Μια πρωτοβουλία που δημιουργεί ερωτηματικά

Σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ. 1 του Συντάγματος, το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με τον νόμο (που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός αν υπερψηφιστεί από τα δύο τρίτα της Βουλής). Συνεπώς ο σχεδιασμός και ανασχεδιασμός των ορίων των περιφερειών ανήκει κατ’ αρχήν στην αρμοδιότητα του κοινού νομοθέτη, με την προϋπόθεση βέβαια να μην καθορίζονται κατά τρόπο καταδολιευτικό (o διεθνής όρος είναι gerrymandering) της απορρέουσας από την ίδια τη δημοκρατική αρχή ισότητας της ψήφου και της ελεύθερης και ανόθευτης έκφρασης της λαϊκής βούλησης (άρθρα 1 και 52 του Συντάγματος).

Κάτω από τις προϋποθέσεις αυτές, η κατάτμηση της υπερμεγέθους εκλογικής περιφέρειας Β’ Αθηνών, με 44 βουλευτικές έδρες και σχεδόν 1,5 εκατομμύριο εγγεγραμμένους ψηφοφόρους, δεν φαίνεται να παρουσιάζει αυτή καθαυτήν κάποιο πρόβλημα συνταγματικότητας. Ωστόσο ερωτηματικά δημιουργεί η πρόθεση της κυβέρνησης, όπως αυτή διαλαμβάνεται στην από 14/5/2018 επιστολή του υπουργού Εσωτερικών προς τα κοινοβουλευτικά κόμματα, για επιλεκτική κατάτμηση και του υπολοίπου Αττικής, το οποίο είναι εν τούτοις μικρότερο από την εκλογική περιφέρεια Α’ Θεσσαλονίκης και ελάχιστα μεγαλύτερο από την Α’ Αθηνών (15, 16 και 14 έδρες αντίστοιχα).

Πέρα από αυτό, εξάλλου, το κυριότερο έλλειμμα αντιπροσώπευσης σήμερα αφορά την απουσία πρόβλεψης και πρακτικής δυνατότητας για άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους πολυάριθμους (ιδίως μετά τη μαζική μετανάστευση νέων Ελλήνων τα τελευταία χρόνια) πολίτες που διαβιούν στο εξωτερικό. Οπως είχα επισημάνει σε ανύποπτο χρόνο (σε ομιλία μου στο Μόντρεαλ του Καναδά τον Οκτώβριο του 2017), είναι πολιτικά και ηθικά επιβεβλημένη η ψήφος στους Ελληνες του εξωτερικού, π.χ. με την εκλογή από εκείνους 12 βουλευτών αντί των σημερινών βουλευτών Επικρατείας (βλ. progressivecitizens.gr, 31/10/2017).