Διπλό μαχαίρι σε συντάξεις και ανάπτυξη

Τον δρόμο για τη μείωση των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019 άνοιξε χθες κυβερνητικός παράγοντας με άμεση εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, προσγειώνοντας παράλληλα την επίσημη πρόβλεψη της κυβέρνησης για την ανάπτυξη το τρέχον έτος κοντά στο 2%. Μισή μονάδα ανάπτυξης έχει κάνει ήδη φτερά, μέσα σε λιγότερο από έξι μήνες, στον βωμό των πρωτογενών υπερπλεονασμάτων, τα οποία συνεχίζει να τροφοδοτεί η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Σε κάτι παραπάνω από έξι μήνες, άλλωστε, 1,8 δισ. ευρώ θα κάνουν φτερά από τις τσέπες των συνταξιούχων.

Στη μεγάλη εικόνα της επόμενης μέρας για την ελληνική οικονομία πολλά κομμάτια του παζλ εξακολουθούν να αναζητούνται. Τα προνομοθετημένα μέτρα έχουν μπει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης και στο καλύτερο σενάριο οι συντάξεις κόβονται το 2019 και το αφορολόγητο το 2020. Η βιωσιμότητα των πλεονασμάτων περιφρουρείται από τους δανειστές, η βιωσιμότητα του χρέους συνεχίζει να αναζητείται.

ΔΕΝ ΦΕΥΓΕΙ ΤΟ ΔΝΤ. Παρά την κυβερνητική αισιοδοξία, όπως εκφράστηκε από τον Πρωθυπουργό, για εξεύρεση λύσης στο θέμα του χρέους, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις δεσμεύθηκε χθες μόνο σε ένα σημείο. Είτε το Ταμείο ενεργοποιήσει το πρόγραμμά του για την Ελλάδα είτε όχι, θα συνεχίσει να δίνει το «παρών» στην περίοδο της μεταμνημονιακής εποπτείας. Το Ταμείο πιέζει για συμφωνία στο χρέος με τον μέγιστο δυνατό αυτοματισμό και τη μέγιστη ελάφρυνση, η Γερμανία όμως ακόμα συνεχίζει να διαφωνεί. Ο εκπρόσωπος του Ταμείου σημείωσε ότι έχει υπάρξει προσέγγιση, αλλά παραμένουν διαφορές.

Για την ενεργοποίηση του προγράμματος «ο χρόνος τελειώνει» είπε ο Τζέρι Ράις, παραπέμποντας στην προσεχή συνεδρίαση του Eurogroup στις 24 Μαΐου, υπενθυμίζοντας παράλληλα γιατί η επίσημη συμμετοχή του Ταμείου είναι καθοριστική. «Αν μπούμε στο πρόγραμμα, αυτό θα σημαίνει εξ ορισμού ότι θεωρούμε βιώσιμο το χρέος» είπε, αναδεικνύοντας τη σημασία του μηνύματος προς τις αγορές.

Νωρίτερα, ο έλληνας εκπρόσωπος στο ΔΝΤ Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, είχε δηλώσει ότι κατά την ανάλυση του Ταμείου το χρέος είναι βιώσιμο έως το 2030, αλλά στη συνέχεια υπερτερούν οι αρνητικοί παράγοντες και κρίνεται μη βιώσιμο.

Στην παρούσα φάση, μέρα με τη μέρα, όσο δεν υπάρχει καθαρός ορίζοντας για το χρέος και αυξάνεται η ανησυχία στο ιταλικό μέτωπο, οι αγορές δείχνουν τα δόντια τους ολοένα και με μεγαλύτερη ένταση.

Η απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου έφτασε χθες μια ανάσα από το 4,5%, όταν δύο μέρες νωρίτερα κινούνταν στην περιοχή του 4,1%. Με αυτές τις αποδόσεις, το αφήγημα της βιώσιμης επανόδου στις αγορές έχει λαβωθεί επικίνδυνα και μόνο μια πειστική λύση για το χρέος ή μια προληπτική γραμμή πίστωσης, εκτιμάται από αναλυτές, θα μπορούσε να αναστρέψει την εικόνα.

ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ. Με το τοπίο στο χρέος να παραμένει θολό, η ελληνική κυβέρνηση επικεντρώνεται στις προσπάθειες ολοκλήρωσης της τεχνικής συμφωνίας για την τέταρτη αξιολόγηση έως το Σάββατο. Οι συναντήσεις στο Χίλτον είναι αλλεπάλληλες και το κλίμα που μεταδίδεται από κυβερνητικές πηγές εμφανίζει, λίγο – πολύ, ως κλειδωμένη την προοπτική της άμεσης συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο. Τη βεβαιότητα αυτή δεν συμμερίζονται ορισμένες πηγές των δανειστών, επισημαίνοντας τα αγκάθια σε προαπαιτούμενα, τα οποία αφορούν τον νόμο Κατσέλη, τις ιδιωτικοποιήσεις και τα δημοσιονομικά.

Οι στόχοι πρωτογενών πλεονασμάτων παραμένουν κολλημένοι στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022, περίοδο την οποία θα πρέπει να καλύψει με το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα το υπουργείο Οικονομικών αναλαμβάνοντας άμεσα συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

Αρμόδιος αξιωματούχος ανέφερε χθες ότι η κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου αναμένεται στις αρχές Ιουνίου, ως μέρος του πολυνομοσχεδίου εφαρμογής των προαπαιτουμένων, και από τα λεγόμενά του προκύπτει ότι αφενός έχει κλειδώσει ήδη η αναθεώρηση του φετινού ρυθμού ανάπτυξης σε 2%-2,1% (1,9% η εκτίμηση της Κομισιόν), από 2,5% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός, και αφετέρου θεωρείται δεδομένη η μείωση των συντάξεων.

Σε ευθεία ερώτηση για το εάν θα κοπούν οι συντάξεις στις αρχές του επόμενου έτους η δήλωσή του ήταν: «Τα συμπεφωνημένα θα τηρηθούν». Ο ίδιος πάντως εκτίμησε ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να έρθει μπροστά η μείωση του αφορολογήτου», να υπάρχει δηλαδή διπλό μαχαίρι από το 2019. Αν οι εκτιμήσεις του επιβεβαιωθούν στην τελική συμφωνία με τους δανειστές, το αφορολόγητο θα μειωθεί έως και τα 5.700 ευρώ από το 2020. Πληροφορίες αναφέρουν πάντως ότι το θέμα του αφορολογήτου παραμένει για το ΔΝΤ ακόμα ανοιχτό.