Ετοιμαστείτε. Από αύριο, και για όλο τον μήνα, όλος ο πλανήτης θα μιλάει για τον Μάη του ’68 και τον φυσικό του ηγέτη. Ακόμη κι ο ίδιος, που δηλώνει κάθε χρόνο τέτοιες μέρες ότι μισεί αυτά τα αφιερώματα, πείστηκε από το New York Review of Books και τον γερμανό φιλόσοφο Κλάους Λέγκεβι να κάνει φέτος μια εξαίρεση. Ισως επειδή πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι έξι στους δέκα Γάλλους βλέπουν θετικά τον Μάη. Και δύο στους τρεις εγκρίνουν το σύνθημα «απαγορεύεται το απαγορεύεται». Είναι ποιητικό, λένε. Και βαθιά πολιτικό.
Τι ειρωνεία! Ο Ντάνι δικαιώνεται σε μια εποχή στην οποία τα δίπολα είναι τελείως διαφορετικά. Οι κυρίαρχες αντιθέσεις τότε ήταν τάξη εναντίον αναρχίας, γέροι εναντίον νέων, «πάνω» εναντίον «κάτω». Οι εξεγερμένοι του Μάη επέκριναν μια κοινωνία κάθετη και ιεραρχική. Πενήντα χρόνια μετά, οι νέοι απολαμβάνουν μια κοινωνία οριζόντια και ανοιχτή, αδυνατούν όμως να βρουν τον πυρήνα της, το κέντρο βάρους της, τις πηγές των εξουσιών της. Διαπιστώνουν ότι το κόστος πρόσβασης σε αυτή την κοινωνία είναι υψηλό. Και τα βάζουν με την τεχνολογία και την παγκοσμιοποίηση.
Τρία ήταν τα θανάσιμα αμαρτήματα για τη γενιά του ’68. Να ψηφίζεις, να παντρεύεσαι και να τρως στρείδια. Ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ διέπραξε κάποια στιγμή της ζωής του και τα τρία. Οταν μάλιστα τον ρώτησαν κάποτε τι σημαίνει για εκείνον σοσιαλισμός, απάντησε: «Στρείδια για όλους!». Σημαίνουν άραγε όλα αυτά ότι ο ίδιος πρόδωσε τα ιδανικά της νιότης του; Και ότι ο Μάης απέτυχε;
Καθόλου. Το κίνημα εκείνο, που ουσιαστικά είχε ξεκινήσει τρία χρόνια νωρίτερα στο Μπέρκλεϊ, έδειξε τον δρόμο για τη φιλελευθεροποίηση και τον εκδημοκρατισμό ολόκληρου του δυτικού κόσμου. Και η πιο γνωστή φιγούρα του, όσα χρώματα κι αν άλλαξε, όσο κι αν λοιδορήθηκε από τους ψευτοεπαναστάτες, παραμένει υπόδειγμα ευθύνης, κοσμοπολιτισμού, δημοκρατικού ήθους και ιδεολογικής συνέπειας.
Δηλωμένος αντικαπιταλιστής και αντικομμουνιστής, καθώς και αμετανόητος οπαδός της άμεσης δημοκρατίας, ο Κον-Μπεντίτ ήταν συνεπής με τις αρχές του όταν υποστήριξε τον κοινό αγώνα των σοσιαλιστών με τους οικολόγους. Οταν τάχθηκε υπέρ των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία ώστε να σταματήσει η γενοκτονία που ακολουθούσε ο Μιλόσεβιτς. Οταν πάλεψε για την ενοποίηση της Ευρώπης και την ενίσχυση των εξουσιών του Ευρωκοινοβουλίου. Ακόμη κι όταν είδε με θετικό μάτι το δημοψήφισμα του Γιώργου Παπανδρέου για το ευρώ, που δεν το άφησαν να γίνει και προκάλεσε την πτώση του, ή την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ισως να ήταν πάντα πιο ρομαντικός απ’ ό,τι πρέπει. Αλλά αυτό προσθέτει στη γοητεία του. Αλλωστε το «πρέπει» είναι μια λέξη ακόμη πιο παρεξηγήσιμη από το «απαγορεύεται».
Ο Ντάνι δικαιώθηκε γιατί η Χάνα Αρεντ νίκησε τον Ρούντι Ντούτσκε. Και ο Καμί νίκησε τον Σαρτρ.