Εξι μήνες διαπραγματεύσεων, δεκάδες πηγαινέλα της αμερικανικής αντιπροσωπείας στο υπουργείο Αμυνας και στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων, αλλεπάλληλα τηλέφωνα και διπλωματικές επαφές ακόμη και στο… παρά πέντε (καθώς η προθεσμία να απαντήσουμε στους Αμερικανούς έληγε σήμερα) χρειάστηκαν ώστε Αμερική και Ελλάδα να συμφωνήσουν στην υλοποίηση της αναβάθμισης 85 αεροσκαφών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας στην έκδοση Viper. Το πρόγραμμα εγκρίθηκε ομόφωνα προχθές σε μια έκτακτη, αλλά τυπικού χαρακτήρα συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ. Πρόκειται για μια συμφωνία ύψους 1,1 δισ. ευρώ, καθώς η αμερικανική πλευρά μείωσε αισθητά τις απαιτήσεις της όσον αφορά τις ετήσιες δόσεις που θα καταβάλλονται και κυρίως την πρώτη δόση για το τρέχον έτος. Ετσι, έως το 2021, σύμφωνα με πληροφορίες, η ετήσια δόση δεν θα ξεπερνάει τα 120 εκατ. ευρώ εξαιτίας των οικονομικών δεσμεύσεων της χώρας μας προς τους δανειστές. Οσο για την πρώτη δόση, του 2018, θα είναι γύρω στα 40-50 εκατ. ευρώ. Στο «Πεντάγωνο» υποδέχθηκαν με ανακούφιση το τελικό «OK» του ΚΥΣΕΑ για την αναβάθμιση των F-16, καθώς τη θεωρούσαν επιβεβλημένη και υποστήριζαν ότι όσο καθυστερούσε ήταν εις βάρος των αεροσκαφών και του αξιόμαχου της Πολεμικής Αεροπορίας.
Το κλειδί. Οι ετήσιες δόσεις ήταν το μεγαλύτερο αγκάθι στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες διήρκεσαν περίπου ένα εξάμηνο, μετά την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα από το ταξίδι του στις ΗΠΑ και τη συνάντησή του με τον Ντόναλντ Τραμπ. Μέχρι και την περασμένη Τετάρτη οι Αμερικανοί δεν είχαν υποχωρήσει στις εκκλήσεις της ελληνικής κυβέρνησης για ευκολίες πληρωμής. Είχε προηγηθεί μια μαραθώνια συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ την περασμένη Δευτέρα, όπου ουσιαστικά πολιτική και στρατιωτική ηγεσία έβαλαν κάτω όλα τα δεδομένα καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως το μοναδικό εμπόδιο ήταν το υψηλό τίμημα των ετήσιων δόσεων έως το 2021. Κι όλα αυτά ενώ απέμεναν μόλις έξι ημέρες για την έγκριση ή την ακύρωση της συμφωνίας διότι οι Αμερικανοί είχαν δώσει προθεσμία έως τις 30 του μηνός προκειμένου να δοθεί απάντηση από την ελληνική κυβέρνηση. Την Παρασκευή ωστόσο η συμφωνία κλείδωσε και γι’ αυτό το προχθεσινό ΚΥΣΕΑ είχε μάλλον διαδικαστικό χαρακτήρα. «Από τη στιγμή που υπήρχε συμφωνία, το ΚΥΣΕΑ του Σαββάτου ήταν τυπικό» ανέφεραν πηγές του «Πενταγώνου». Και στο ερώτημα γιατί έγινε Σάββατο και δεν ανακοινώθηκε, εξηγούσαν πως «οι προθεσμίες ήταν ασφυκτικές και έπρεπε να γίνει άμεσα συνεδρίαση».
Ο Πάιατ. Τη συμφωνία χαιρέτισε με tweet και o αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, επισημαίνοντας πως η υλοποίηση τελεσφόρησε έπειτα από την επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ τον περασμένο Οκτώβριο. Θετικά σχολίασε τη συμφωνία και ο τομεάρχης Αμυνας της ΝΔ Βασίλης Κικίλιας, μολονότι τον περασμένο Οκτώβριο η Πειραιώς είχε εκφράσει εντονότατες επιφυλάξεις κυρίως για το οικονομικό σκέλος του προγράμματος. Η είδηση της συμφωνίας έφτασε γρήγορα και στην Αγκυρα, με τα τουρκικά Μέσα να αναφέρουν χθες πως η αναβάθμιση των μαχητικών αεροσκαφών γίνεται «για την Τουρκία». Το πρώτο αναβαθμισμένο αεροσκάφος F-16 στην πιο σύγχρονη έκδοση, τη λεγόμενη Viper, η ΠΑ θα το παραλάβει γύρω στο 2020, ενώ το τελευταίο το 2028. Δύο αεροσκάφη αναμένεται να αναβαθμιστούν εξ ολοκλήρου στις ΗΠΑ. Στη συνέχεια, σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος είναι το ένα κομμάτι των ηλεκτρονικών συστημάτων να αναβαθμίζεται στην Αμερική και το υπόλοιπο στη χώρα μας. Γι’ αυτόν τον λόγο σχεδιάζεται να υπάρξει γραμμή παραγωγής στην ΕΑΒ. Η αναβάθμιση στα ηλεκτρονικά συστήματα προβλέπει κυρίως την τοποθέτηση ραντάρ AESA (Active Electronically Scanned Array) καθώς και την εγκατάσταση προσομοιωτή πτήσεως F-16V.
