Τρία χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την έναρξη της δίκης της Χρυσής Αυγής, στις 20 Απριλίου 2015. Μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, τον Σεπτέμβριο του 2013, η Ελληνική Αστυνομία συνέλαβε την ηγετική ομάδα της ΧΑ, δεκάδες στελέχη και μέλη της και το Συμβούλιο Εφετών αποφάσισε την παραπομπή τους με κατηγορίες που αφορούν τα πιο ειδεχθή ποινικά αδικήματα, όπως ανθρωποκτονίες και απόπειρες ανθρωποκτονιών στο πλαίσιο μιας δομημένης εγκληματικής οργάνωσης. Στις περισσότερες από 240 συνεδριάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, πλήθος στοιχείων και μαρτυριών αποκαλύπτουν την εγκληματική δράση των κατηγορουμένων σε όλη την ανατριχιαστική της έκταση αφήνοντας πλέον ελάχιστα περιθώρια για δικαιολογίες περί άγνοιας ή πλάνης.
Είναι αλήθεια ότι οι ενέργειες της πολιτείας και οι αποκαλύψεις που ακολούθησαν ανέκοψαν την πορεία της ΧΑ προς το διψήφιο ποσοστό, αλλά σημαντική υποχώρηση της επιρροής της δεν υπήρξε. Πλέον μοιάζει να έχουμε συμβιβαστεί με την ιδέα ότι γύρω μας υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες –πολλοί από αυτούς νέοι άνθρωποι –που έχουν ψηφίσει τέσσερις ή πέντε φορές τη ΧΑ και σε καμία έρευνα δεν διαφαίνεται να έχουν αλλάξει γνώμη. Αν υπάρχει μια σειρά ιστορικών, ιδεολογικών και συγκυριακών λόγων που κατά κάποιο τρόπο εξηγούν τη σταθεροποίηση της ΧΑ ως εκλογική επιλογή, ο ιδιαίτερα αργός ρυθμός με τον οποίο διεξάγεται η δίκη, η κατά καιρούς αποδαιμονοποίηση των νεοναζί σε κοινές εμφανίσεις με στελέχη της κυβέρνησης και η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις πολύ φοβάμαι ότι θα αποτελέσουν παράγοντες περαιτέρω ενίσχυσής της το επόμενο χρονικό διάστημα.
Επομένως, τίθεται εύλογα το ερώτημα για το κατά πόσο η προσπάθεια απόδειξης πως η ΧΑ είναι εγκληματική οργάνωση αρκεί από μόνη της για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Πράγματι, οι χρυσαυγίτες δεν κατηγορούνται γιατί απλά πιστεύουν σε κάποιες ιδέες, αλλά για τις εγκληματικές τους πράξεις. Ωστόσο, αυτά τα εγκλήματα συνοδεύονται από ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό πλαίσιο, στον πυρήνα του οποίου βρίσκεται η φυλετική αντιμετώπιση της κοινωνίας –η διάκριση των ανθρώπων σε αυτούς που πρέπει να ζουν και σε αυτούς που πρέπει να εξολοθρευτούν. Κι αυτός ακριβώς είναι ο πυρήνας μιας εγκληματικής ιδεολογίας. Η ΧΑ αποτελεί μόνιμη, σοβαρή και άμεση απειλή για τη δημοκρατία, επειδή η ιδεολογία της, η οργανωτική της δομή και οι εγκληματικές πράξεις των μελών της συνδέονται μεταξύ τους άρρηκτα. Για τον λόγο αυτό η θέση της βρίσκεται εκτός νόμου.