Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εισήλθε για πρώτη φορά στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας το 1935, περίπου όταν, στις αρχές του 1936, ο Ελευθέριος Βενιζέλος έφευγε από τη ζωή. Από τότε έως τον θάνατό του, το 1998, από τον οποίο μόλις συμπληρώθηκαν 20 χρόνια, επηρέασε τις τύχες της Ελλάδας περισσότερο από κάθε άλλο ηγέτη της. Για πολύ μακρά και κρίσιμα διαστήματά της, η ελληνική ιστορία αυτών των 60 ετών και ο Καραμανλής είναι έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες. Δεν μπορούν ούτε να μελετηθούν, ούτε να κατανοηθούν ξεχωριστά. Στη διάρκεια των 60 ετών από την αρχή μέχρι το τέλος της πορείας του στο δημόσιο βίο η Ελλάδα βίωσε δύο μακρές δικτατορίες, δύο πολέμους, μία τριπλή κατοχή και έναν εμφύλιο πόλεμο που, στο σύνολό τους, διήρκεσαν περίπου 14 χρόνια. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς και τα έντεκα χρόνια αυτοεξορίας του Κ. Καραμανλή στο Παρίσι, αθροίζεται ένα τέταρτο αιώνος. Στα υπόλοιπα 35 χρόνια, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, υπήρξε, στα περισσότερα εξ αυτών, ο κορυφαίος πολιτικός πρωταγωνιστής στη χώρα. Και σε αυτό το διάστημα έγιναν πάρα πολλά για να αναταχθούν οι μείζονες καταστροφές όλων των παραπάνω δεινών.
Είναι βεβαίως αδύνατον σε ένα τέτοιο κείμενο να παρουσιαστεί και, πολύ περισσότερο, να αναλυθεί το πέρασμα του Καραμανλή από τον δημόσιο βίο της χώρας. Ετσι, ας σταθεί κανείς σε δύο άγνωστα στην κοινή γνώμη περιστατικά, καθώς συνδέονται όχι μόνον με το κορυφαίο επίτευγμά του, την πλήρη ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, αλλά και, χρονολογικά, και με την τελευταία περίοδό του στην πρωθυπουργία πριν την ανάδειξή του σε πρόεδρο της Δημοκρατίας στις αρχές Μαΐου 1980.
Το πρώτο αφορά τις άγνωστες δυσκολίες από τις οποίες διήλθε η διαπραγμάτευση του Καραμανλή με την ΕΟΚ στα τέλη της δεκαετίας του ’70, που υπερνικήθηκαν μόνο με έναν σπάνιο συνδυασμό διπλωματίας και αποφασιστικότητας. Στα τέλη του 1978 ο Καραμανλής, όταν ξαφνικά, την τελευταία στιγμή τέθηκαν παράλογες απαιτήσεις από χώρες-μέλη, με επιστολή στους ομολόγους του της Ευρώπης των «εννέα» και στον τότε επίτροπο Τζέκινς, απείλησε εγγράφως με απόσυρση της ελληνικής υποψηφιότητας για ένταξη. Το κείμενο εκείνης της επιστολής είναι ένα από τα πλέον σημαντικά στη σύγχρονη ιστορία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ενώ, ταυτόχρονα, είναι και μια βαθύτατη προσωπική κατάθεση ενός ανθρώπου αποφασισμένου να υπερασπιστεί τη μοίρα και την τιμή της χώρας και του λαού του. Στο ίδιο περίπου διάστημα είχε εγκλωβίσει την τουρκική διπλωματία στο Μοντρέ και είχε απονευρώσει εντελώς τις ανησυχίες (ειλικρινείς και μη) διάφορων κρατών της Ευρώπης για την ελληνική ένταξη και τον φόβο της μεταφοράς των διμερών εντάσεων στα ευρωπαϊκά όργανα.
ΑΝΔΡΕΑΣ: «ΣΕΙΣ ΕΙΣΤΕ Η ΑΡΧΗ…» Το δεύτερο αφορά στη σχέση του με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ολοκλήρωσε τη δεύτερη προεδρική του θητεία το 1995. Τότε, τον αποχαιρέτησε ως πρωθυπουργός ο Ανδρέας Παπανδρέου –σε πολύ καλό κλίμα αυτή τη φορά. Στη συνομιλία τους μπροστά στις κάμερες, που την έχουν καταγράψει, και μιλώντας για την πρώτη τους επαφή στη δεκαετία του ’60, ο Ανδρέας Παπανδρέου, αναφερόμενος στο γεγονός ότι τον έφερε τότε στην Ελλάδα για να αναλάβει το νεοσύστατο Κέντρο Οικονομικών Ερευνών, του είπε: «Σεις είστε η αρχή και του καλού και του κακού»…
