Μπορούν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζόραν Ζάεφ να ξεπεράσουν τους εσωτερικούς πολιτικούς σκοπέλους και να φθάσουν την προσεχή Πέμπτη 17 Μαΐου στη Σόφια σε συμφωνία για την επίλυση του ονοματολογικού; Κατηγορηματική απάντηση δεν μπορεί κανείς να δώσει, αλλά, αναμφίβολα, το γεγονός ότι ο Μάθιου Νίμιτς έφθασε στο σημείο να ανακοινώσει επισήμως, μετά την εξάωρη συνάντησή του με τον Νίκο Κοτζιά και τον Νίκολα Ντιμιτρόφ το περασμένο Σάββατο στο Σούνιο, ότι θα υπάρξει συνάντηση των δύο Πρωθυπουργών έχει μεγάλη σημασία, συμβολική και ίσως ουσιαστική.
Οι πληροφορίες για τις λεπτομέρειες των συνομιλιών διοχετεύονται πλέον με το σταγονόμετρο. Οι διαπραγματεύσεις έχουν εισέλθει σε βαθύ παρασκήνιο και είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, που πάντα μιλούσε στους δημοσιογράφους μετά τις συναντήσεις του με τον σκοπιανό ομόλογό του, αυτή τη φορά δεν το έπραξε. Επρόκειτο άλλωστε να ενημερώσει εντός του Σαββατοκύριακου τον Αλέξη Τσίπρα για όσα διεμείφθησαν στο Σούνιο, όπου το ειδυλλιακό περιβάλλον ίσως ευνόησε να… μαλακώσουν οι θέσεις όλων των εμπλεκόμενων πλευρών και να μειωθεί το χάσμα που τις χωρίζει. Η πρόθεση της Αθήνας, άλλωστε, για πιο ουσιαστικά βήματα προσέγγισης με τα Σκόπια δεν φαίνεται αποσυνδεδεμένη και με τις κυβερνητικές διαρροές («Αυγή») περί ευρωπαϊκών προτροπών για μια συμφωνία, η οποία θα πρέπει μάλιστα να υπερψηφιστεί από αυξημένη πλειοψηφία 180 βουλευτών στην ελληνική Βουλή. Μέσω των διαρροών είναι προφανές ότι επιδιώκεται να δοκιμαστούν και τα ανακλαστικά της αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, πάντως, το μόνο θέμα που μένει πλέον στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με την ΠΓΔΜ είναι η εξεύρεση της φόρμουλας, η οποία θα επιτρέψει την erga omnes εφαρμογή της συμφωνίας. Στα υπόλοιπα ζητήματα η προσέγγιση είναι αρκετά προχωρημένη και σύμφωνα μάλιστα με διπλωματική πηγή «το πακέτο της θετικής ατζέντας για την επόμενη ημέρα μιας συμφωνίας είναι 100% συμφωνημένο» περιλαμβάνοντας, όπως είπε ο Νίκος Κοτζιάς στη συνέντευξη Τύπου μετά την Υπουργική Συνάντηση των V4 –Balkan 4 plus που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, ένα Σύμφωνο Φιλίας και Συνεργασίας και κοινό Υπουργικό Συμβούλιο (G2G).
Οι ιδέες του Ντιμιτρόφ. Από τα Σκόπια φαίνεται ότι έχουν πέσει στο τραπέζι ορισμένες «δημιουργικές ιδέες», όπως αρέσκεται να τις αποκαλεί ο Ντιμιτρόφ. Μία από αυτές, η οποία διακινείται εσχάτως στο παρασκήνιο, αφορά την προσθήκη μίας παραγράφου στο Σύνταγμα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας η οποία θα αναφέρει ότι η χώρα θα χρησιμοποιεί σε όλο το φάσμα των διεθνών σχέσεών της το νέο όνομα που θα συμφωνηθεί. Σύμφωνα με την ίδια πηγή πληροφόρησης, θετικά προς μία τέτοια εξέλιξη διάκειται εσχάτως και το αντιπολιτευόμενο κόμμα VMRO –DPMNE του Χρίστιαν Μισκόφσκι, κάτι που θα διασφάλιζε την πλειοψηφία των 2/3 των εδρών που απαιτούνται για συνταγματική αναθεώρηση. Δεν είναι τυχαίο δε, προσέθεταν έγκυρες πηγές, ότι μετά την επιστροφή του VMRO –DPMNE στις κοινοβουλευτικές εργασίες, το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι έχει υπερψηφίσει όλα τα κρίσιμα νομοσχέδια που σχετίζονται και με την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Ορισμένοι εκτιμούν ότι μία σειρά κορυφαίων στελεχών θέλει πάση θυσία να διαφοροποιηθεί από τη «βαριά κληρονομιά» που άφησε πίσω του ο Γκρούεφσκι.
Ελληνικές πηγές πάντως επέμεναν ότι η Αθήνα δεν συζητά τέτοιες ιδέες. Μία σειρά τρίτων παικτών, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, εμφανίζεται πάντως να πιέζει την ΠΓΔΜ να κάνει συνταγματική αναθεώρηση. Αυτό ήταν το μήνυμα που πέρασε στη σκοπιανή υπουργό Αμυνας Ραντμίλα Σεκερίνσκα και ο αμερικανός ομόλογός της Τζέιμς Μάτις κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Ουάσιγκτον.
Τα επόμενα βήματα. Από την ελάχιστη πληροφόρηση που προς το παρόν υπάρχει, προκύπτει ότι στη συνάντηση Τσίπρα –Ζάεφ στη Σόφια, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής Ευρωπαϊκής Ενωσης –Δυτικών Βαλκανίων, οι δύο Πρωθυπουργοί θα έχουν να επιλέξουν από έναν μικρό κατάλογο εναλλακτικών προτάσεων για τα επόμενα βήματα. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι είναι βέβαιη μία άμεση συμφωνία –ίσως να απαιτηθεί λίγος χρόνος ακόμη –αλλά θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί δεν θα πάει χαμένη. Εφόσον όμως οι νομικές ομάδες των δύο πλευρών διαμορφώσουν το πλαίσιο συμφωνίας, τότε αυτό, ως παράρτημα, θα προστεθεί στο κείμενο που θα διαμορφώσει και θα καταθέσει ο Μάθιου Νίμιτς στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.