Αναζήτηση
Σε μια χώρα 10 εκατομμυρίων κατοίκων, περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια πλαστικά καλαμάκια καταλήγουν κάθε χρόνο στα σκουπίδια. Μαζί τους πλαστικά πιάτα και μαχαιροπίρουνα, είδη μιας χρήσης που δεν ανακυκλώνονται, απορρίπτονται σε θάλασσες, φτάνουν να ταξιδεύουν από την Ελλάδα στον Ατλαντικό και εντοπίζονται ακόμη και στα βαθύτερα σημεία των ωκεανών του πλανήτη…
Οι επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα είναι τραγικές και επηρεάζουν σοβαρά τον άνθρωπο, ο οποίος βρίσκεται στην κορυφή της διατροφικής πυραμίδας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 70% των πλαστικών καταλήγει σε χωματερές, σε αποτεφρωτήρες και στο περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε ότι η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι πλέον επιτακτική, ενώ σύμφωνα με διαρροές που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας προσανατολίζεται στην πλήρη απαγόρευση τωνπλαστικών επιτραπέζιων σκευών μιας χρήσης –καλαμάκια, πλαστικά πιάτα και μαχαιροπίρουνα. Η απόφαση θα επηρεάσει και την Ελλάδα που πρόσφατα απαγόρευσε τη δωρεάν διάθεση πλαστικής σακούλας. Λεπτομέρειες για το σχέδιο της Κομισιόν αναμένεται να ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες.
«Κάθε χρόνο 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών καταλήγουν στις θάλασσες και πρόκειται κυρίως για πλαστικά μιας χρήσης. Αυτά που βλέπουμε να επιπλέουν σε ακτές είναι μόνο το 1% της συνολικής ποσότητας. Το υπόλοιπο 99% καταβυθίζεται είτε ενιαίο είτε διαλυμένο σε μικρά κομμάτια…» εξηγεί ο Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος εκστρατειών Πολιτικής του WWF Ελλάς. «Το 80% αυτών των πλαστικών προέρχεται από χερσαίες πηγές και φτάνει στη θάλασσα λόγω ανεπαρκών συστημάτων απορριμμάτων και ανακύκλωσης». Απορρίμματα από τη ζωή στις πόλεις ή από βιομηχανικές κατεργασίες καταλήγουν στους ΧΥΤΑ κι από εκεί με χειμάρρους ή ρέματα παρασύρονται σε ποτάμια και θάλασσες. «Στην Ευρώπη το μεγάλο πρόβλημα είναι η υπερβολική κατανάλωση μη ανακυκλώσιμων πλαστικών. Τα πλαστικά καλαμάκια είναι μια ενδεικτική περίπτωση. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο στην Ελλάδα, με πολύ μετριοπαθείς εκτιμήσεις, καταναλώνονται 3 δισεκατομμύρια καλαμάκια. Τα καλαμάκια δεν ανακυκλώνονται γιατί το σύστημα είναι έτσι φτιαγμένο ώστε να μην ανακυκλώνει χαμηλής αξίας πλαστικά. Παράλληλα, δεν υπάρχει κατάλληλο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, δεν υπάρχει ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών ώστε να μην καταλήγουν ανεξέλεγκτα τα πλαστικά στις παραλίες, στα ρέματα» προσθέτει ο Αχιλλέας Πληθάρας.
ΠΝΙΓΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ. Τα πλαστικά επιβιώνουν με τρομακτικό τρόπο. Αρκετές φορές έχουν εντοπιστεί στα βαθύτερα σημεία των ωκεανών του πλανήτη: μόλις πριν από λίγες ημέρες έγινε γνωστό ότι στην Τάφρο των Μαριανών στον Ειρηνικό Ωκεανό, σε βάθος 10.898 μέτρων, βρέθηκε πλαστική σακούλα… Και οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: πλαστικά έχουν βρεθεί στην Αρκτική και την Ανταρκτική, ενώ, όπως επισημαίνει ο Αχιλλέας Πληθάρας, «πλαστικά απορρίμματα που προέρχονταν από την Ελλάδα βρέθηκαν στις δίνες πλαστικών στη μέση του Ατλαντικού».
