Με μια σειρά διαδοχικών διαπραγματεύσεων κλείνει ένας μεγάλος κύκλος διαβουλεύσεων για το θέμα του ονόματος της ΠΓΔΜ. Τη σκυτάλη από τους διπλωματικούς διαπραγματευτές πήραν οι πολιτικές ηγεσίες και φτάσαμε πια σε ένα σημείο ξεχωριστά κρίσιμο. Οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών είχαν διαδοχικές συναντήσεις και οι δύο πρωθυπουργοί συναντήθηκαν ξανά στις 17 Μαΐου στη Σόφια, όπου άφησαν να εννοηθεί ότι τα πράγματα βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή, διακηρύσσοντας και οι δύο την επιθυμία να υπάρξει λύση στο προσεχές μέλλον.
Για πρώτη φορά οι συνομιλίες των δύο πλευρών είχαν τέτοια πυκνότητα και δυναμική. Και όπως λέχθηκε, μία μόνο από τις εναλλακτικές προτάσεις βρίσκεται πια στο τραπέζι και ίσως, αρχές Ιουνίου, πριν από τη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, υπάρξει ειδική συνάντηση.
Τις προσπάθειες για αμοιβαία αποδεκτή κατάληξη ενθαρρύνει τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ. Κορυφαίες ευρωπαϊκές προσωπικότητες εκφράζονται θετικά για το ενδεχόμενο μιας τέτοιας εξέλιξης, ενώ το ΝΑΤΟ, με λιγότερο πολιτική και περισσότερο υπηρεσιακή φρασεολογία, επισημαίνει τα θετικά αποτελέσματα που θα έχει η επίλυση του Ονοματολογικού.
Οπως φαίνεται, η ελληνική πλευρά –έχοντας διανύσει τεράστια απόσταση από τις αρχικές θέσεις της δεκαετίας του ’90 –θα επιμείνει στην erga omnes χρήση της ονομασίας, με την έννοια ότι το «έναντι πάντων» θα πρέπει να ισχύει όχι μόνο εκτός αλλά και εντός των τειχών της ΠΓΔΜ. Και επειδή το στοιχείο του αλυτρωτισμού –που αποτελεί τον κύριο λόγο της μη αναγνώρισης της ΠΓΔΜ με το συνταγματικό της όνομα –εμπεριέχεται στο όνομα, στο Σύνταγμα της χώρας, στα σύμβολα, στα σχολικά βιβλία, στην ταυτότητα της γλώσσας και του λαού, η Αθήνα αναμένει από τα Σκόπια να προχωρήσουν και εκείνα σε ένα θαρραλέο βήμα, ανοίγοντας τα ίδια τον δρόμο προς τις ευρωατλαντικές δομές.
Είναι σκόπιμο η λύση να δοθεί τώρα. Μια κρυστάλλινη και πλήρης λύση θα πείσει για την ειλικρίνεια της άλλης πλευράς και θα εξαλείψει μια για πάντα τις ελληνικές επιφυλάξεις. Αν όμως άρχισε το παιχνίδι της μετακύλισης της λύσης στο μέλλον, η ελληνική πλευρά θα προτιμήσει να λύσει το θέμα συνολικά μεν, αλλά όχι τώρα. Αλλωστε, ο ίδιος ο κ. Ζάεφ έχει επισημάνει πως «μια αποτυχία δεν θα ήταν το τέλος του κόσμου». Και αν ακόμα επαναληφθούν τα περί σεβασμού της αξιοπρέπειας και της ταυτότητας, ας σημειώσουν οι συνομιλητές μας ότι αυτό ακριβώς ισχύει και για την ελληνική πλευρά που έχει δικαιολογημένες ανησυχίες για την αμφισβήτηση της ιστορικής και πολιτιστικής της κληρονομιάς.
Η συναίνεση δεν είναι ούτε ήττα ούτε ταπείνωση. Είναι ο ομαλός δρόμος προς τη λύση, την εξάλειψη όσων σκοτεινών σημείων έχει αφήσει η μεθόδευση του Τίτο να δώσει θεσμική ταυτότητα στη νοτιότερη δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, αποξενώνοντάς την όμως από τον πιο σημαντικό και ειλικρινή γείτονά της, την Ελλάδα. Την Ελλάδα που από την «εποχή της Θεσσαλονίκης» (2003) έχει διακηρυγμένο στόχο την ευρωατλαντική προοπτική όλων ανεξαιρέτως των βαλκανικών χωρών. Και που σήμερα είναι έτοιμη όχι μόνο να συνηγορήσει αλλά και να συμβάλει στην πράξη στο όραμα της ΠΓΔΜ για ένταξη στον πολιτικό και αμυντικό χώρο στον οποίο ανήκει φυσικά. Οψόμεθα τον Ιούνιο.
Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή