Τέχνη εναντίον πανάκριβων κρασιών σημειώσατε 1. Στη μάχη του ποιος θα κερδίσει το ενδιαφέρον των πιο πλούσιων ανθρώπων του πλανήτη και θα τους δελεάσει ώστε να ανοίξουν το υπερβολικά φουσκωμένο τους πορτοφόλι η τέχνη είναι εκείνη που μέσα στο 2017 έκοψε πρώτη το νήμα, επιχειρώντας παράλληλα να κερδίσει το χαμένος έδαφος μιας δεκαετίας, υπόθεση που δεν θα αποδειχτεί διόλου εύκολη.
Οι επενδύσεις σε έργα τέχνης μόνο την ανιούσα γνώριζαν έως και το 2010. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2007 τα μέλη του δικτύου μεμονωμένων ατόμων με πολύ μεγάλη περιουσία (ultra high net worth individuals) των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία ξεπερνούν τα 30 εκατ. δολάρια αύξησαν τις επενδύσεις τους σε έργα τέχνης κατά 48%. Την επόμενη χρονιά το ποσοστό έπεσε στο 47% για να ακολουθήσει το 2009 – μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά λόγω της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης – την οποία διαδέχθηκε το 2010 με αύξηση 25%. Από εκεί και μετά όμως η τέχνη δεν κατάφερνε να πρωταγωνιστήσει στα ενδιαφέροντα των πάμπλουτων επενδυτών. Και φέτος, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μια δεκαετία, όχι μόνο βρέθηκε στην πρώτη θέση των προτιμήσεων, αλλά αύξησε και το ποσό που επενδύεται σε αυτήν κατά 21%.
Καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή εκτιμάται ότι έφεραν δύο σημαντικές αγοραπωλησίες. Πρώτον η δημοπρασία του Νοεμβρίου από τον οίκο Κρίστις και η πώληση του φερόμενου ως έργου του Λεονάρντο Ντα Βίντσι «Ο Σωτήρας του κόσμου» προς 450 εκατ. δολάρια ξεπερνώντας κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ που κατείχε από το 2015 ο Πάμπλο Πικάσο με 179 εκατ. δολάρια για το έργο του «Γυναίκες του Αλγερίου». Και δεύτερον η πώληση σε δημοπρασία των Σόθμπις του «Άτιτλου» έργου του Ζαν Μισέλ Μπασκιά προς 110.5 εκατ. δολάρια στον ιάπωνα συλλέκτη Γιακάζου Μαεζάουα, αναδεικνύοντας τον πίνακα στο ακριβότερο έργο αμερικανού καλλιτέχνη που έχει πωληθεί ως τώρα.
Ωστόσο υπάρχει έντονο ενδιαφέρον τόσο και για την κινεζική τέχνη, ενώ ολοένα αυξάνεται και η ζήτηση έργων από την Αφρική, υποστηρίζει ο Άντριου Σίρλεϊ, ένας εκ των συντακτών της ετήσιας αναφοράς «Wealth Report» την οποία επιμελούνται οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά ακινήτων Νάιτ Φρανκ (στην οποία ο Σίρλεϊ είναι συνέταιρος) και Ντάγκλας Έλιμαν. Η τέχνη άλλωστε με την αγορά ακινήτων είναι στενά συνυφασμένες, καθώς υψηλής ποιότητας έργα τέχνης σε ένα σπίτι συνήθως λειτουργούν ως «δόλωμα» για την αύξηση της τιμής του.
Υπολογίζεται δε, ότι στα ακίνητα αυτού του επιπέδου η αξία των έργων τέχνης που τα κοσμούν ξεπερνούν τις 500.000 δολάρια.
Η άνοδος του ενδιαφέροντος γύρω από τα έργα τέχνης των πλούσιων επενδυτών είχε ως συνέπεια να μείνουν στη δεύτερη θέση τα συλλεκτικά κρασιά, που τα τελευταία χρόνια θεωρήθηκαν ως η πιο ασφαλής επενδυτική επιλογή μετά τον χρυσό, με ποσοστό αύξησης μόλις 11%, ενώ το 2016 ο συγκεκριμένος τομέας είχε σημειώσει άνοδο κατά 24%. Τα κρασιά – με πρώτες σε ζήτηση σπάνιες φιάλες από τη Βουργουνδία κυρίως από ασιάτες επενδυτές – θεωρούνται εξίσου δυνατά χαρτιά στην επενδυτική αγορά με τα κλασικά αυτοκίνητα που επίσης είχαν σταθερή θέση ανάμεσα στα ενδιαφέροντα των υποψήφιων επενδυτών, αν και φέτος το ενδιαφέρον γύρω από αυτά αυξήθηκε μόλις κατά 2%. Στην τρίτη θέση βρίσκονται τα ρολόγια, το επενδυτικό ενδιαφέρον για τα οποία αυξήθηκε κατά 5% για να ακολουθήσουν με 4% τα νομίσματα και τα κοσμήματα. Με αρνητικό πρόσημο στη λίστα εντάχθηκαν δε τα έπιπλα (-1%) και οι κινεζικές πορσελάνες (-5%).
Αν ωστόσο δούμε όχι εστιάζοντας στην περυσινή χρονιά, αλλά σε βάθος δεκαετίας θα διαπιστώσουμε πως η μεγαλύτερη αύξηση επενδύσεων σημειώθηκε γύρω από τα αυτοκίνητα (334%) με τις συλλεκτικές φιάλες κρασιού να ακολουθούν (192%), τα νομίσματα να καταλαμβάνουν την τρίτη θέση (182%) και τα κοσμήματα την τέταρτη (138%), ενώ η πεντάδα κλείνει με αύξηση κατά 103% στα γραμματόσημα (πέρυσι η αύξηση ήταν μόλις 1%). Η αγορά έργων τέχνης στην κατάταξη δεκαετίας βρίσκεται στην έκτη θέση με αύξηση των επενδύσεων κατά 78%.