Τα προηγούμενα χρόνια, οι βουλευτές της συγκυβέρνησης ψήφιζαν με πόνο ψυχής διατάξεις για τη μείωση των συντάξεων και του αφορολογήτου, τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ, το τέλος των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, την «αξιοποίηση» επιχειρήσεων του Δημοσίου. Τώρα πρέπει να κόψουν τις συντάξεις, να εκδώσουν το πιστοποιητικό θανάτου του ΕΚΑΣ από τον ερχόμενο Δεκέμβριο υπό μορφή υπουργικής απόφασης, να καταργήσουν τους χαμηλούς συντελεστές ΦΠΑ σε Χίο, Κω, Λέσβο, Λέρο και Σάμο, να βάλουν πωλητήρια από τη ΔΕΗ και τα ΕΛΠΕ έως το Διεθνές Αεροδρόμιο και τη ΔΕΠΑ.
Αν οι δεσμεύσεις δεν γίνουν πράξη, το τρίτο Μνημόνιο δεν τελειώνει, έχουν διαμηνύσει οι δανειστές, οι οποίοι μετρούν καθυστερήσεις (περίπου 10 από τα 88 προαπαιτούμενα έχουν υλοποιηθεί) και συνεχίζουν μέχρι τώρα να επιδιώκουν «ήρεμα νερά». Η ώρα της τέταρτης αξιολόγησης ζυγώνει απειλητικά και το κυβερνητικό στρατόπεδο πασχίζει ακόμα να χαράξει μια ενιαία γραμμή για το εάν θα κοπούν ή όχι οι συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2019.
Ο ΕΠΑΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ. Το Μνημόνιο ορίζει ότι ο επανυπολογισμός όλων των συντάξεων θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως τα μέσα Μαρτίου. Το ορόσημο παρήλθε, η υποχρέωση τρέχει, αργά ή γρήγορα ο επανυπολογισμός αναμένεται να ολοκληρωθεί. Οι δανειστές δεν συζητούν τίποτα διαφορετικό. Ψηφίστηκε η μείωση των συντάξεων, τον Ιανουάριο θα κοπούν. Παρότι ο Ιανουάριος μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι απέχει πολύ, το πρόβλημα έρχεται νωρίτερα εξαιτίας της συμφωνίας με τους δανειστές ότι έως το καλοκαίρι οι επανυπολογισμένες συντάξεις και η προσωπική διαφορά θα πρέπει να έχουν αποτυπωθεί στα εκκαθαριστικά 2,3 εκατομμυρίων συνταξιούχων. Αυτό απλά σημαίνει ότι οι συνταξιούχοι των οποίων οι σημερινές αποδοχές απειλούνται με επίσημες μειώσεις έως και 18% (οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης τις υπολογίζουν ακόμα και σε υψηλότερα επίπεδα) θα δουν με τα ίδια τους τα μάτια πόσα θα χάσουν λίγους μήνες αργότερα.
Είναι ίσως το πιο «καυτό» προαπαιτούμενο της τέταρτης αξιολόγησης, η οποία μπαίνει στην τελική της ευθεία την ερχόμενη εβδομάδα με την κάθοδο του κουαρτέτου στην Αθήνα. Στόχος όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, να κλείσει η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο έως τις 24 Μαΐου και να έχει ολοκληρωθεί η λίστα και με τα 88 προαπαιτούμενα έως τις 21 Ιουνίου. Αλλιώς κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ακόμη και το ενδεχόμενο παράτασης με οποιαδήποτε μορφή, παρότι αυτό δεν είναι στις επιδιώξεις των δανειστών.
ΠΛΗΓΗ. Οι συντάξεις «καίνε» αλλά δεν είναι η μοναδική πληγή μιας αξιολόγησης ικανής να ανοίξει τον δρόμο για την ολοκλήρωση του προγράμματος. Αναλόγως των ισορροπιών που θα διαμορφωθούν, ο κίνδυνος να ζητήσει τελικά το ΔΝΤ μείωση του αφορολογήτου από το 2019 δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αν συμβεί αυτό, θα πρέπει να ψηφιστεί διάταξη νόμου τον Ιούνιο μαζί με τυχόν προσαρμογές στον ΕΝΦΙΑ, στον βαθμό που οι αυξομειώσεις στις αντικειμενικές αξίες απειλήσουν τον εισπρακτικό στόχο των 2,650 δισ. ευρώ.
Μεγάλο πονοκέφαλο αποτελούν και τα προαπαιτούμενα στα εργασιακά. Οπως εξηγούν ειδικοί, μπορούν να αποτελέσουν τον τέλειο δούρειο ίππο ώστε να ακυρωθεί στην πράξη η προβλεπόμενη στις διατάξεις νόμου επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων μετά τη λήξη του Μνημονίου. Η δημιουργία μηχανισμού μέτρησης της αντιπροσωπευτικότητας των συμμετεχόντων στις εργοδοτικές οργανώσεις θα είναι το κλειδί για την επεκτασιμότητα των συμβάσεων, ενώ κρίσιμες θεωρούνται οι διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση της λειτουργίας του Οργανισμού Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας.
ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ. Καλά νέα μέχρι το τέλος Ιουνίου δεν προβλέπονται. Μόνο δύσκολες αποφάσεις για την κυβέρνηση, με την προσδοκία ότι θα ακολουθήσουν καλά νέα για την ολοκλήρωση του προγράμματος και τη διευθέτηση του χρέους. Ενώ στο μέτωπο των προαπαιτουμένων το τοπίο είναι «καθαρό», στην επιδιωκόμενη παγκόσμια συμφωνία για το χρέος και τη μεταμνημονιακή εποπτεία υπάρχει ακόμα βαριά ομίχλη.