Θαλάσσιες χελώνες, φώκιες, δελφίνια, ψάρια και θαλασσοπούλια θανατώνονται ή τραυματίζονται καθώς μπλέκονται ή καταπίνουν πλαστικά, με τη θαλάσσια χελώνα να τα μπερδεύει με τσούχτρες –που αποτελούν για εκείνη εκλεκτό έδεσμα –και να τα τρώει. «Εκτιμάται ότι 267 είδη πανίδας έχουν θανατωθεί ή τραυματιστεί από πλαστικά. Πολύ σημαντικό είναι επίσης ότι τα πλαστικά αποδομούνται και όσο αποδομούνται η κατάσταση γίνεται χειρότερη. Σύμφωνα με έρευνες, το 35% των ψαριών στον Βόρειο Ειρηνικό είχε κομμάτια πλαστικού στο στομάχι, ενώ έρευνα σε κητώδη της Μεσογείου ανίχνευσε στο αίμα τους ποσότητες επικίνδυνων χημικών που προέρχονται από πλαστικά» λέει ο Πληθάρας.
Οι… πρώτοι. Οταν γνωστοποιήθηκε η πρόθεση των αρμόδιων φορέων να καταργηθούν τα πλαστικά καλαμάκια και στην Ελλάδα, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών αντέδρασε θετικά. Με επίσημη ανακοίνωσή τους οι επιχειρήσεις δεσμεύτηκαν ότι θα καταργήσουν σταδιακά τα πλαστικά καλαμάκια και τους αναδευτήρες ποτών και ότι σε απολύτως αναγκαίες περιπτώσεις θα καταφεύγουν σε βιοδιασπώμενα προϊόντα. Παράλληλα ζήτησαν από τους καταναλωτές να διευκρινίζουν όταν παραγγέλνουν «όχι καλαμάκι, παρακαλώ!». Αυτό φαίνεται ότι έπραξε και ο πρίγκιπας Κάρολος κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, εκπλήσσοντας πολλούς που τον είδαν να πίνει παγωμένοκαφέ χωρίς καλαμάκι, ενώ το παράδειγμά του έσπευσε να ακολουθήσει και ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος εθεάθη προχθές στη συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ να κάνει το ίδιο. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι από τις πρώτες χώρες που αποφάσισαν τηναπαγόρευση της χρήσης τους, καθώς 8,5 δισεκατομμύρια πλαστικά καλαμάκια κατέληγαν κάθε χρόνο στα σκουπίδια των Βρετανών.«Το επόμενο έτος το Ηνωμένο Βασίλειο θα δοκιμάσει να θέσει σε απαγόρευση και τα πλαστικά ποτήρια του καφέ, ενώ βήματα έχει κάνει και η Γαλλία, όπου τα πλαστικά μιας χρήσης αναμένεται να έχουν καταργηθεί μέχρι το 2020. Η Ελλάδα είναι πίσω σε αυτά τα θέματα. Με εξαίρεση το τέλος στις πλαστικές σακούλες που επιβλήθηκε ούτως ή άλλως σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και που θα πρέπει να συνεχιστεί, καθώς έχουμε υποχρέωση να περιορίσουμε την κατανάλωση πλαστικής σακούλας στις 90 κατά κεφαλήν ώς τις 31-12-2019 και στις 40 ώς το 2025» λέει ο Πληθάρας.
ΜΕΙΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνας Καταναλωτικών Αγαθών, τους πρώτους μήνες εφαρμογής του μέτρου παρατηρήθηκε μείωση της τάξης του 60%-70% στη χρήση πλαστικής σακούλας στα σουπερμάρκετ. «Αρκούσε αυτό το μικρό μέτρο για να φέρει σημαντικά αποτελέσματα, παρά το χαμηλό επίπεδο συνειδητοποίησης. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημες αναφορές, αντιστοιχούσαν 336 σακούλες ανά άτομο, ενώ ανεπίσημα κάποιοι φορείς έκαναν λόγο ακόμη και για περισσότερες από 500, όταν στη Δανία και τη Φινλανδία αντιστοιχούν τέσσερις πλαστικές σακούλες ανά άτομο» σημειώνει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι «σιγά σιγά θα πρέπει να αρχίσουν να μπαίνουν περιορισμοί στην κατανάλωση πλαστικών. Θα πρέπει να δουλέψουμε και στο επίπεδο του πολίτη και στο επίπεδο των επιχειρήσεων, ώστε να δούμε από κοινού τι μπορεί να γίνει για τον περιορισμό της κατανάλωσης και στο επίπεδο της πολιτικής, καθώς χρειαζόμαστε ένα σύστημα ανακύκλωσης που να λειτουργεί και στο οποίο να συμμετέχουν όλοι» συμπληρώνει.
