«Eσπερινός σημαίνει ευλάβεια Ηλιου, καθώς γυρίζει ευαίσθητος μέσα στην πόλη, γεμάτος από τις αναμνήσεις των ετών, που τέλος γέρνει στο πλάι ν’ αποκοιμηθεί, αφήνοντας τριγύρω του ηχώ φωτός, αποκαλυπτικές διαθέσεις και μια λεπτότατη ευωδιά αγάπης. Με “Δεκαπέντε Εσπερινούς” συλλέγω τη σκορπισμένη ευαισθησία μου και σας την παραδίδω έτσι όπως γεννήθηκε, στ’ αληθινό της βάθρο, εκεί όπου οι έμποροι δεν θα μπορούν να της χαλάν’ την όψη. Ολοι οι “Eσπερινοί” χαρίζονται στον γιο μου, που αρχίζει τώρα να μετράει τον κόσμο». Τα ακριβά λόγια του Μάνου Χατζιδάκι στην πρώτη έκδοση του 1965 γίνονται αφορμή για να αρχίσει η συζήτηση με τον γιο του, Γιώργο Χατζιδάκι: «Αληθινός και ποιητικός. Τα δύο βασικά του χαρακτηριστικά. Εχει ποιητική αναγωγή αυτή του η φράση, “δεν μου επιτρέπεται ν’ απαντήσω κατά κυριολεξία”». Δύο έργα από τη διαμαντένια παρακαταθήκη εκείνου που γύρισε σελίδα στη συνθετική και ποιητική δημιουργία ανεβαίνουν στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Τη μουσική ανάπλαση των «15 εσπερινών» ο Γιώργος Χατζιδάκις την έχει αναθέσει στους Γιάννη Μπελώνη, Νέστορα Ταίηλορ, Λευτέρη Μιχαλόπουλο και την εκτέλεση στους Γιώργο – Εμμανουήλ Λαζαρίδη (πιάνο), Χρήστο Κομισόπουλο (κοντραμπάσο), Γιώργο Μουλουδάκη, Χάρη Κανελλίδη (κιθάρα), Γωγώ Ξαγαρά (άρπα) και τη νεαρή ερμηνεύτρια Δήμητρα Σελεμίδου. Στη «Μυθολογία», την ενορχήστρωση για εννέα όργανα ο Γιώργος Χατζιδάκις εμπιστεύτηκε τον Λευτέρη Μιχαλόπουλο –ο οποίος θα παίζει πιάνο –και την ερμηνεία στους Χρήστο Κομισόπουλο (κοντραμπάσο), Γιώργο Μουλουδάκη (κιθάρα), Γιώργο Γουμενάκη (μαντολίνο), Διονύση Βερβιτσιώτη (βιολί), Βαγγέλη Νίνα και Αλέξανδρο Μποτίνη (βιολοντσέλο), Μαρίνο Γαλατσινό (κλαρινέτο), Μαριλένα Δωρή (φλάουτο), Δημήτρη Αγαθό (τρομπέτα).

Λέγεται συνήθως ότι ο Γιώργος Χατζιδάκις διαχειρίζεται το έργο του συνθέτη με ιδιαίτερη αυστηρότητα. Αλήθεια, πότε δίνει τη συγκατάθεσή του και ποιο είναι εκείνο το στοιχείο που τον πείθει ότι υπάρχει και αξίζει να ακουστεί ξανά ένα έργο του Μάνου; «Σ’ αυτή τη χώρα που λειτουργεί δίχως κανόνες και όρια οφείλει κανείς να είναι αυστηρός για να μπορέσει να προστατέψει το έργο του. Τη συγκατάθεσή μου τη δίνω όταν υπάρχουν προδιαγραφές, δηλαδή ταλέντο και γνώση» εξηγεί. Οι τίτλοι των έργων που επέλεξε για να συναντηθεί εκ νέου το αθηναϊκό κοινό με το έργο του Μάνου Χατζιδάκι δίνουν μια καλή αφορμή. Ποια είναι η μυθολογία και οι μύθοι της ελληνικής μουσικής σήμερα; «Εάν υπήρχαν, θα τους γνωρίζαμε ήδη. Επομένως δεν θα μου θέτατε αυτή την ερώτηση. Η μόνη ισχύουσα μυθολογία σήμερα είναι η μυθολογία της κατανάλωσης σωμάτων και συναισθημάτων». Οσο για το αρχείο του Μάνου Χατζιδάκι, για το οποίο αναζητείται φορέας του ελληνικού κράτους ώστε να αναλάβει τη διαφύλαξή του, ο Γιώργος Χατζιδάκις αφήνει ένα παράθυρο ανοιχτό για το μέλλον, απαντώντας εάν υπάρχει κάποια νεότερη εξέλιξη: «Μάλλον υπάρχει, εάν και εφόσον οριστικοποιηθεί θα σας το ανακοινώσω».

Εχετε δηλώσει ότι θα κυκλοφορήσετε ανέκδοτο υλικό του Μάνου Χατζιδάκι. Να περιµένουµε κάτι σύντοµα;

Να περιμένετε εάν αυτή η αναμονή δεν σας κουράζει. Πρόκειται στο άμεσο μέλλον να εκδοθεί ένας αριθμός ανέκδοτων έργων.

Είναι αρκετοί εκείνοι που πιστεύουν ότι το μέγεθος του Μάνου Χατζιδάκι είναι αντιληπτό μόνο στον κόσμο και όχι από την Πολιτεία και τους φορείς της. Συμφωνείτε;

Οχι, δεν συμφωνώ. Απ’ όλους είναι αντιληπτό το μέγεθος του Μάνου Χατζιδάκι, απλώς την πολιτεία δεν τη «συμφέρει».

Τι συµβολίζει η σχεδόν αδιάφορη στάση της πολιτείας για έναν θησαυρό που συνδέεται άρρηκτα µε τον σύγχρονο πολιτισµό µας;

Τη διαχρονική της ρήξη με το αληθινό περιεχόμενο του πολιτισμού της. Κατά συνέπεια δεν μιλάμε για μια αληθινή πολιτεία, αλλά για ένα αδιάφορο κράτος.

Αν και έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από άλλες χώρες για την απόκτηση του αρχείου, δεν προχωρήσατε. Γιατί;

Διότι οφείλω να εξαντλήσω όλα τα περιθώρια παραμονής του αρχείου στη χώρα μας. Εάν όμως δεν υπάρξουν οι κατάλληλες προδιαγραφές αξιοποίησής του, τότε θα σκεφθώ διαφορετικά.

Πολλοί είναι εκείνοι που επικαλούνται το έργο και τους στοχασµούς του Μάνου Χατζιδάκι. Γιατί ενώ υπάρχει τόσος θαυµασµός για το έργο του δεν υπάρχει η απόδειξη ότι γίνεται κατανοητό;

Δεν αρκεί μόνο ο θαυμασμός για την κατανόηση του έργου του. Ισως τελικά το επικαλούνται ως ένα συναισθηματικό και διανοητικό άλλοθι, και όχι ως ένα περιεχόμενο που τους συγκινεί και τους κινητοποιεί αληθινά.

Γιατί ο λόγος του µοιάζει επίκαιρος; Κάθε σχόλιό του είναι σαν να γράφτηκε σήµερα. Δεν είναι ανησυχητικό αυτό για την πορεία µιας κοινωνίας;

Θα σας απαντήσω με έναν στίχο από ένα τραγούδι του: «Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δεν θ’ αλλάξει ποτέ».

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η πιο σημαντική κληρονομιά που άφησε και γιατί;

Ευαισθησία, αξιοπρέπεια κι ένα τραγούδι για να μας κρατάει συντροφιά. Το γιατί «σας ανήκει»…

info

Κύκλος Μάνος Χατζιδάκις, 10, 16, 18, 19 Μαΐου στις 20.30, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής, Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Στις συναυλίες της 16ης, 18ης και 19ης Μαΐου, η συμμετοχή του Γιώργου-Εμμανουήλ Λαζαρίδη είναι αφιλοκερδής

Τελευταία Νέα