Τεράστια ελλείμματα, ο πληθωρισμός στα ύψη, ένα νόμισμα σε κάθετη πτώση, αλμυρά επιτόκια: ιδού το μείγμα που εξηγεί την ταπεινωτική επιστροφή της Αργεντινής στην αγκαλιά του ΔΝΤ με μια ανακοίνωση που ο πρόεδρος της χώρας ήλπιζε να μην κάνει ποτέ. Η αλήθεια είναι ότι ο Μαουρίτσιο Μάκρι δεν είχε και πολλές εναλλακτικές –οι προσπάθειές του να συγκρατήσει την πτώση του πέσο έναντι του δολαρίου έπεσαν στο κενό. Τι πήγε λάθος αυτή τη φορά;
Η απάντηση είναι κατ’ αρχάς πολιτική. Ο Μάκρι κληρονόμησε από την Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ μια οικονομία στα όρια της κατάρρευσης. Ο πόλεμος που κήρυξε η πρώην πρόεδρος στους πιστωτές οδήγησε την Αργεντινή στα χαρακώματα με τις αγορές. Και όσα ο νυν έκανε για να ανατρέψει την κατάσταση αποδείχθηκαν ανεπαρκή απέναντι στα δομικά προβλήματα που έχει σωρεύσει όλα αυτά τα χρόνια η οικονομία της Αργεντινής –δομικά προβλήματα που την κάνουν να ξεχωρίζει από άλλες αναδυόμενες αλλά και ασταθείς οικονομίες. Το περιοδικό «Εκόνομιστ» πιάνει το νήμα από τον πληθωρισμό. Ο πληθωρισμός της Αργεντινής, που φτάνει το 25%, μοιάζει να ανήκει σε έναν άλλο κόσμο. Μόνο στην Αίγυπτο, τη Νιγηρία και την Τουρκία ο πληθωρισμός βρίσκεται σε διψήφιο ποσοστό. Χώρες όπως η Βραζιλία, η Κίνα και η Ρωσία κατάφεραν να κερδίσουν τη μάχη της σταθερότητας των τιμών. Οχι όμως και η Αργεντινή που αγωνίζεται ακόμη χωρίς σπουδαία αποτελέσματα. Χάνει τη μάχη, μολονότι τα δημοσιονομικά πολλών αναδυόμενων οικονομιών, μεταξύ των οποίων της Βραζιλίας, της Αιγύπτου και της Ινδίας, είναι χειρότερα από εκείνα της Αργεντινής. Το έλλειμμα της Βραζιλίας, για παράδειγμα, αναμένεται να ξεπεράσει το 8% του ΑΕΠ φέτος, ενώ της Αργεντινής είναι στο 5,5%.
Και τότε γιατί η μία οικονομία υποφέρει τόσο ώστε να καταφύγει στο ΔΝΤ, ενώ η άλλη όχι; Επειδή μπορεί το βραζιλιάνικο κράτος να ζει πάνω από τις δυνατότητές του, αλλά ο ιδιωτικός τομέας του ανθεί. Κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν μεταφράζεται σε έλλειμμα ρευστότητας. Από την άλλη πλευρά, ενώ πολλές αναδυόμενες οικονομίες έχουν υψηλό δημόσιο χρέος, δεν έχουν την παλιομοδίτικη ανάγκη της Αργεντινής να δανείζεται σε ξένα νομίσματα. Τι σημαίνει αυτό; Οτι περίπου το 64% του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους της Αργεντινής είναι σε δολάρια και άλλα ξένα νομίσματα. Για να γίνουν οι συγκρίσεις, το συνδυασμένο χρέος της Τουρκίας σε ξένο νόμισμα είναι το 56% του συνολικού. Στην Ταϊλάνδη είναι 17%, στη Βραζιλία μόλις 16%.
Ο χαμηλός πληθωρισμός και το χαμηλό χρέος σε ξένο νόμισμα κάνουν λοιπόν όλες τις άλλες οικονομίες να ξεχωρίζουν από εκείνη της Αργεντινής. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι εντελώς απρόσβλητες απέναντι στις δυνάμεις του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος που ταρακούνησαν το πέσο. Ολες οι αναδυόμενες οικονομίες, ακόμη και οι μεγαλύτερες, οφείλουν να έχουν την προσοχή τους στραμμένη στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και τις αποφάσεις που λαμβάνει για τα επιτόκια. Συγχρόνως όμως έχουν περισσότερα περιθώρια αντίδρασης. Μπορούν, για παράδειγμα, να συγκρατήσουν τη φυγή κεφαλαίων χωρίς να διαλυθούν οι οικονομίες τους, ενώ μια αύξηση στις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων δεν οδηγεί αυτομάτως σε άνοδο του πληθωρισμού.
Αυτές οι αντοχές κάνουν αυτές τις οικονομίες «αναδυόμενες» μόνο στα χαρτιά. Αντίθετα, καταλήγει το «Εκόνομιστ», η αιώνια μάχη που δίνει η Αργεντινή με τον πληθωρισμό, το δημοσιονομικό έλλειμμα, το χρέος σε δολάρια και την υποτίμηση την καθιστά ένα κλασικό υπόδειγμα του όρου «αναδυόμενη οικονομία».
Τελευταία Νέα