Σε πορεία σύγκρουσης με την ΕΕ μπαίνει η κυβερνητική συμμαχία Πέντε Αστέρων και Λέγκας στην Ιταλία, με ένα πρόγραμμα που προβλέπει μεγάλη αύξηση των δαπανών, κατάργηση των μεταρρυθμίσεων στις συντάξεις και, ούτε λίγο ούτε πολύ, δημιουργία παράλληλου συστήματος πληρωμών του κράτους προς ιδιώτες και εταιρείες με IOUs, δηλαδή εξωχρηματικές συναλλαγές. Οι αναλυτές θυμήθηκαν αμέσως την περίπτωση της Ελλάδας, καθώς το σύστημα των IOUs, δηλαδή των ομολόγων που θα έδινε αντί χρημάτων το κράτος, είχε θέσει ως πρόταση το 2015 ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Εντρομος ο απερχόμενος υπουργός Οικονομίας της Ιταλίας Πιερ Κάρλο Πάντοαν περιέγραψε την πρόταση ως «σχέδιο κυκλοφορίας ενός καλυμμένου παράλληλου νομίσματος».
Οι οικονομικοί παράγοντες στις Βρυξέλλες έχουν ήδη αρχίσει να ανησυχούν εντονότατα, ιδιαίτερα μετά τις δηλώσεις του Κλάουντιο Μπόργκι, του επικεφαλής οικονομολόγου της Λέγκας που συνέβαλε στην σύνταξη του κυβερνητικού προγράμματος. Ο Μπόργκι μιλώντας στην εφημερίδα «La Verità» δήλωσε ότι η συμφωνία προβλέπει «πως πρέπει να γίνει κάτι προκειμένου να λύσουμε το πρόβλημα των κρατικών χρεών προς τους φορολογούμενους. Αυτά τα χαρτιά (τα IOUs που θα λειτουργούν περίπου ως κουπόνια) θα μπορούμε να τα ξοδεύουμε παντού, να αγοράζουμε τα πάντα». Ουσιαστικά μια από τις ιδρυτικές χώρες της ΕΕ θα έχει παράλληλο σύστημα νομισμάτων, καταργώντας στην πράξη τη χρήση του ευρώ.
Το «συμβόλαιο» μεταξύ Πέντε Αστέρων και Λέγκας, των δύο κομμάτων που αναδείχθηκαν ως τα μεγαλύτερα στις εκλογές της 4ης Μαρτίου, αναμένεται να επικυρωθεί από τα μέλη τους σε τοπικές ψηφοφορίες σε όλη τη χώρα το Σαββατοκύριακο. Στη συμφωνία στην οποία κατέληξαν έπειτα από δύο μήνες πολιτικού αδιεξόδου για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης προβλέπονται φορολογικές περικοπές πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, πρόσθετες δαπάνες και ανάκληση των μεταρρυθμίσεων που αφορούσαν το Συνταξιοδοτικό. Ολα αυτά δημιουργούν ένα κενό πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία όπως φαίνεται η νέα κυβέρνηση θα προσπαθήσει να καλύψει με τα IOUs.
Βέβαια, έπειτα από τις αντιδράσεις στην Ευρώπη τα δύο κόμματα υπαναχώρησαν και δεν έθεσαν το θέμα της αποχώρησης από το ενιαίο νόμισμα, θέμα όμως που υπήρχε στις προεκλογικές τους υποσχέσεις. Μάλιστα σε μια αρχική μορφή της συμφωνίας, υπήρχε η πρόβλεψη ότι θα ζητηθεί από την ΕΕ να βοηθήσει την Ιταλία προσαρμόζοντας τη φόρμουλα που χρησιμοποιείται για να υπολογισθεί το χρέος της χώρας αντί να μειωθεί όπως προβλέπουν οι κανονισμοί της Ενωσης. Στην τελική εκδοχή του κειμένου δεν περιλαμβάνεται αυτή η πρόταση, όμως ακόμα γίνεται έκκληση να επανεξεταστούν οι κανόνες της ΕΕ. Είναι προφανές ότι έτσι ανοίγει ο δρόμος για τη μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση προς την ΕΕ από τότε που οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης της χώρας τους από την Ενωση πριν δύο χρόνια.
Επειτα από τις τελευταίες εξελίξεις, το ευρώ βυθίστηκε χθες και συνέχισε για πέμπτη σερί εβδομάδα την πτώση του έναντι του δολαρίου –κάτι που είχε να συμβεί από το 2015 και την «ελληνική περιπέτεια», όπως την αποκαλούν στις Βρυξέλλες. Οσο για την απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου συνεχίζει να ανεβαίνει, φθάνοντας στο πιο υψηλό σημείο των τελευταίων 7 μηνών. Οι επενδυτές ανησυχούν πως η χώρα με το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος στην ΕΕ (μετά την Ελλάδα) θα ξεκινήσει ένα ανεξέλεγκτο πάρτι δαπανών.
Τελευταία Νέα