Χτυποκάρδια στο τραπέζι του Eurogroup

Οι προσδοκίες στο τραπέζι του Eurogroup μεθαύριο Παρασκευή στη Σόφια έχουν τεθεί χαμηλά. «Δεν θα ήθελα να ανεβάσω τις προσδοκίες για την επίτευξη προκαταρκτικής συμφωνίας στη Σόφια» ανέφερε χθες στις Βρυξέλλες ευρωπαίος αξιωματούχος.

Οι αμφιβολίες για το εάν θα επιτευχθεί συνολική συμφωνία για χρέος, μεταμνημονιακή εποπτεία και τέταρτη αξιολόγηση ακόμα και στο ορόσημο της 21ης Ιουνίου διευρύνονται και παρότι όλες οι πλευρές ξορκίζουν την παράταση του προγράμματος, μια «υβριδική» λύση και στο ορόσημο της 20ής Αυγούστου δεν μπορεί να αποκλειστεί. «Θα έχουμε αποφάσεις τον Ιούνιο, όταν όλα τα στοιχεία του πακέτου θα είναι στη θέση τους» πρόσθεσε ο αξιωματούχος, βάζοντας σε πρώτο πλάνο την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης. Χωρίς αυτό το κομβικό σημείο δεν προχωρεί τίποτα.

Η αρχή των προβλημάτων ξεκινά από τις διαφωνίες για το χρέος, περνά από ένα αδύναμο πρόγραμμα ελληνικών μεταρρυθμίσεων και καθυστερήσεων στα προαπαιτούμενα, αγγίζει ευαίσθητες πολιτικά εσωτερικές χορδές και ισορροπίες εξαιτίας της απειλής διπλής περικοπής συντάξεων και αφορολογήτου από το 2019.

Τα χρονικά ορόσημα έχουν καθοριστεί, η κατάληξη μετά την πάροδο εξήντα ημερών είναι αβέβαιη.

Το χρέος. Στο μέτωπο του χρέους, Γερμανία και ΔΝΤ αδυνατούν επί του παρόντος να καταλήξουν σε κοινή συνισταμένη, κάνοντας ακόμα και την Κομισιόν να βάλει νερό στο κρασί της. Τη θέση περί αναγκαιότητας ενός αυτόματου μηχανισμού μελλοντικών διευθετήσεων στο χρέος υποκατέστησε η άποψη ότι μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός σε έναν «ημι-αυτόματο» μηχανισμό.

Ο κοινοτικός επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί σε χθεσινή του συνέντευξη (Agence Europe) δήλωσε πως «ένα ημιαυτόματο σύστημα είναι μάλλον η καλύτερη επιλογή», προσθέτοντας «αλλά ας μην επιστρέψουμε σε έναν “χειροκίνητο” μηχανισμό».

Πίσω από τις διατυπώσεις Μοσκοβισί κρύβεται μια παραλλαγή της χρόνιας κόντρας ευρωζώνης – ΔΝΤ αναφορικά με την ενδεδειγμένη δοσολογία ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Το Ταμείο συμβιβάστηκε με τη γερμανική συνταγή καθιέρωσης όρων και προϋποθέσεων σταδιακής μελλοντικής ελάφρυνσης, εξακολουθεί να ζητεί όμως πολύ περισσότερα από όσα η ευρωζώνη –και κυρίως η Γερμανία –είναι διατεθειμένη να δώσει ως ελάφρυνση. Ορισμένες πηγές δεν αποκλείουν το θέμα του χρέους να απαιτήσει ακόμα μήνες διαπραγματεύσεων. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς, άλλωστε, σε δηλώσεις του μετά τις επαφές στην Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα έχει προϊδεάσει ότι θα χρειαστούν ακόμα «πολλές εβδομάδες».

Η τέταρτη αξιολόγηση. Ο κοινοτικός αξιωματούχος κατά τη διάρκεια ενημέρωσης χθες στις Βρυξέλλες, ενόψει της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, σημείωσε με νόημα πως «στην παρούσα φάση δεν μπορούμε να προβλέψουμε τίποτα». Στο Eurogroup της 27ης Απριλίου, όπως είπε, οι εκπρόσωποι των θεσμών θα ενημερώσουν απλώς τους υπουργούς Οικονομικών για την πορεία της τέταρτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος.

Οπως είναι γνωστό, υπάρχουν 88 προαπαιτούμενα για το κλείσιμο του προγράμματος, τα περισσότερα εκ των οποίων αφορούν εφαρμογή παλαιότερων αποφάσεων. Ο ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε ότι η εφαρμογή των προαπαιτουμένων δεν έχει ακόμα κλείσει, σημειώνοντας ότι εκκρεμούν οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά της ενέργειας και στις ιδιωτικοποιήσεις.Υπογράμμισε, πάντως, πως στόχος είναι να υπάρξει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement) τον Μάιο, ούτως ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας τον Ιούνιο, η οποία θα συμπεριλαμβάνει όλες τις παραμέτρους για την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα. Εκτίμησε δε ότι η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο εντός Μαΐου, είναι «δύσκολη αλλά όχι ανέφικτη».

Το αφορολόγητο. Η μπάλα έρχεται για μία ακόμα φορά στο ελληνικό γήπεδο. Οσο οι διαφωνίες για το χρέος παραμένουν, οι απαιτήσεις από την ελληνική κυβέρνηση και οι πιέσεις διευρύνονται. Αντικατοπτρίζονται στην ξεκάθαρη απαίτηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για μείωση του αφορολογήτου παράλληλα με το μαχαίρι στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2019, η οποία προκαλεί ήδη κύματα ανησυχίας στο κυβερνητικό στρατόπεδο.

Παράλληλα, το αφήγημα της καθαρής εξόδου έχει ξεθωριάσει. Σε ένα σκηνικό όπου στη μεταμνημονιακή περίοδο η Ελλάδα θα κληθεί να εφαρμόζει ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με σκληρούς όρους δημοσιονομικής πειθαρχίας και διαρκή έλεγχο από τους δανειστές, το μόνο στοιχείο το οποίο θα διαφοροποιεί την κατάσταση σε σχέση με τη μνημονιακή περίοδο φαντάζει η μη εξασφαλισμένη φθηνή χρηματοδότηση από τον ESM.