Στη Βρετανία βρίσκεται από χθες για τριήμερη επίσκεψη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στις πρώτες του δηλώσεις χαρακτήρισε τη χώρα «πολύτιμη σύμμαχο, στρατηγική εταίρο αλλά και πραγματική φίλη». Ο τούρκος πρόεδρος, που θα συναντηθεί αύριο με τη βασίλισσα Ελισάβετ και την πρωθυπουργό Τερίζα Μέι, είναι σίγουρο ότι θυμάται ένα περιστατικό τον Μάρτιο του περασμένου έτους.
Τότε ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον βρισκόταν στο εξοχικό του όταν έμαθε ότι σε αεροσκάφος στο οποίο μετέβαινε ο τούρκος ομόλογός του Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν επετράπη να εισέλθει στον ολλανδικό εναέριο χώρο λόγω αντιπαράθεσης της Αγκυρας με διάφορες ευρωπαϊκές χώρες για την προεκλογική εκστρατεία στο έδαφός τους. Ο Τζόνσον συνομίλησε αμέσως με τον Τσαβούσογλου και τον κάλεσε στο σπίτι του να πιουν τσάι. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν δέχθηκε την πρόσκληση, όμως το επεισόδιο δείχνει την μεγάλη διαφορά που έχουν οι σχέσεις της Τουρκίας με την Βρετανία σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η επίσκεψη Ερντογάν στο Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποιείται εν μέσω της προεκλογικής εκστρατείας στη χώρα του, η οποία θα γίνει υπό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που ισχύει εδώ και δύο χρόνο και με βασικούς αντιπάλους του για την προεδρία στη φυλακή. Ολα αυτά προκαλούν επικριτικά σχόλια από μεγάλες εφημερίδες της χώρας, ενώ για την Τρίτη οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν προγραμματίσει συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο κέντρο του Λονδίνου. Η κυβέρνηση Μέι έχει επιλέξει να παραμείνει σιωπηλή για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων που γίνονται στην Τουρκία.
«Η Βρετανία είναι μια στρατηγικής σημασίας σύμμαχος, την οποία κρίνουμε πολύτιμη και αξιόπιστη» υπογράμμισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε σύντομη ομιλία που εκφώνησε χθες στο Ρέντινγκ, παρουσία επιχειρηματιών και επενδυτών των δύο χωρών. «Θεωρώ την εταιρική σχέση μεταξύ της Τουρκίας και της Βρετανίας απαραίτητη» συμπλήρωσε τονίζοντας: «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε επιπλέον με τη Βρετανία μετά το Brexit, σε όλους τους τομείς».
Το 2017 οι διμερείς συναλλαγές μεταξύ Τουρκίας – Βρετανίας ανήλθαν σε 14 δισ. λίρες (περίπου 16 δισ. ευρώ), σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ομως φαίνεται ότι η οικονομική αβεβαιότητα που επικρατεί λόγω Brexit έχει ενισχύσει ακόμα περισσότερο τις εμπορικές σχέσεις. Ετσι πέρσι, το Λονδίνο διπλασίασε το εξαγωγικό του πρόγραμμα για την Τουρκία στα 3,5 δισ. λίρες ενώ γίνονται προσπάθειες μεγαλύτερης συνεργασίας στους τομείς της ενέργειας, της υγειονομικής φροντίδας, της βιομηχανίας και της άμυνας.
Στο επίκεντρο βρίσκεται ο ρόλος του Λονδίνου στην υλοποίηση του ονείρου του Ερντογάν για την κατασκευή τουρκικών μαχητικών. Σε επίσκεψή της στην Αγκυρα πέρσι, η Μέι ανακοίνωσε συμφωνία ύψους 100 εκατ. δολαρίων ώστε η ΒΑΕ Systems να παρέχει τεχνολογία για την πρώτη φάση. Οι Βρετανοί ελπίζουν ότι και η Rolls Royce θα εξασφαλίσει συμβόλαιο για την κατασκευή μηχανών, μαζί με άλλες μικρότερες εταιρείες. Οι Βρετανοί έχουν συμφωνήσει να έχει τον έλεγχο των εξαγωγών η Τουρκία ώστε κατόπιν να μπορεί να πουλήσει τα μαχητικά αεροσκάφη σε όποια χώρα θέλει –απόφαση που προκάλεσε ανησυχία σε κάποιες χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ.
Στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχει ο Ερντογάν με την Μέι συμπεριλαμβάνονται η Συρία και το Ιράκ, το θέμα της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, από την οποία αποσύρθηκαν οι ΗΠΑ, και η μάχη εναντίον της τρομοκρατίας.