«Την τελευταία 15ετία λειτουργούν στην Ελλάδα 7-8 ανεξέλεγκτες φορητές συσκευές παρακολούθησης κινητών –τα περιβόητα “βαλιτσάκια” –κόστους από 200.000 έως 500.000 ευρώ που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών και υποκλέπτουν συνομιλίες, SMS κι άλλα δεδομένα. Οχήματα που μεταφέρουν αυτές τις συσκευές προσεγγίζουν τους στόχους της υποκλοπής, λειτουργούν ως ψευδοκεραία κινητής τηλεφωνίας και υφαρπάζουν τις συνομιλίες. Παρόμοιες συσκευές διαθέτει η ΕΥΠ κι η ΕΛ.ΑΣ. Αυτές οι ιδιωτικές συσκευές αποτελούσαν για χρόνια τη μόνιμη μαύρη τρύπα των Αρχών ασφαλείας και των υπηρεσιών διασφάλισης του περιώνυμου “απορρήτου των επικοινωνιών”. Ομως πολλές από αυτές τώρα ουσιαστικά υπολειτουργούν ή έχουν αχρηστευθεί λόγω της χρήσης του δικτύου 4G, αλλά και των διαδικτυακών πλατφορμών συνομιλιών στα κινητά. Τα “βαλιτσάκια” των Αρχών ασφαλείας χρησιμοποιούνται πλέον κυρίως ως συστήματα εντοπισμού κινητών κι όχι ως καταγραφείς συνομιλιών».
Σε αυτή την επισήμανση προχώρησε, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ειδικός στην ασφάλεια των επικοινωνιών και τη διάθεση ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας, ύστερα από τη χθεσινή δήλωση στη Βουλή του προέδρου της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών Χρήστου Ζαμπίρα, ο οποίος ανέφερε ότι «ιδιωτικά “βαλιτσάκια” παρακολούθησης κυκλοφορούν ελεύθερα και χωρίς κανέναν απολύτως έλεγχο». Ο Χρήστος Ζαμπίρας συμπλήρωσε ότι έχουν προτάσεις της ΑΔΑΕ ώστε να επιχειρηθεί ένας σχετικός έλεγχος, χωρίς να υπάρξει συνέχεια.
Η δήλωση Ζαμπίρα στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας στη Βουλή έρχεται σε συνέχεια αντίστοιχης συνέντευξής του στο «Βήμα της Κυριακής» στις 25 Μαρτίου 2017 όπου είχε αναφέρει αναλυτικά ότι «τη χρήση των συσκευών αυτών που κατέχουν οι υπηρεσίες ασφαλείας την ελέγχουμε κανονικά. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε κατά πόσον τέτοιες συσκευές χρησιμοποιούνται από ιδιώτες. Ο λόγος είναι διττός: αφενός δεν έχουμε αρμοδιότητα ελέγχου ιδιωτών και αφετέρου τεχνικά είναι πολύ δύσκολος, αν όχι αδύνατος, ο έλεγχος. Κι αυτό γιατί η ομάδα σχετικής έρευνας πρέπει να σπεύσει στην περιοχή όπου πραγματοποιείται η παραβίαση και μάλιστα κατά το διάστημα που είναι ενεργοποιημένη η συσκευή και να χρησιμοποιήσει κατάλληλο εξοπλισμό, τον οποίο η ΑΔΑΕ δεν διαθέτει. Μάλιστα καταφεύγουμε στη λύση του δανεισμού από άλλες υπηρεσίες. Πέραν αυτών, έχουμε προτείνει να ρυθμιστεί νομοθετικά το θέμα της προμήθειας και εισαγωγής των ανωτέρω συσκευών στη χώρα μας».
Σημειώνεται ότι σε παρόμοιες δηλώσεις για τα ανεξέλεγκτα ιδιωτικά «βαλιτσάκια», αλλά και γι’ αυτό που χρησιμοποιούσε η ΕΥΠ, είχε προχωρήσει κι ο πρώην πρόεδρος της ΑΔΑΕ Ανδρέας Λαμπρινόπουλος, μιλώντας στην ίδια κοινοβουλευτική επιτροπή.
