Κυβέρνηση και ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών γράφουν και σβήνουν τη συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο για την τέταρτη αξιολόγηση.
Το ΔΝΤ δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του κουβέντα. Στο τραπέζι των συζητήσεων που ξεκίνησαν την περασμένη Τετάρτη με στόχο να εμφανιστεί Staff Level Agreement στο Eurogroup της ερχόμενης Πέμπτης, δύο «βόμβες» πυροδότησαν ανησυχία και θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες αν θα απενεργοποιηθούν προσωρινά ή θα εκραγούν.
Το ΔΝΤ αρχικά εμφανίστηκε με εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 δεν θα είναι 3,5% του ΑΕΠ όπως προβλέπει η συμφωνία αλλά θα κυμαίνεται στην περιοχή του 2,5%. Κενό μιας μονάδας σε άλλη περίπτωση, εάν το Ταμείο είχε ενεργοποιήσει το πρόγραμμά του, θα σήμαινε έναρξη διαπραγματεύσεων για λήψη πρόσθετων μέτρων. Επιλογές υπάρχουν αρκετές. Είτε η μείωση του αφορολογήτου έρχεται ένα χρόνο νωρίτερα, το 2019, μαζί με το μαχαίρι στις συντάξεις, είτε τα αντίμετρα της κυβέρνησης ύψους 1% του ΑΕΠ μένουν στο συρτάρι.
Τρύπα €800 εκατ.
Μια από τις βασικές αιτίες της προβλεπόμενης τρύπας στο πλεόνασμα είναι κατά πληροφορίες η θέση του Ταμείου, σύμφωνα με την οποία το επόμενο έτος η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να συμβιβαστεί με τις μέχρι σήμερα αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αντισυνταγματικότητα περικοπών στις συντάξεις, η οποία μεταφράζεται σε κόστος 800 εκατ. ευρώ. Το κόστος έχει εκτιμηθεί σε αυτή την περιοχή και από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, πλην όμως σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση θέλει να πετάξει την μπάλα στην εξέδρα της επόμενης κυβέρνησης με δεσμεύσεις σεβασμού των αποφάσεων του ΣτΕ αλλά με ορίζοντα από 2020 και βλέπουμε…
Προς το παρόν, το πρόβλημα είναι διαχειρίσιμο εξαιτίας της απουσίας προγράμματος με το ΔΝΤ. Η συμφωνία που κλείνει αυτές τις ημέρες «είναι με τους Ευρωπαίους», διευκρινίζει αρμόδια πηγή. Αν το Ταμείο ενεργοποιήσει εντός των ημερών το πρόγραμμά του (προϋπόθεση η συμφωνία με το Βερολίνο για το χρέος), το παιχνίδι θα αλλάξει.
Με το ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μεταδίδει όχι απλώς κλίμα συμφωνίας για το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων φέτος και το 2019 (3,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο) αλλά και συμφωνία για «μικρή υπεραπόδοση» η οποία δημιουργεί τα περιθώρια να σχεδιαστούν από τώρα «παρεμβάσεις μείωσης της φορολογίας ή στοχευμένων δράσεων στις δαπάνες» όπως ανέφερε αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών. Και οι ευρωπαίοι δανειστές όμως πιέζουν, σύμφωνα με πληροφορίες, για άμεση συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Η δεύτερη «βόμβα» έρχεται από το μέτωπο της ανάπτυξης. Η κυβέρνηση προετοιμάζεται να ευθυγραμμιστεί με τις τελευταίες επίσημες εκτιμήσεις ΔΝΤ και Κομισιόν για τον φετινό ρυθμό ανάπτυξης. Ο στόχος για επέκταση της οικονομίας με ρυθμό 2,5% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός αποδείχθηκε θνησιγενής και το υπουργείο Οικονομικών με το υπό κατάθεση Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα (2019-2022) προετοιμάζεται να χαμηλώσει την πρόβλεψη στο 2%.
Το πρόβλημα είναι ότι οι νεότερες ανεπίσημες εκτιμήσεις των ευρωπαίων δανειστών είναι ακόμα χειρότερες. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πήχης πλέον τοποθετείται στο 1,7%. Τα υπερπλεονάσματα έχουν ξεζουμίσει την ελληνική οικονομία και όπως προκύπτει από πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, πέρυσι η έξαρση του πλεονάσματος στο 4,2% του ΑΕΠ, όταν ο επίσημος στόχος ήταν μόλις 1,75% του ΑΕΠ, «ροκάνισε» 1,2 μονάδες ανάπτυξης.
Για το 2019 οι προβλέψεις είναι ακόμα χειρότερες. Οι πρώτες ανεπίσημες εκτιμήσεις των Ευρωπαίων θέτουν τον πήχη στο 1% του ΑΕΠ, όσο δηλαδή προέβλεπε προ μηνών το ΔΝΤ στο παζάρι για το χρέος.
Ανατροπές
Αυτές οι προβλέψεις είναι ικανές να προκαλέσουν ανατροπές στον σχεδιασμό της επόμενης μέρας μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος.
Η τελευταία λέξη του ΔΝΤ για τα πλεονάσματα και τα μέτρα αναμένεται μετά τις 4 Ιουνίου, όταν η ΕΛΣΤΑΤ δώσει στη δημοσιότητα τις εκτιμήσεις της για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Τότε, ανάλογα και με το εάν το ΔΝΤ έχει ενεργοποιήσει ή όχι το πρόγραμμά του, το θέμα των πλεονασμάτων και των μέτρων δεν αποκλείεται να έρθει ξανά στο προσκήνιο.
Στην παρούσα φάση όμως, απόλυτη προτεραιότητα δίνεται στην ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης. Κυβερνητική πηγή διαβεβαιώνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των 88 προαπαιτουμένων θα έχει κλείσει στις 15 Ιουνίου, σχεδόν μια εβδομάδα πριν την κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup στις 21 του επόμενου μήνα.
Αρχές Ιουνίου σχεδιάζεται να κατατεθεί στη Βουλή πολυνομοσχέδιο για το νομοθετικό κλείσιμο όλων των εκκρεμοτήτων, περιλαμβανομένων των νέων αντικειμενικών αξιών ακινήτων και πιθανών αλλαγών στον ΕΝΦΙΑ εάν οι νέες τιμές αποδειχθούν ικανές να «λαβώσουν» τα 3,1 δισ. ευρώ των ετήσιων βεβαιώσεων φόρων από ακίνητη περιουσία.
Νωρίτερα, την ερχόμενη Πέμπτη, στη συνεδρίαση του Eurogroup το ΔΝΤ έχει διαμηνύσει ότι είναι η τελευταία ευκαιρία για συμφωνία όσον αφορά στο χρέος, εάν πράγματι θέλουν οι Ευρωπαίοι να ενεργοποιήσει το πρόγραμμά του.