Στην εξόχως κατατοπιστική και διαφωτιστική συνέντευξη του Αντρέ Γερολυμάτος με τον συνάδελφο Δημήτρη Δουλγερίδη, που δημοσιεύθηκε στο «Βιβλιοδρόμιο» του περασμένου Σαββατοκύριακου με αφορμή το βιβλίο του «Εμφύλιος, Ελλάδα 1943-1949, Ενας διεθνής πόλεμος», ο διαπρεπής ελληνοκαναδός ιστορικός λέει ανάμεσα σε άλλα, και πιο συγκεκριμένα ως απάντηση στο ερώτημα «Οταν γράφετε ότι η Κατίνα Παξινού έπαιξε ρόλο στη σύλληψη της ανταγωνίστριάς της Ελένης Παπαδάκη, η οποία τελικά εκτελέστηκε, γνωρίζετε ότι θίγετε όσια και ιερά…», «Αυτή είναι η πρόκληση που λέγαμε: οι θρύλοι και οι μυθολογίες που συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και αργότερα. Υπάρχουν όμως τα γεγονότα και τα αρχεία. Το ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο δεν σημαίνει ότι παύει να υφίσταται η ανθρώπινη συνθήκη: οι αντιζηλίες, οι εχθρότητες, οι φιλοδοξίες ανάμεσα στα υποκείμενα της Ιστορίας. Και νομίζω ότι αυτό συνέβη σε περιπτώσεις όπως της Παξινού και της Παπαδάκη».

Οσο κι αν συμφωνεί κανείς, υπερθεματίζοντας μάλιστα, με τη φράση «ότι δεν παύει να υφίσταται η ανθρώπινη συνθήκη» κ.λπ., κ.λπ., άλλο τόσο αισθάνεται την ανάγκη να διαφωνήσει με την εξειδίκευσή της σε δύο πρόσωπα όπως αυτά της Παξινού και της Παπαδάκη. Δεν είναι μόνο γιατί μετά την κατηγορηματική απόφανση «υπάρχουν τα γεγονότα και τα αρχεία», χωρίς να παρατίθεται κανένα συγκεκριμένο στοιχείο, ακολουθεί ένα κάθε άλλο παρά επιβεβαιωτικό της κατηγορίας που διατυπώνεται «νομίζω», όσο γιατί είναι ευρύτατα γνωστό, η Κατίνα Παξινού και ο σύζυγός της Αλέξης Μινωτής έλειπαν σε όλη τη διάρκεια του πολέμου και του Εμφυλίου στην Αμερική. Η Κατίνα Παξινού δουλεύοντας στο θέατρο και στον κινηματογράφο, και ο Αλέξης Μινωτής προσπαθώντας να μάθει αγγλικά για να μπορέσει κάποια στιγμή να δουλέψει και ο ίδιος.

Να φανταστεί κανείς ότι μέσα στα προβλήματα της ανθρώπινης και καλλιτεχνικής επιβίωσής τους και με δυνατότητες επικοινωνίας με την Ελλάδα, από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μάλλον δυσχερείς, αν όχι ανύπαρκτες (η αλληλογραφία πάντως ήταν επίσημα καταργημένη), είχαν την ευχέρεια να κινούνται σε σχέση με τη γενέτειρά τους σαν να βρίσκονταν στη γειτονική με την Αθήνα Λάρισα ή και τη Θεσσαλονίκη. Βεβαίως κανείς δεν αρνείται από τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι οι σχέσεις του ζεύγους Παξινού – Μινωτή με την Ελένη Παπαδάκη υπήρξαν προπολεμικά έντονα εχθρικές όσον αφορά τη διεκδίκηση ρόλων και τα συμπαρομαρτούντα.

Είναι όμως κάτι διαφορετικό μια αντιπαλότητα που αν έχει επιβιώσει ώς τις μέρες μας είναι κυρίως λόγω του εκτοπίσματος των καλλιτεχνών που την εξέφραζαν –αλλιώς δεν θα τη θυμούνταν κανείς –από το να κατηγορείς κάποιον σχεδόν για συνέργεια σε φόνο. Αλλωστε κάτι δεν θα είχε υποπέσει στην αντίληψη τόσο του ποιητή και πεζογράφου Μάνου Ελευθερίου όσο και του ηθοποιού και σκηνοθέτη Μάνου Καρατζογιάννη στις μακροχρόνιες έρευνές τους σε σχέση με τη ζωή και το έργο της Ελένης Παπαδάκη, ο μεν πρώτος για να συνθέσει το μυθιστόρημά του «Η γυναίκα που πέθανε δύο φορές», ο δε δεύτερος το θεατρικό του έργο «Για την Ελένη» ώστε να ήμασταν ήδη ενήμεροι για κάτι τόσο ανήκουστο ακόμα και για τον χρόνο όπου τοποθετείται;

Τελευταία Νέα