Οριακή είναι πλέον η κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου, με τις αυξημένες προσφυγικές ροές προς τις ελληνικές ακτές και τον εγκλωβισμό χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων στα κέντρα κράτησης να δημιουργούν ένα μείγμα έτοιμο να εκραγεί.
Και η έκρηξη δεν άργησε. Σκηνικό πολέμου θύμιζε το βράδυ της Κυριακής το κέντρο της Μυτιλήνης, γύρω από την Πλατεία Σαπφούς, με ακροδεξιούς να επιτίθενται σε πρόσφυγες και μετανάστες και την Αστυνομία να επιχειρεί τελικά τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας εκκένωση της πλατείας, προχωρώντας στη σύλληψη 120 ενήλικων προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονταν στο σημείο. Ωστόσο, δεν έγινε καμία σύλληψη μέλους των ακροδεξιών ομάδων που προκάλεσαν τα ολονύχτια επεισόδια.
ΞΕΧΕΙΛΙΣΕ Η ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ. Υπενθυμίζεται πως τις τελευταίες ημέρες η Πλατεία Σαπφούς είχε καταληφθεί αρχικά από περίπου 200 Αφγανούς, οι οποίοι ζητούσαν να εξεταστούν άμεσα τα αιτήματα ασύλου που είχαν υποβάλει, προκειμένου να φύγουν από το νησί. Η αγανάκτηση κατοίκων και τοπικών φορέων για την πολυήμερη κατάληψη στην Πλατεία Σαπφούς ξεχείλιζε, και μάλιστα την περασμένη Παρασκευή ο δήμαρχος του νησιού Σπύρος Γαληνός, σε επιστολή που έστειλε στον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής και τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη, τόνιζε πως μια ολόκληρη πόλη βρίσκεται υπό καθεστώς ομηρείας, «το κεντρικότερο σημείο της πρωτεύουσας του νησιού υπό κατάληψη και η Αστυνομία να μην τολμά να επέμβει για να αποκαταστήσει την τάξη. Η προκλητική αυτή αδράνεια μεταθέτει όλο το βάρος στον Δήμο Λέσβου, ο οποίος είναι ο μοναδικός φορέας που βρίσκεται εξαρχής στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μας κάνει να διερωτόμαστε εάν τελικά οι νόμοι του κράτους έχουν πραγματική ισχύ και, αν ναι, γιατί οι αρμόδιοι για την εφαρμογή τους φοβούνται να κάνουν τη δουλειά τους και να πράξουν τα αυτονόητα;». Δεν είναι λίγοι εκείνοι, πάντως, οι οποίοι υποστήριζαν πως η αστυνομική επέμβαση στην πλατεία δεν επιχειρούνταν τόσες ημέρες για τον φόβο της πυροδότησης επεισοδίων μέσα στα κέντρα κράτησης και κυρίως στη Μόρια.
Την ανησυχία της τοπικής κοινωνίας εκμεταλλεύτηκαν το βράδυ της Κυριακής ομάδες περίπου 200 ακροδεξιών, οι οποίοι μετά την ολοκλήρωση συγκέντρωσης πολιτών για τους δύο έλληνες στρατιωτικούς, που βρίσκονται στις τουρκικές φυλακές, κατευθύνθηκαν προς την πλατεία, ζητώντας από τους πρόσφυγες και μετανάστες να αποχωρήσουν.
Τα πνεύματα οξύνθηκαν όταν οι ακροδεξιές αυτές ομάδες, οι οποίες ενισχύθηκαν ύστερα από κάλεσμα μέσω Διαδικτύου, άρχισαν να επιτίθενται κατά αστυνομικών αλλά και των συγκεντρωμένων στην πλατεία. Μάλιστα, έβαλαν φωτιές σε κάδους απορριμμάτων και πετούσαν φωτοβολίδες και βεγγαλικά με στόχο πρόσφυγες και μετανάστες. Μέλη του αντιεξουσιαστικού χώρου καθώς και αλληλέγγυοι έσπευσαν προς υπεράσπιση των μεταναστών και προσφύγων. Οι αστυνομικές Αρχές, προκειμένου να προστατεύσουν τους παρευρισκόμενους στην πλατεία, έκαναν χρήση δακρυγόνων. Τα επεισόδια επεκτάθηκαν μέχρι το Δημαρχείο της Μυτιλήνης και τα γύρω στενά. Οι κάτοικοι αντίκριζαν πρωτόγνωρες εικόνες, με τους φλεγόμενους κάδους να λειτουργούν ως οδοφράγματα στις αστυνομικές δυνάμεις.
Οι συγκρούσεις μεταξύ ακροδεξιών, μεταναστών και προσφύγων και αστυνομικών δυνάμεων κάποια στιγμή περιορίστηκαν και μισή ώρα πριν από τις 6 το πρωί της Δευτέρας πραγματοποιήθηκε αστυνομική επιχείρηση απομάκρυνσης των προσφύγων και μεταναστών από την Πλατεία Σαπφούς. Η επιχείρηση, σύμφωνα με πληροφορίες, κράτησε περίπου 10 λεπτά και οι 120 συγκεντρωμένοι αλλοδαποί μαζί με δύο έλληνες αλληλέγγυους συνελήφθησαν και κρατούνται στην Αστυνομική Διεύθυνση Λέσβου.
Στο μεταξύ, προβληματισμό προκαλούν οι αυξημένες προσφυγικές ροές κυρίως μέσω των χερσαίων συνόρων της χώρας, που παρουσιάζουν, όπως παραδέχθηκε και ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας, τριπλασιασμό. Πάντως, και από θαλάσσης υπάρχει αύξηση, με τις αφίξεις τους πρώτους τεσσερισήμισι μήνες να φτάνουν σχεδόν τις 7.500 και τους εγκλωβισμένους πρόσφυγες και μετανάστες στα νησιά να αγγίζουν τις 15.495.
Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η απόφαση του νέου διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου Μάρκου Καραβία, με την οποία επαναφέρεται ο γεωγραφικός περιορισμός για τους αιτούντες άσυλο στα έξι νησιά του Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Λέρος, Κως, Σάμος και Ρόδος). Η απόφαση αυτή αντιπαρέρχεται την απόφαση που είχε εκδώσει το ΣτΕ την περασμένη Τρίτη και η οποία καταργούσε το περιοριστικό καθεστώς των αιτούντων άσυλο στα νησιά.
Με ανακοίνωσή του το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες αναφέρει πως «η απόφαση του διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου τρεις ημέρες μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αποτελεί πλήγμα στο κράτος δικαίου. Η κυβέρνηση, μετά την έκφραση ανησυχίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απόφαση του ΣτΕ, έσπευσε να επαναφέρει την ακυρωθείσα απόφαση. Η πολιτική εγκλωβισμού προσφύγων στα ελληνικά νησιά θα συνεχίσει να προκαλεί πόνο στους πρόσφυγες και εντάσεις στις τοπικές κοινωνίες, σαν αυτές που ζήσαμε στην Πλατεία Σαπφούς της Μυτιλήνης, με επιθέσεις από ακροδεξιούς σε διαμαρτυρόμενους πρόσφυγες».