Ο Κλεισθένης της αναλογικής

Δημοτικές και περιφερειακές εκλογές στις 13 Οκτωβρίου του 2019 με το σύστημα της απλής αναλογικής, επαναφορά της τετραετούς θητείας των αιρετών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση καθώς και κατηγοριοποίηση των δήμων με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών Κλεισθένης Ι, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Στα χέρια των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης βρίσκεται από το απόγευμα της Παρασκευής το σχέδιο νόμου για τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου σε δήμους και περιφέρειες. Ως κορυφαία αλλαγή στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, είναι αυτή του εκλογικού νόμου, με την εφαρμογή της απλής αναλογικής, «η οποία συνιστά μια αναγκαία δημοκρατική τομή που θα δώσει νέα ώθηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».

Μάλιστα, ο Κλεισθένης επαναφέρει τη θητεία των αιρετών στα τέσσερα χρόνια. Υπενθυμίζεται πως το πρόγραμμα Καλλικράτης ήταν αυτό που την επέκτεινε στα πέντε χρόνια. Παράλληλα, στο νομοσχέδιο προβλέπεται η αύξηση της ποσόστωσης γυναικών στο 40% στη διαμόρφωση των ψηφοδελτίων. Μία από τις βασικές αλλαγές στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών είναι και η κατηγοριοποίηση των δήμων σε έξι ομάδες: Δήμοι Μητροπολιτικών Κέντρων, Μεγάλοι Ηπειρωτικοί Δήμοι και Πρωτεύουσες Νομών, Μεσαίοι Ηπειρωτικοί Δήμοι, Μικροί Ηπειρωτικοί και Μικροί Ορεινοί Δήμοι, Μεγάλοι και Μεσαίοι Νησιωτικοί Δήμοι, Μικροί Νησιωτικοί Δήμοι. «Δεν μπορεί οι δήμοι να στηρίζονται και να ενισχύονται από τους κρατικούς πόρους στη βάση μόνο του πληθυσμικού κριτηρίου, όπως ισχύει τώρα κατά 92%. Είναι άλλα τα χαρακτηριστικά του ορεινού δήμου, άλλα του νησιωτικού και άλλα του μητροπολιτικού. Ακόμη, εισάγουμε και νέα κριτήρια, όπως είναι η ανεργία ή αν ο δήμος έχει μεγάλο οδικό δίκτυο κ.λπ.» δήλωσε ο Σκουρλέτης σε συνέντευξή του.

Οπως είχε διαρρεύσει όλο το προηγούμενο διάστημα, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει τη διεξαγωγή δημοτικών και περιφερειακών δημοψηφισμάτων, τα οποία θα αφορούν τοπικά ζητήματα και υποθέσεις και όχι θέματα που επηρεάζουν συνολικά την ελληνική κοινωνία, όπως για παράδειγμα το Προσφυγικό.

Ανάμεσα στα 237 άρθρα υπάρχουν κι εκείνα που ορίζουν τη συγκρότηση, με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών, Επιτροπής Συντονισμού και Ελέγχου Εποπτείας ΟΤΑ, με βασική αποστολή, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τον περιοδικό έλεγχο του επιπέδου συμμόρφωσης των ΟΤΑ, την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του μηχανισμού εποπτείας, την αμοιβαία ενημέρωση όλων των διοικητικών και δικαστικών φορέων για τα θέματα αρμοδιότητάς τους που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την εν γένει παρακολούθηση και τη μέριμνα για τη διαρκή αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας της κρατικής εποπτείας επί των ΟΤΑ.

Ηδη, πάντως, έχουν εκφραστεί οι πρώτες έντονες αντιδράσεις που αφορούν όχι μόνο το περιεχόμενο του νομοσχεδίου αλλά και το χρονικό διάστημα που δίνεται προκειμένου να γίνει διαβούλευση. Σημειώνεται πως δήμαρχοι και περιφερειάρχες ζητούσαν –κι από το βήμα του κοινού συνεδρίου ΚΕΔΕ – ΕΝΠΕ –να υπάρξει συζήτηση πάνω στο νομοσχέδιο τουλάχιστον για δύο μήνες. Ωστόσο, το υπουργείο Εσωτερικών, όπως αναφέρεται ρητά και στο νομοσχέδιο, χτυπάει το καμπανάκι της λήξης της διαβούλευσης τη Δευτέρα 14 Μαΐου.

Με ανοιχτή επιστολή του προς τον υπουργό Εσωτερικών, ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ενωσης Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ), δήμαρχος Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη Γιώργος Ιωακειμίδης, κάνει λόγο για μη επαρκή παροχή χρόνου διαβούλευσης του νομοσχεδίου.

«Ηταν οδυνηρή έκπληξη για μένα ο λίγος χρόνος που δίνετε στην Αυτοδιοίκηση για να τοποθετηθεί επί του νομοσχεδίου. Ούτε δύο εβδομάδες για ένα νομοσχέδιο που προετοιμάζει η κυβέρνηση δύο χρόνια τώρα. Δύο χρόνια εσείς, δύο εβδομάδες εμείς. Είναι δίκαιο αυτό;» αναφέρει μεταξύ άλλων στην επιστολή.

Για άτολμο και διαχειριστικό σχέδιο νόμου, που δεν είναι μεταρρύθμιση και δεν είναι η μεταρρύθμιση που έχουν ανάγκη η Αυτοδιοίκηση, η κοινωνία, η πατρίδα, κάνει λόγο ο πρόεδρος των Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός.

«Οχι μόνο δεν λύνει, αλλά τουναντίον είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει πολλαπλάσια προβλήματα στην καθημερινή λειτουργία των ΟΤΑ. Ως περιφέρειες δεν φοβόμαστε την απλή αναλογική, αγωνιούμε όμως για το σήμερα και το αύριο των συνανθρώπων μας. Η εφαρμογή της είναι βέβαιο ότι καταδικάζει περιφέρειες και δήμους σε “εγκλωβισμένη ακυβερνησία”».