«Δέος». «Ζάλη». «Μια μοναδική εμπειρία που δεν επαναλαμβάνεται». Είναι μερικές από τις πρώτες αντιδράσεις όσων έβγαιναν τις προηγούμενες ημέρες από τους τρεις ορόφους των εκθεσιακών χώρων του οίκου δημοπρασιών Κρίστις στη Νέα Υόρκη. Εκεί όπου έχουν «εγκατασταθεί» περισσότερα από 1.600 αντικείμενα της συλλογής του Ντέιβιντ Ροκφέλερ, του δισεκατομμυριούχου τραπεζίτη με την έντονη φιλανθρωπική δράση, ο οποίος πέθανε πέρυσι σε ηλικία 101 ετών. Του ανθρώπου που σε αντίθεση με τον παππού του Τζον –τον πρώτο αμερικανό δισεκατομμυριούχο, το όνομα του οποίου έγινε συνώνυμο του καπιταλισμού –ταυτίστηκε με την προσφορά. Γι’ αυτό και τα αντικείμενα που συνέλεγε μια ζωή –από αριστουργηματικά έργα τέχνης ώς σπάνιες πορσελάνες, κοσμήματα και έπιπλα –βγαίνουν στη μεγαλύτερη δημοπρασία τέχνης που έχει γίνει ώς σήμερα ακολουθώντας τους όρους της διαθήκης του. Τα χρήματα μάλιστα θα διατεθούν για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

Το βλέμμα του επισκέπτη δεν θα ξέρει πού να πρωτοσταθεί. Στον πίνακα «Νεαρό κορίτσι με καλάθι λουλουδιών» του Πάμπλο Πικάσο, που αναμένεται να πωληθεί προς 100 εκατ. δολάρια; Δηλαδή σε ένα από τα ωραιότερα πορτρέτα της Ροζ Περιόδου, το οποίο προτού βρει τη θέση του στην οικία Ροκφέλερ στο Απερ Ιστ Σάιντ του Μανχάταν ανήκε στη Γερτρούδη Στάιν και αναφέρεται στην «Κινητή γιορτή» του Χεμινγουέι (εκδ. Καστανιώτης, 2004), τη συλλογή αναμνήσεών του από το Παρίσι της δεκαετίας του 1920; Στην «Οδαλίσκη ξαπλωμένη σε μανόλιες» του Ανρί Ματίς, από τα κορυφαία έργα που φιλοτέχνησε όσο βρισκόταν στη Νίκαια της Γαλλίας, στο οποίο αποδίδονται με μοναδικό τρόπο τα υφάσματα, τα φρούτα και τα λουλούδια ως αναπόσπαστο μέρος της σύνθεσης με εκτίμηση στα 90 εκατ. δολάρια; Στις δημιουργίες των Εντουαρντ Χόπερ, Τζόρτζια Ο’ Κίφι, Βίλεμ ντε Κούνινγκ και Ντιέγκο Ριβέρα, των οποίων τα έργα εκτιμώνται σε επταψήφια ποσά με το τελευταίο –«Οι Αντίπαλοι» –να αγγίζει τα 7 εκατ. δολάρια, καθώς φιλοτεχνήθηκε εν πλω πάνω στο ατμόπλοιο που μετέφερε τον ζωγράφο μαζί με τη Φρίντα Κάλο στη Νέα Υόρκη; Ή μήπως στο πορσελάνινο σερβίτσιο που σχεδιάστηκε ειδικά για τον Ναπολέοντα και το οποίο πήρε μαζί του και στην εξορία στη νήσο Ελβα, η αξία του οποίου υπολογίζεται σε 250.000 δολάρια;

