝΤ), ακόμα και στις παρυφές της Κομισιόν υπάρχει ο φόβος ότι δεν θα καταστεί εφικτό να αποκρουστούν οι πιέσεις του ΔΝΤ για ταυτόχρονη εφαρμογή των περικοπών σε συντάξεις και αφορολόγητο από το 2019, με συνολικό κόστος για φορολογουμένους και συνταξιούχους ύψους 4 δισ. ευρώ.
Με τέτοιο πακέτο επιβαρύνσεων εκτιμάται από πολιτικούς αναλυτές πως θα ήταν αυτοκτονικό η κυβέρνηση να επιχειρήσει εκλογές εντός του 2019. Εκτός κι αν μεσολαβήσει ένα θαύμα και το ΔΝΤ αποσύρει τις απαιτήσεις του ή εάν αποσυρθεί το ίδιο το Ταμείο από το ελληνικό πρόγραμμα. Το ενδεχόμενο μη συμμετοχής του Ταμείου περιορίζεται σταδιακά παρά τις διαφορές με την ευρωζώνη για τη διευθέτηση του χρέους. Η Γερμανία εμφανίζεται για μία ακόμα φορά υπέρμαχος της παραμονής του. Εάν αργήσουν να επιτύχουν συμβιβασμό ΔΝΤ και Γερμανία, η παράταση του προγράμματος πέραν του Αυγούστου –η οποία επί του παρόντος διαψεύδεται –θα επανέλθει στο προσκήνιο. Στο σενάριο αδυναμίας συμβιβασμού κυβέρνησης – δανειστών για τη «νέα συμφωνία» στο προσκήνιο έρχονται πολιτικές ανατροπές.