Μια μπανάνα μπορεί να αντικαταστήσει τα αθλητικά ποτά για όσους από εμάς βασιζόμαστε στους υδατάνθρακες για την τροφοδοσία μας σε προπόνηση και αγώνες καθώς και τη γρήγορη αποθεραπεία μας, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που συγκρίνει τις κυτταρικές επιδράσεις των υδατανθράκων που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της άθλησης. Διαπίστωσε ότι μία μπανάνα, μια φυσική τροφή, παρέχει αντιφλεγμονώδη οφέλη που συγκρίνονται και ξεπερνούν τα οφέλη που προσφέρουν τα χημικά αθλητικά ποτά.
Είναι πασίγνωστο το ότι η πρόσληψη υδατανθράκων κατά τη διάρκεια παρατεταμένης άσκησης μπορεί να επιτρέψει σε κάποιον να συνεχίσει για μεγαλύτερη απόσταση ή σε υψηλότερη ένταση και έπειτα να αποθεραπευθεί ταχύτερα από κάποιον που απέχει κατά τη διάρκεια της άσκησης. Οι υδατάνθρακες τροφοδοτούν γρήγορα τους μυς, μειώνοντας το φυσιολογικό στρες από την άσκηση και προκαλώντας μικρότερης έκτασης φλεγμονή. Η πιο εύπεπτη και φορητή μορφή υδατάνθρακα είναι η ζάχαρη, είτε η γλυκόζη, η φρουκτόζη ή η σακχαρόζη, η οποία στους αθλούμενους συνήθως παρέχεται μέσω αθλητικών ποτών.
Ωστόσο, τα αθλητικά ποτά δεν είναι φυσικές τροφές. Κατασκευάζονται τεχνητά και μπορούν να περιέχουν αρώματα και χημικά που κάποιοι ίσως θέλουν να αποφύγουν κάποιοι. Πριν από λίγα χρόνια, οι ερευνητές στο Απαλάχιο Πανεπιστήμιο της Κανάπολης στη Βόρεια Καρολίνα άρχισαν να αναρωτιούνται για την πρόσληψη φρούτων ως μια υγιέστερη εναλλακτική στα αθλητικά ποτά κατά τη διάρκεια της άσκησης. Τα περισσότερα φρούτα, συμπεριλαμβανομένης της μπανάνας, είναι ζαχαρούχα και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη. Φρουκτόζη, άλλωστε, σημαίνει ζάχαρη από φρούτα. Περιέχουν όμως και άλλες φυσικές ουσίες που μπορεί να έχουν αντίκτυπο στην απόδοση και την αποθεραπεία, σύμφωνα με τις υποθέσεις των ερευνητών.
Σε ένα προκαταρκτικό πείραμα που δημοσιεύθηκε το 2012, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι ποδηλάτες είχαν καλύτερες επιδόσεις κατά τη διάρκεια μιας επίπονης ποδηλασίας είτε έτρωγαν μια μπανάνα είτε πίνοντας αθλητικό ποτό σε σύγκριση με το νερό. Επίσης, ανέπτυξαν χαμηλότερα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα τους μετά. Αλλά αυτή η μελέτη είχε αφήσει πολλά ερωτήματα αναπάντητα, ειδικά για το αν και πώς οι υδατάνθρακες μπορεί να συμβάλουν στην ανάκαμψη των αθλουμένων.
Οι νέες τεχνικές
Ετσι, για τη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στην επιθεώρηση «PLOS One» (www.journals.plos.org), οι ερευνητές αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν πιο εξελιγμένες τεχνικές για την παρακολούθηση των μοριακών μεταβολών στα σώματα ποδηλατών. Ζήτησαν από 20 αθλητές ποδηλασίας, άνδρες και γυναίκες, να ποδηλατούν αγωνιστικά 75 χλμ. σε διαφορετικές ημέρες στο εργαστήριο. Κατά τη διάρκεια κάποιων μετρήσεων, οι αθλητές έπιναν μόνο νερό. Στα άλλα έπαιρναν νερό, αλλά και 220 ml αθλητικού ποτού ή περίπου μισή μπανάνα κάθε 30 λεπτά.
Οι επιστήμονες τούς έπαιρναν αίμα πριν από την άσκηση, αμέσως μετά, αλλά και αρκετές φορές ακόμη έως και 45 ώρες αργότερα. Επειτα έλεγξαν το αίμα για δείκτες φλεγμονής και επίπεδα εκατοντάδων μορίων, γνωστών ως μεταβολιτών, που μπορούν να μεταβληθούν κατά τη διάρκεια της άσκησης είτε μετά και να υποδείξουν το μέγεθος του στρες το οποίο αισθάνεται το σώμα. Απομονώθηκαν επίσης κύτταρα αίματος για να εξετάσουν τη δραστηριότητα ορισμένων γονιδίων που εμπλέκονται στη φλεγμονή.
