Στον ορίζοντα της εξόδου της χώρας από το Μνημόνιο έχει αρχίσει να μαζεύεται βαριά ομίχλη. Οι αποκλειστικές πληροφορίες της «Süddeutsche Zeitung», σύμφωνα με τις οποίες οι δανειστές συζητούν το ενδεχόμενο παράτασης του τρίτου προγράμματος, για λίγους μήνες μετά την προβλεπόμενη λήξη του τον Αύγουστο, διαψεύστηκαν από τον πρόεδρο του Eurogroup Μάριο Σεντένο, τον ευρωπαίο επίτροπο Πιερ Μοσκοβισί και τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη. Μάλιστα ο Σεντένο μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC δήλωσε ότι «Ελλάδα και πιστωτές μοιάζουν να είναι ένα βήμα πιο κοντά στην επίτευξη συμφωνίας για ελάφρυνση του χρέους».
Παράλληλα και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Ολαφ Σολτς δήλωσε ότι «είμαστε πρόθυμοι να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα και αποφάσεις για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα», σημειώνοντας όμως ότι δεν θα αποφασίσει η Γερμανία για τo μέλλον της Ελλάδας, αλλά ο ίδιος ο ελληνικός λαός.
Τα σύννεφα όμως πυκνώνουν καθώς σε αλλεπάλληλες εκθέσεις αναλυτές ανά τον κόσμο περιορίζουν δραστικά τις προσδοκίες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, επισημαίνοντας τους κινδύνους που κρύβει ενδεχόμενη «καθαρή έξοδος».
Η νέα συμφωνία, κατά την άποψη πολλών μελών του Eurogroup, θα πρέπει να στηρίζεται σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία, ενώ η όποια ελάφρυνση χρέους θα πρέπει να δίνεται σταδιακά και υπό όρους. Κάτι σαν Μνημόνιο χωρίς λεφτά αλλά με ρήτρα χρέους.
ΟΛΑ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ. Αν όλες αυτές οι δυσκολίες θα καταλήξουν τελικά σε παράταση του προγράμματος για ορισμένους μήνες, παραμένει ακόμα άγνωστο. Είναι δεδομένο όμως ότι την παράταση θα πρέπει να τη ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση, ενώ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι είναι επιθυμητή από τα κράτη – μέλη της ευρωζώνης. Ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς ερωτηθείς σχετικά τόνισε χθες ότι «η Επιτροπή εργάζεται για να διασφαλίσει την επιτυχή ολοκλήρωση του ελληνικού προγράμματος φέτος το καλοκαίρι».
Ευρωπαϊκές πηγές εκτιμούν πως η διαρροή πληροφοριών για παράταση ενδεχομένως να συνδέεται με την προσπάθεια των δανειστών να ασκήσουν πίεση επιτάχυνσης των απαραίτητων δράσεων προς την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης. Στο μέτωπο των 88 προαπαιτουμένων της τέταρτης αξιολόγησης καταγράφονται ουσιαστικές καθυστερήσεις, ενώ και το «ολιστικό» κυβερνητικό σχέδιο ανάπτυξης κρίνεται πως χρήζει άμεσης συμπλήρωσης και εμβάθυνσης, συγκεντρώνοντας ήδη τις πρώτες κυβερνητικές ενστάσεις.
Σε αυτού του επιπέδου τις εκκρεμότητες, η κυβέρνηση μπορεί να αναστρέψει την εικόνα, εφόσον πραγματικά επιθυμεί να έρθει σε μια νέα συμφωνία με τους δανειστές.
Παράλληλα όμως θα πρέπει να γεφυρωθούν και οι διαφορές ευρωζώνης – ΔΝΤ ώστε να υπάρξει συμφωνία για το χρέος. Οι αποστάσεις ανάμεσά τους παραμένουν σημαντικές, αναφέρουν πληροφορίες. Μια πρώτη απόπειρα συνεννόησης ευρωζώνης και ΔΝΤ αναμένεται σήμερα στο πλαίσιο του Washington Group, με τις προσδοκίες όμως να διατηρούνται χαμηλά. Επιστρέφοντας στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, οι αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις του προβλεπόμενου ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας φέρνουν όλο και πιο κοντά ένα μεγάλο πολιτικό πρόβλημα για την ελληνική κυβέρνηση. Το ενδεχόμενο να ζητηθεί ταυτόχρονη εφαρμογή των περικοπών σε αφορολόγητο και συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2019 ολοένα και ενισχύεται παρά αποδυναμώνεται επηρεάζοντας ευθέως και τους εκλογικούς σχεδιασμούς.
Χθες, στο πλαίσιο της εαρινής έκθεσης κοινών προβλέψεων, τα σημαντικότερα οικονομικά ινστιτούτα Γερμανίας, Αυστρίας και Ελβετίας συμφώνησαν ότι ο φετινός ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα θα είναι της τάξεως του 1,5%. Με έκθεσή της η Citi, την ίδια ώρα, εκτιμούσε ρυθμό ανάπτυξης 1,4% φέτος και 1,5% του χρόνου με παράλληλη αδυναμία επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ (3,2% φέτος και 3% το 2019), σημειώνοντας πως μια ενδεχόμενη καθαρή έξοδος της Ελλάδας από το πρόγραμμα θα εκθέσει την Ελλάδα πιο άμεσα στα πιθανά σοκ των διεθνών αγορών. Με άλλη έκθεση η Capital Economics θέτει επίσης τον πήχη της ανάπτυξης στο 1,5% προειδοποιώντας ότι τα βασικά οικονομικά μεγέθη στη χώρα παραμένουν πολύ αδύναμα. Η Τράπεζα της Ελλάδος αναθεώρησε την πρόβλεψή της στο 2%.
ΚΑΙ Η ΚΟΜΙΣΙΟΝ. Τις επόμενες ημέρες, και η Κομισιόν αναμένεται να χαμηλώσει τον πήχη της ανάπτυξης στο 1,9% για φέτος έναντι 2,5% που προέβλεπε λίγους μήνες νωρίτερα. Στον βαθμό που και οι επίσημες ανακοινώσεις (στις 4 Ιουνίου) της ΕΛΣΤΑΤ για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το πρώτο τρίμηνο του έτους επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις χαμηλότερων επιδόσεων, αρμόδιες πηγές σημειώνουν πως δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία: το ΔΝΤ θα ζητήσει διπλό μαχαίρι σε αφορολόγητο και συντάξεις από το 2019, περιπλέκοντας τους κυβερνητικούς εκλογικούς σχεδιασμούς.
Η Κριστίν Λαγκάρντ πάντως χθες από την Ουάσιγκτον δεν έδωσε στίγμα προθέσεων στο επίμαχο ζήτημα. Επιχειρώντας να βγάλει τη ρετσινιά της λιτότητας από το ΔΝΤ, σημείωσε ότι το Ταμείο ουδέποτε ζήτησε τις επιπρόσθετες βαθιές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες που έχουν γίνει στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα, πετώντας το μπαλάκι στους Ευρωπαίους. Πρόκειται για μια επανάληψη του σίριαλ στο οποίο οι Ευρωπαίοι ζητούν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα ώστε να παράσχουν την ελάχιστη απαιτούμενη διευθέτηση χρέους και μετά τον συμβιβασμό με την ελληνική κυβέρνηση (3,5% του ΑΕΠ πλεονάσματα έως το 2022 και 2% έως το 2060), το μάρμαρο της λιτότητας πέφτει στις πλάτες της ελληνικής κοινωνίας. Μια παραλλαγή αυτού του σίριαλ εκτυλίσσεται για μία ακόμα φορά.