Η έρευνα των «ΝΕΩΝ». Ενδεικτικό του προβλήματος που είχε δημιουργηθεί με τη χρήση των ιδιωτικών φορητών συστημάτων παρακολούθησης είναι σχετική έρευνα που είχαν πραγματοποιήσει «ΤΑ ΝΕΑ» τον Ιανουάριο του 2015. Τότε, με τη χρήση ειδικής συσκευής εντοπισμού παρεμβολών που είχε διανύσει 400 χιλιόμετρα στο κέντρο της Αθήνας, είχαν εντοπισθεί 54 σοβαρές περιπτώσεις «υφαρπαγής σήματος κινητής τηλεφωνίας». Πολλά από αυτά τα περιστατικά είχαν καταγραφεί κοντά στα γραφεία κομμάτων. Παρόμοιες έρευνες, με τη χρήση των ίδιων συσκευών με ανάλογες ενδείξεις, είχαν προχωρήσει και ΜΜΕ στο εξωτερικό. Χωρίς ωστόσο να μπορεί ν’ ανιχνευθεί πλήρως αν οι ενδείξεις στη συσκευή πόσες και ποιες περιπτώσεις παράνομων υποκλοπών αφορούσαν.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι σε τουλάχιστον 3-4 περιπτώσεις από το 2003 διατυπώθηκαν υπαινιγμοί για παράνομη χρήση της φορητής συσκευής που διέθετε η ΕΥΠ (πριν αποκτηθούν την περίοδο 2006-2009 τα κεντρικά συστήματα νομίμων συνακροάσεων, οι επονομαζόμενοι «Μεγάλοι Αδελφοί»). Σύμφωνα με αυτές τις αναφορές, ομάδα υπαλλήλων της ΕΥΠ προχωρούσε, έναντι αμοιβής, σε παρακολουθήσεις κινητών ύστερα από παραγγελίες επιχειρηματιών κι άλλων ιδιωτών. Χωρίς ασφαλώς να υπάρχει κανένα ερευνητικό ενδιαφέρον της ΕΥΠ. Η παράτυπη αυτή διαδικασία διευκολυνόταν από το γεγονός ότι ο τυχόν έλεγχος από την ΑΔΑΕ δεν μπορούσε εύκολα να καταδείξει τις ύποπτες αυτές παρακολουθήσεις. Κι αυτό γιατί οι φορητές συσκευές δεν έχουν οργανωμένο σύστημα ηλεκτρονικής αρχειοθέτησης ενεργειών (log files), όπως διαθέτουν τα κεντρικά συστήματα παρακολούθησης που διασυνδέονται με παρόχους κινητής τηλεφωνίας.
Περίεργη αύξηση. Στη χθεσινή παρουσία του στη Βουλή, ο Χρήστος Ζαμπίρας δήλωσε αδυναμία να διατυπώσει συμπέρασμα για τα αίτια αύξησης των διατάξεων και των βουλευμάτων για την άρση του απορρήτου (αύξηση της τάξης του 40% την τελευταία διετία). Οπως σημείωσε, «η Αρχή ελέγχει βάσει νόμου μόνο την τήρηση του νόμου ως προς το σκέλος των συστημάτων παρακολούθησης κι αν υπάρχει αντιστοιχία αιτημάτων και σχετικών ηλεκτρονικών καταγραφών σε ΕΛ.ΑΣ. και ΕΥΠ. Κι όχι το αν η άρση που έγινε για μία συγκεκριμένη υπόθεση ή έγκλημα ήταν ορθή ή όχι».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΑΔΑΕ μελετά το ενδεχόμενο να προχωρά σε δειγματοληπτική εξέταση των δικαστικών εγγράφων (βουλεύματα, εισαγγελικές διατάξεις) προκειμένου να διαπιστώσει αν υπάρχουν «εκ του πονηρού παρακολουθήσεις» με επίκληση θεμάτων εγκληματικότητας, εθνικής ασφάλειας κ.λπ. Τέλος, εντύπωση προκάλεσαν οι υπαινιγμοί που άφησε μιλώντας στη Βουλή ο αντιπρόεδρος της ΑΔΑΕ Μιχάλης Σακκάς, ο οποίος μίλησε για υποχρηματοδότηση και προσπάθεια αποδυνάμωσης της ανεξάρτητης Αρχής. Οπως σημείωσε «δεν είναι τυχαίο. Είμαι στην Αρχή δύο χρόνια κι έχω την αίσθηση ότι κάποιες δυνάμεις –όχι εξωγήινες –δεν θέλουν να λειτουργήσει η ΑΔΑΕ. Δεν μπορεί να έχουμε απαρτία και να μην αλλάζει η νομοθεσία και να έχουμε ένα παρωχημένο πλαίσιο, να μην εισπράττουμε τα έσοδα από τα πρόστιμα. Σας απευθύνω παράκληση να παρέμβετε και εσείς στην εκτελεστική εξουσία».