Οι δείκτες
Οπως περίμεναν, οι μελετητές διαπίστωσαν ότι η κατάποση μόνο νερού είχε ως αποτέλεσμα σχετικά υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών στο αίμα των ποδηλατών. Αυτοί οι δείκτες ήταν πολύ χαμηλότεροι εάν οι ποδηλάτες είχαν καταναλώσει φρούτα ή αθλητικό ποτό. Οι μεταβολίτες των εθελοντών έδειξαν ότι το σώμα τους ήταν λιγότερο στρεσαρισμένο όταν έπαιρναν υδατάνθρακες κατά τη διάρκεια της άσκησης, είτε αυτές οι θερμίδες είχαν προέλθει από ένα μπουκάλι ή μια μπανάνα. Αλλά υπήρξαν διαφορές στη δραστηριότητα ορισμένων γονιδίων. Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα κύτταρα αίματος των ποδηλατών παρήγαν λιγότερο από γενετικό πρόδρομο ενός ενζύμου γνωστού ως COX-2 όταν έτρωγαν μπανάνες στη διάρκεια της προπόνησης. Αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρήθηκε όταν έπιναν αθλητικό ποτό ή μόνο νερό. Το ένζυμο COX-2 ενισχύει την παραγωγή προσταγλανδινών, οι οποίες με τη σειρά τους εντείνουν τη φλεγμονή. Λιγότερο από τον γενετικό πρόδρομο στα κύτταρα μετά από μια προπόνηση θα πρέπει να σημαίνει λιγότερο COX-2, άρα και μειωμένη φλεγμονή, λέει στους «New York Times» ο επικεφαλής της μελέτης Ντέιβιντ Νίμαν.
Ο δρ Νίμαν επισημαίνει ότι τα αντιφλεγμονώδη όπως η ιβουπροφαίνη δρουν αναστέλλοντας το COX-2, αλλά έως τώρα οι ερευνητές δεν είχαν θεωρήσει ότι οι μπανάνες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν παρομοίως. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο το φρούτο καταφέρνει να επηρεάσει τα γονίδια των κυττάρων μετά από άσκηση δεν είναι ακόμη γνωστή, παρατηρεί. Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του δεν γνωρίζουν επίσης εάν μισή μπανάνα κάθε 30 λεπτά είναι η ιδανική ποσότητα φρούτου κατά τη διάρκεια της άσκησης. Παρόλο που παρείχε τόσους υδατάνθρακες όσο ένα ποτήρι αθλητικού ποτού, είχε επίσης ως αποτέλεσμα «αρκετό φούσκωμα», που θα μπορούσε να μειώσει τον ενθουσιασμό κάποιων με ευαίσθητα στομάχια. Ο ερευνητής και οι συνεργάτες του σκοπεύουν να διερευνήσουν τα ζητήματα αυτά σε μελλοντικές έρευνες και επίσης να εξετάσουν τις επιπτώσεις άλλων φρούτων. «Οι χουρμάδες έχουν ακόμη περισσότερη ζάχαρη από τις μπανάνες», σχολιάζει. «Στο μεταξύ», καταλήγει, «για τους αθλούμενους που προτιμούν μια φυσική, ανέξοδη και εύκολα αποθηκεύσιμη εναλλακτική στα αθλητικά ποτά, οι μπανάνες δείχνουν μια αρκετά καλή λύση».
Μια μέτρια μπανάνα
(118 gr) περιέχει:
Νερό 88 gr
Ενέργεια 105 Kcal
Πρωτεΐνες 1,3 gr
Λιπαρά 0,4 gr
Υδατάνθρακες 26,9 gr
Φυτικές ίνες 3,1 gr
Ασβέστιο 6 mg
Σίδηρος 0,3 mg
Μαγνήσιο 32 mg
Φωσφόρος 26 mg
Κάλιο 422 mg
Νάτριο 1 mg
Ψευδάργυρο 0,18 mg
Χαλκό 0,09 mg
Βιταμίνη C 10,3 mg
Θειαμίνη 0,03 mg
Ριβοφλαβίνη 0,08 mg
Νιασίνη 0,78 mg
Βιταμίνη B-6 0,43 mg
Βιταμίνη B-12 0,0 mcg
Βιταμίνη A 76 IU
