Στους κόλπους τριών εκ των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών που διαχειρίζονται πάνω από 60.000 χιλιόμετρα δικτύου αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου ανήκει πια ο Διαχειριστής Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου.
Η κοινοπραξία των προτιμητέων επενδυτών για την απόκτηση του 66% του ΔΕΣΦΑ, δηλαδή η ιταλική Snam, η βελγική Fluxys και η ισπανική Enagas πρόσφεραν 535 εκατ. ευρώ και συμμετέχουν είτε σε σχήματα εταιρειών που ελέγχουν και κατασκευάζουν ευρωπαϊκούς και διεθνείς αγωγούς. Ουσιαστικά έχουν υπό τη σκέπη τους δίκτυα τα οποία διαπερνούν τη Γηραιά Ηπειρο από τον Βορρά (Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο) μέχρι τον Νότο (Ιταλία και Ελλάδα) και από τη Δύση (Ισπανία) μέχρι την Ανατολή (Ελλάδα).
Το έργο όμως που κάνει πιο γνωστές τις τρεις εταιρείες στη χώρα μας είναι η κατασκευή του αγωγού Trans Adriatic Pipeline (ΤΑP), μήκους 871 χλμ., που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν έως την Ιταλία. Οι Snam, Fluxys και Enagas είναι εκ των μετόχων της κοινοπραξίας που τρέχουν την επένδυση. Τα αντίστοιχα ποσοστά τους στο σχήμα είναι 20%, 19% και 16%, ενώ οι υπόλοιποι εταίροι, οι BP, Socar και Axpo έχουν οι δύο πρώτες από 20% και η τρίτη 5%. Το ύψος της επένδυσης ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ.
ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ. Η Snam είναι η πρώτη εταιρεία σε σύνολο εννέα χωρών της ΕΕ σε ό,τι αφορά το δίκτυο των αγωγών αλλά και τους αποθηκευτικούς χώρους του καυσίμου. Εχει υπό την κυριότητά της 40.000 χιλιόμετρα αγωγών και αποθήκευσης 20 δισ. κυβικών μέτρων. Μαζί με τη Fluxys έχουν τον αγωγό Interconnector UK που συνδέει το Βέλγιο με το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Ιταλοί επίσης συμμετέχουν με ποσοστό 40,5% στην TGIF, την κοινοπραξία που διαχειρίζεται στη Γαλλία δίκτυο αγωγών 5.000 χλμ. στα σύνορα με την Ισπανία.
Επίσης έχει το 84,47% της TAG, εταιρείας που συνδέει τα συστήματα αγωγών Αυστρίας – Ιταλίας (1.140 χλμ.) μεταφέροντας ρωσικό φυσικό αέριο.
Πάλι στην Αυστρία με ποσοστό 49% συμμετέχει στην GSA, στην οποία ανήκει δίκτυο αγωγών 564 χλμ. που συνδέεται με τις Γερμανία, Ουγγαρία, Σλοβενία και Σλοβακία.
Η κεφαλαιοποίηση της Snam ανέρχεται στα 13 δισ. ευρώ, απασχολεί περίπου 3.000 εργαζομένους και είναι ο διαχειριστής του ιταλικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου με δίκτυο αγωγών 32.508 χλμ. Μεγαλύτερος μέτοχός της με 30,10% είναι η κρατική CDP Reti (ιταλικό Δημόσιο και περιφερειακές τράπεζες).
ΟΙ ΙΣΠΑΝΟΙ. Η ισπανική Enagas έχει κεφαλαιοποίηση 5,5 δισ. ευρώ. Είναι η τέταρτη εταιρεία στην ΕΕ σε ό,τι αφορά το δίκτυο των αγωγών που ελέγχει, το οποίο υπολογίζεται σε 12.000 χλμ. και οι αποθηκευτικοί χώροι φυσικού αερίου ανέρχονται σε 3,4 δισ. κ.μ. Στην ΕΕ πέραν του ισπανικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου, τη συναντάμε στη Σουηδία, όπου έχει το 50% της Swedegas και το υπόλοιπο 50% ανήκει στη βελγική Fluxys. Ο σουηδός διαχειριστής έχει υπό την κυριότητά του 600 χλμ. δίκτυο αγωγών.
Οι Ισπανοί επίσης δραστηριοποιούνται στη Λατινική Αμερική. Συγκεκριμένα, συμμετέχουν στο Μεξικό σε μονάδα επαναεριοποίησης και στην κατασκευή δικτύου αγωγών. Βρίσκεται στη Χιλή με μερίδιο σε σταθμό υγροποιημένου αερίου και στο Περού με μετοχές σε δίκτυο και διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.
Η Enagas ελέγχεται από το ισπανικό Δημόσιο με μόλις 5%. Δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος είναι η Bank of America με 3,61% και τρίτος η Retail Oeics Aggregate με 1,01%. Πάνω από 90% είναι διασπαρμένο σε μικροεπενδυτές και θεσμικούς.
ΟΙ ΒΕΛΓΟΙ. Στη βελγική Fluxys, μεγαλύτερος μέτοχος με 77,62% είναι η Publigas. Η εταιρεία ελέγχεται από τις διαδημοτικές επιχειρήσεις του Βελγίου. Το 19,94% ελέγχει η Caisse de Dépôt et Placement du Québec, που είναι η εταιρεία διαχείρισης των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων του Κεμπέκ στον Καναδά. Η Fluxys είναι έβδομη εταιρία σε δίκτυο αγωγών, το οποίο αθροιστικά ανέρχεται σε 7.700 χλμ. Η δυναμικότητά της σε αποθήκευση φυσικού αερίου είναι σε 700 εκατ. κυβικά μέτρα.