Τα βίαια επεισόδια στη Λωρίδα της Γάζας επαναφέρουν στο προσκήνιο το Παλαιστινιακό. Παρ’ όλο που τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή δεν συνδέονται τόσο με το ζήτημα αυτό όσο με τους εμφύλιους πολέμους σε διάφορες χώρες και την επιρροή του Ιράν στο Ιράκ, στον Λίβανο, στην Υεμένη και τη Συρία, η διαμάχη Ισραήλ – Παλαιστινίων όχι μόνο δεν έχει επιλυθεί αλλά κατά καιρούς εμφανίζει νέες εστίες εντάσεων. Η απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να μεταφέρει την πρεσβεία της χώρας των Ηνωμένων Πολιτειών από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ έχει πυροδοτήσει αντιδράσεις στους κόλπους της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς, η οποία ελέγχει τη Γάζα, και της πιο μετριοπαθούς Φατάχ, η οποία κυβερνά τη Δυτική Οχθη.

Τα πρόσφατα αιματηρά γεγονότα στη Γάζα έχουν δύο διαφορετικές αναγνώσεις. Από τη μία πλευρά, η ισραηλινή κυβέρνηση κατηγορεί τη Χαμάς ότι χρησιμοποιεί απλούς πολίτες ως ασπίδα με σκοπό την εκμετάλλευση του ανθρώπινου δράματος για την πραγματοποίηση νέων τρομοκρατικών επιθέσεων κατά του Ισραήλ. Και από την άλλη, η Χαμάς κάνει λόγο για ειρηνικές διαδηλώσεις στις οποίες οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις αντέδρασαν αδικαιολόγητα βίαια, δολοφονώντας και τραυματίζοντας αμάχους. Ακολούθως, δεν αποκλείει μία νέα ιντιφάντα ως φυσιολογική απάντηση.

Καθώς οι εικόνες των νεκρών Παλαιστινίων κάνουν τον γύρο του κόσμου, το Ισραήλ παρουσιάζεται γενικά ως υπαίτιο για την υπονόμευση της ειρηνευτικής διαδικασίας. Παρ’ όλο που ορισμένες πρακτικές του, όπως οι συνεχιζόμενοι εποικισμοί, αποτελούν πράγματι εμπόδιο, η προσοχή πρέπει επίσης να στραφεί στις ευθύνες της Χαμάς και της πιο ήπιας Φατάχ, που όχι μόνο δεν μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους για απλά ζητήματα αλλά εξακολουθούν να κακοδιαχειρίζονται τα χρήματα της διεθνούς κοινότητας –μεταξύ αυτών προερχόμενα και από την Ευρωπαϊκή Ενωση –χρησιμοποιώντας κάποια από αυτά –τουλάχιστον η Χαμάς –για να καταστρέψουν το Ισραήλ. Για τη Φατάχ, η οποία αδυνατεί να ελέγξει τη δράση της Χαμάς στη Γάζα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αποτελούν πλέον αξιόπιστο συνομιλητή. Αλλά και όταν αποτελούσαν, για παράδειγμα επί ημερών Μπαράκ Ομπάμα το 2014, ουδέποτε αξιοποίησαν την ευκαιρία υποστηρίζοντας τη λύση των δύο κρατών όπως είχε σχεδιαστεί από τον τότε αμερικανό πρόεδρο και κινητοποιώντας τους απλούς πολίτες προς την ενεργό υποστήριξη ενός τέτοιου σεναρίου χωρίς την καλλιέργεια ψευδαισθήσεων.

Οσον αφορά το μέλλον, κάθε άλλο παρά χρειάζεται αισιοδοξία. Το Ισραήλ πολύ δύσκολα θα αλλάξει τακτική σε ζητήματα ασφαλείας. Και την ίδια στιγμή η Χαμάς αναμένεται να δώσει μάχη ώστε να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο διακυβέρνησης στα παλαιστινιακά εδάφη καθώς έχουν ήδη ξεκινήσει συζητήσεις για τη διαδοχή του ηγέτη της Φατάχ Μαχμούντ Αμπάς.

Ο δρ. Γιώργος Ν. Τζογόπουλος είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Begin-Sadat Centre for Strategic Studies (Ισραήλ) και διδάσκων Διεθνών Σχέσεων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Τελευταία Νέα