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΩΣ ΕΝΑ ΔΙΣ. ΔΟΛ. Μια διόλου συνηθισμένη συλλογή ωστόσο δεν μπορεί να οδηγήσει σε μια τυπική δημοπρασία. Το σφυράκι του δημοπράτη θα αρχίσει να χτυπά το βράδυ της Τρίτης στις 19.00 (ώρα Νέας Υόρκης) και η τελευταία διαδικασία θα ξεκινήσει την ίδια ώρα της Πέμπτης, ενώ οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν μέσω Διαδικτύου σε ειδική πλατφόρμα που βρίσκεται ήδη σε λειτουργία, στην οποία μπορεί να εντοπίσει κάποιος και αντικείμενα με τιμή εκκίνησης μόλις 100 δολάρια. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για συγκέντρωση ποσού που θα αγγίξει τα 500.000 εκατ. δολάρια, ενώ αρκετοί πιστεύουν ότι ο συνολικός τζίρος θα ξεπεράσει το ένα δισ. «Δεν πρόκειται για ένα γεγονός που αφορά τη Νέα Υόρκη, αλλά ολόκληρο τον κόσμο» επισημαίνει ο αντιπρόεδρος του οίκου Κρίστις Τζόναθαν Ρέντελ, ο οποίος προς το παρόν αρνείται να σχολιάσει το αν οι εκτιμήσεις είναι συντηρητικές. Σε κάθε περίπτωση πάντως πρόκειται για τη μεγαλύτερη δημοπρασία συλλογής, ξεπερνώντας κατά πολύ εκείνη του Ιβ Σεν Λοράν το 2009 που κατέχει ώς τώρα το ρεκόρ με συνολικό τζίρο 458 εκατ. δολάρια.

Δύο παράγοντες είναι εκείνοι που απ’ ό,τι φαίνεται θα οδηγήσουν στην κατακόρυφη αύξηση του τζίρου. Πρώτον, το προηγούμενο που δημιούργησε το ρεκόρ του «Salvator Mundi» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, το οποίο έχει οδηγήσει σε ανοδική τάση στην αγορά. Και δεύτερον το ίδιο το όνομα Ροκφέλερ, το οποίο προσδίδει επιπλέον αξία στα προς πώληση αντικείμενα και έργα τέχνης. Ειδικοί εκτιμούν ότι το επίθετο των δισεκατομμυριούχων μπορεί να αυξήσει την αξία των πωλητέων τουλάχιστον κατά 50%. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2007 όταν είχε δημοπρατηθεί ένας πίνακας του Μαρκ Ρόθκο, γνωστός ως Ρόθκο Ροκφέλερ, προς 40 εκατ. δολάρια, λόγω του ότι έφερε το βάρος του ονόματος Ροκφέλερ πωλήθηκε τελικά κατά 80% ακριβότερα, 73 εκατ. δολάρια, ενώ αντίστοιχα ποσά ισχύουν και για την ακίνητη περιουσία του ζεύγους Ντέιβιντ και Πέγκι Ροκφέλερ που έχει ώς τώρα βγει στην αγορά. Τα ποσά τόσο από τα ακίνητα όσο και από την επικείμενη δημοπρασία θα δοθούν για τη στήριξη πανεπιστημίων όπως το Χάρβαρντ, μουσείων όπως το Μοντέρνας Τέχνης και άλλων φορέων. Η δημοπρασία δεν πρόκειται να επηρεάσει οικονομικά τους κληρονόμους του Ντέιβιντ Ροκφέλερ (πέντε παιδιά και δέκα εγγόνια), καθώς εξακολουθούν να βρίσκονται ανάμεσα στους πιο εύπορους ανθρώπους παγκοσμίως. Κι αν αποχωρίζονται ορισμένα αντικείμενα τα οποία αποτέλεσαν οικογενειακά κειμήλια και είναι φορτωμένα με αναμνήσεις, ο γιος του Ντέιβιντ Ροκφέλερ, Ντέιβιντ τζούνιορ, δηλώνει: «Κανείς μας δεν θα πάρει τίποτα μαζί του. Στον τελικό απολογισμό δεν είναι τα υλικά αγαθά που μετράνε στη ζωή».

Τελευταία Νέα