Η λούμπεν ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου, με την οποία παρομοιάζονται οι προτάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για την αντιμετώπιση της φτώχειας σαν συζήτηση εκδοροσφαγέα «με ανυπόμονα αμνοερίφια, πότε επιτέλους θα έρθει το Πάσχα», είναι ένας λόγος να ασχοληθεί κανείς με τις διακηρύξεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για το κοινωνικό κράτος. Είναι ανέφικτα όσα προτείνει; Οχι, είναι δουλεμένη πολιτική πρόταση, δεν είναι πολιτικό πυροτέχνημα τύπου «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης».
Τι λέει ο πρόεδρος της ΝΔ; Στόχος μας, λέει, είναι η ανάκαμψη. Αλλά αυτή δεν έχει νόημα με ωρομίσθιους που θα πληρώνονται ελάχιστα. Αντίθετα, είναι απαραίτητες οι οικονομικές πρωτοβουλίες που θα λειτουργήσουν ως κίνητρα για τη μικρή επιχειρηματικότητα καθώς και η αλλαγή των κριτηρίων για την απονομή επιδόματος ανεργίας, προκειμένου να μεγαλώσει ο αριθμός των δικαιούχων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρεί ότι δεν είναι κοινωνικό το κράτος στο οποίο μόλις 12 στους 100 ανέργους λαμβάνουν επίδομα, κι ότι μπορούν να βρεθούν ακόμα 200 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, προκειμένου να αλλάξει λίγο η δυσμενής στατιστική.
Αλλά η πιο ενδιαφέρουσα πρόταση της ΝΔ έχει να κάνει με τον στόχο το 0,5% του ΑΕΠ να διατίθεται για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα –τα τρία Εψιλον. Στο παρελθόν, υπέρ αυτής της δικλίδας που ενισχύει το κοινωνικό κράτος ήταν ο αριστερός καθηγητής στο Μιλάνο σήμερα Μάνος Ματσαγγάνης (δραστηριοποιήθηκε και πολιτικά, τα πρώτα χρόνια της κρίσης, στη ΔΗΜΑΡ, κι αργότερα στο Ποτάμι).
Στόχος των τριών Εψιλον, προφανώς, δεν είναι η παραγωγή αργόσχολων που θα παίρνουν ένα σταθερό επίδομα. Οπου ισχύει στην ΕΕ, οι δικαιούχοι υπογράφουν ένα «συμβόλαιο δραστηριοποίησης». Δηλώνουν, δηλαδή, ότι είναι διαθέσιμοι για εργασία (εκτός αν είναι διαπιστωμένα ανήμποροι). Συνδέονται, δηλαδή, με την αγορά και έχουν προτεραιότητα για συμμετοχή σε αμειβόμενες «κοινωνικά χρήσιμες» εργασίες, εθελοντική απασχόληση, επιδοτούμενες θέσεις. Κάπως έτσι, έχει εξηγήσει ο Ματσαγγάνης, εξασφαλίζεται το σύστημα κοινωνικής προστασίας και ενδυναμώνει το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας. Αυτό προέχει στις κοινωνίες μας.
Κι όσο για τις φτηνές ειρωνείες της κυβέρνησης που έχει συνδέσει, όσο καμία άλλη, την κοινωνική πρόνοια με την ψηφοθηρία, η πατρότητα του προγράμματος των τριών Εψιλον αποδεικνύει τη σοβαρότητά του. Το στήριξαν και το ανέπτυξαν, σημειώνει ο Ματσαγγάνης, «βρετανοί φιλελεύθεροι, σκανδιναβοί σοσιαλδημοκράτες, γερμανοί χριστιανοδημοκράτες, γάλλοι σοσιαλιστές, ιταλοί αριστεροί δημοκράτες και αμερικανοί νεοφιλελεύθεροι». Ιδεολογικά ρεύματα που εργάζονται για τις κοινωνίες –και όχι κομπραδόροι της εξουσίας.