Βραβείο εντυπωσιακών επιτευγμάτων διατήρησης πολιτιστικής κληρονομιάς έλαβε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Europa Nostra, στο πλαίσιο των βραβείων πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ για το 2018, η αναπαλαίωση και αποκατάσταση του δημοτικού σχολείου της Κοινότητας Νεοχωρίου, του πανέμορφου ελληνικού χωριού του Βοσπόρου.
Αφημένο στην τύχη του από το 1980, οπότε έφυγε ο τελευταίος μαθητής, μέχρι την αναπαλαίωση το 2016 στέγαζε άπορες οικογένειες του χωριού και, ειδικότερα μετά τους σεισμούς του 1999, είχε υποστεί σοβαρές ζημιές και ρωγμές.
Η σχολή που θεωρείται μικρογραφία της Μεγάλης του Γένους Σχολής, έχει χτιστεί το 1871 από τον αρχιτέκτονα Δημάδη, (αρχιτέκτονα και της Μεγάλης του Γένους Σχολής), με χρηματοδότηση του Χρηστάκη Ζωγράφου για να γίνει το Ζωγράφειο Παρθεναγωγείο. Επιγραφή που δεσπόζει και σήμερα στο εξαίρετα συντηρημένο κομψοτέχνημα.
Το κτίριο είχε επισκευαστεί, με βάση τ’ αρχικά του σχέδια, για τελευταία φορά το 1954 από τον νεοχωρίτη αρχιτέκτονα Βασίλειο Βίγκα.
Τελετή βράβευσης στο Βερολίνο
Η εφοροεπιτροπή της Κοινότητας Παναγίας Νεοχωρίου, το 2015, αποφάσισε την αναπαλαίωση και αξιοποίηση του κτιρίου, που πλέον κατέρρεε, μόνο για εκπαιδευτικό σκοπό. Η σχολή ενοικιάστηκε στο British School of Tarabya για τις τάξεις του νηπιαγωγείου και του δημοτικού με τον όρο της πιστής αναπαλαίωσης.
Ο διακεκριμένος και βραβευμένος άλλες δυο φορές αρχιτέκτων αναπαλαιώσεων Μεχμέτ Αλπέρ ανέλαβε την πιστή αναπαλαίωση και η σχολή επαναλειτούργησε το 2017.
Ο πρόεδρος της Κοινότητας Παναγίας Νεοχωρίου Λάκης Βίγκας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη βράβευση που «επιβεβαιώνει», όπως τόνισε, «ότι η αξιοποίηση των ακινήτων της κοινότητας που είναι κληρονομιά και παρακαταθήκη των προγόνων μας μπορεί και επιβάλλεται να γίνεται με σεβασμό στην ιστορία και την πολιτιστική μας κληρονομιά.
»Σήμερα το κτίριο αυτό είναι και πάλι ζωντανό, εξυπηρετεί την παιδεία, δηλαδή τον πολιτισμό, αλλά δεν έχασε τίποτε από την ταυτότητά του. Κι αυτό είναι το ζητούμενο. Τα κτίρια των ευαγών μας ιδρυμάτων ν’ αξιοποιούνται για να εξασφαλίζουν πόρους για το έργο των ομογενειακών κοινοτήτων αλλά με σεβασμό στην ιστορία και την παράδοση».
Η τελετή βράβευσης θα γίνει στο Βερολίνο στις 21 Ιουνίου μαζί με άλλα 29 βραβεία που δόθηκαν σε 17 συνολικά χώρες, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συνάντησης Κορυφής Πολιτιστικής Κληρονομιάς που πραγματοποιείται από τις 18 έως τις 24 Ιουνίου.