Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες και αποτελεί τη δεύτερη και τρίτη αιτία θανάτου από κακοήθεια στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη αντίστοιχα. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη σε πρώιμο στάδιο είναι επιβεβλημένη καθώς υπό θεραπεία σε αυτό το στάδιο είναι μία δυνητικά ιάσιμη νόσος.
Η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης του ασθενούς στηρίζεται στο στάδιο της νόσου, τον βαθμό κακοήθειας (Gleason score), τα επίπεδα του PSA στον ορό και επηρεάζεται από την κλινική κατάσταση του ασθενούς, συνυπάρχουσες παθήσεις και το προσδόκιμο επιβίωσης. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη ριζική προστατεκτομή, τη ριζική ακτινοθεραπεία και την ενεργό παρακολούθηση. Ενεργός παρακολούθηση συστήνεται σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με καρκίνο προστάτη χαμηλού κινδύνου (Gleason Score <6, PSA <10 ng/mL) οι οποίοι έχουν προσδόκιμο ζωής λιγότερο από 20 χρόνια. Τέτοιοι επιλεγμένοι ασθενείς χαμηλού κινδύνου παρακολουθούνται με την κλινική εξέταση, με απεικονιστικές εξετάσεις και περιοδικό έλεγχο PSA του ορού.
Αυτοί οι ασθενείς αντιμετωπίζονται με ριζική θεραπεία μόνο εάν και όταν διαπιστωθεί επιδείνωση της νόσου. Η πρακτική αυτή προλαμβάνει την υπερ-θεραπεία σε αυτή την ομάδα ασθενών και μειώνει τις ανεπιθύμητες ενέργειες από τις θεραπευτικές παρεμβάσεις χωρίς να επηρεάζει την εξαιρετική πρόγνωσή τους.
Η ριζική χειρουργική προσέγγιση μπορεί να είναι ανοικτή προστατεκτομή, λαπαροσκοπική προστατεκτομή ή ρομποτική προστατεκτομή. Η προστατεκτομή συνήθως συνδυάζεται με αφαίρεση των λεμφαδένων που είναι γύρω από τον προστάτη. Σε επιλεγμένους ασθενείς γίνεται προσπάθεια διατήρησης του αγγειονευρώδους δεματίου με στόχο τη διατήρηση της στυτικής λειτουργίας. Με τα σημερινά δεδομένα δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το ποια χειρουργική προσέγγιση είναι η καλύτερη όσον αφορά τη συνολική επιβίωση των ασθενών. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης αποφασίζεται η χορήγηση περαιτέρω θεραπείας με τη μορφή της ακτινοθεραπείας και της ορμονοθεραπείας.
Ριζική ακτινοθεραπεία χορηγείται σε ασθενείς μεσαίου ή υψηλού κινδύνου στους οποίους λόγω προχωρημένης ηλικίας ή άλλων παθολογικών καταστάσεων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί η ριζική προστατεκτομή. Σε αυτούς τους ασθενείς ενδείκνυται και η ταυτόχρονη χορήγηση ορμονοθεραπείας η οποία συνεχίζεται για συνολική περίοδο δύο ετών.
Ο Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, πρύτανης του ΕΚΠΑ
