Πριν από το 1964 στο νησί ζούσαν περίπου 8.000 Ελληνες. Στο χωριό Αγρίδια οι κάτοικοι έφταναν τους 1.300. Πριν από μερικά χρόνια όμως, ο αριθμός τους μετά βίας ξεπερνούσε τους 20. Την τελευταία πενταετία αρκετές είναι οι ελληνικές οικογένειες που αποφάσισαν να επιστρέψουν μόνιμα στην Ιμβρο.
Την προηγούμενη εβδομάδα η Ιμβρος βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας με αφορμή τα θυρανοίξια του παρεκκλησίου των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στο νησί των 279 τετραγωνικών χιλιομέτρων το ελληνικό στοιχείο αρχίζει και γίνεται όλο και πιο έντονο τα τελευταία χρόνια. Ο Γιώργος Ζαρμπουζάνης γεννήθηκε στην Ιμβρο και το 1958 έφυγε για την Κωνσταντινούπολη προκειμένου να τελειώσει το λύκειο και να σπουδάσει χημικός. Στην Πόλη έζησε 38 χρόνια, όπου είχε τη δική του βιοτεχνία με χημικά προϊόντα. Το 1996 πήρε μια μεγάλη και για πολλούς παράτολμη απόφαση: να επιστρέψει στο νησί της καρδιάς του. «Οταν έμενα στην Κωνσταντινούπολη κάθε βράδυ ονειρευόμουν την Ιμβρο, μέχρι που μια μέρα μαζί με τη σύζυγό μου αποφασίσαμε να επιστρέψουμε», εξηγεί στα «ΝΕΑ». Στο χωριό του, τα Αγρίδια, άνοιξε ταβέρνα, έφτιαξε ενοικιαζόμενα δωμάτια και ασχολείται πλέον με τα αμπέλια και το οινοποιείο του.
Το παράδειγμα του 80χρονου σήμερα μπαρμπα-Γιώργου, όπως τον αποκαλούν, ακολούθησαν αρκετές ελληνικές οικογένειες, πολλές από τις οποίες είχαν καταγωγή από το νησί, υπάρχουν όμως κι εκείνες που απλά άφησαν τη ζωή στις μεγαλουπόλεις για να ζήσουν στην Ιμβρο. Στα Αγρίδια, το ένα από τα χωριά με έντονο το ελληνικό στοιχείο, ζουν 80 μόνιμοι κάτοικοι. Η οικονομική κρίση ήταν για πολλούς ένας από τους λόγους της επιστροφής. Σήμερα, οι έλληνες κάτοικοι φτάνουν τους 500. «Οταν ήρθα εγώ στα μέσα της δεκαετίας του ’90, δεν φτάναμε τους 200», θυμάται ο Ζαρμπουζάνης.
Καθοριστικό ρόλο στην απόφαση Ελλήνων να φτάσουν και να μείνουν μόνιμα στο νησί έπαιξε τόσο η επαναλειτουργία του δημοτικού σχολείου το 2013 όσο και το άνοιγμα του γυμνασίου – λυκείου το 2015.
Από τους πρωτεργάτες της πρωτοβουλίας για να ανοίξει το γυμνάσιο – λύκειο είναι ο διευθυντής του σχολείου Ιωακείμ Καμπουρόπουλος. Γέννημα – θρέμμα Ιμβριος, έφυγε από το νησί στα 18 του για την Κωνσταντινούπολη και μετά για την Αθήνα. «Αρχισα μετά από μια δεκαετία να έρχομαι στην Ιμβρο για τις καλοκαιρινές διακοπές. Σταδιακά άρχισα να περνώ εδώ και τις διακοπές του Πάσχα και των Χριστουγέννων ώσπου πριν από περίπου τέσσερα χρόνια αποφάσισα να έρθω μόνιμα. Οταν έφτασα στο νησί, αντί για σχολείο υπήρχαν απλά τέσσερα ντουβάρια. Σήμερα είμαστε περήφανοι που η Ιμβρος έχει σχολεία όλων των βαθμίδων».
Στο δημοτικό μαζί με το νηπιαγωγείο φοιτούν 13 παιδιά ενώ οι μαθητές στο γυμνάσιο – λύκειο φτάνουν τους 26. «Για μας αυτοί οι αριθμοί είναι ρεκόρ. Είμαστε ένα καλό παράδειγμα συνύπαρξης μεταξύ των δύο λαών. Η μισθοδοσία για τους επτά έλληνες καθηγητές και τους τέσσερις τούρκους στο σχολείο μας καλύπτεται από το ελληνικό και τουρκικό κράτος αντίστοιχα. Ολες οι υπόλοιπες ανάγκες του γυμνασίου – λυκείου καλύπτονται από χορηγίες και την ιδιωτική πρωτοβουλία», σημειώνει ο διευθυντής του.
Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται και τον ρωτούν πώς μπορεί να ζει στο νησί κατά τους χειμερινούς μήνες. «Η απάντησή μου είναι ότι κάνουμε δημιουργικά πράγματα, ξεκινώντας από το μηδέν».
Από τα Χανιά
Το καλοκαίρι του 2014 ο καθηγητήςπου του έκανε μαθηματικά όταν πήγαινε στην τελευταία τάξη του λυκείου, τον ρώτησε αν ενδιαφερόταν να πάει στην Ιμβρο. Η απάντηση ήταν θετική. Ο χανιώτης μαθηματικός Μάρκος Μαρκετάκης έφτασε στο νησί έχοντας πάρει αρχικά απόσπαση για τρία χρόνια με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα δύο. «Αποφάσισα να έρθω γιατί ήθελα να βοηθήσω να στεριώσει το νέο σχολείο και γιατί δεν πιστεύω ότι υπάρχει άλλος τρόπος για να παραμείνει η μειονότητα εδώ εκτός από την επιτυχή λειτουργία του σχολείου. Υπήρχαν, όμως, και οικογενειακοί λόγοι που με ώθησαν να πάρω αυτή την απόφαση. Ο αδερφός του παππού μου πήγε 17 χρόνων εθελοντής στη Μικρά Ασία. Πήρε 18 μετάλλια ανδρείας και έφτασε στο βαθμό του συνταγματάρχη χωρίς να έχει πάει σε σχολή, παίρνοντας τους περισσότερους βαθμούς επ’ ανδραγαθία. Το 1935 συμμετείχε στο κίνημα του Βενιζέλου, καταδικάστηκε σε θάνατο, η ποινή, όμως, δεν εκτελέστηκε κι εκείνος φυλακίστηκε στο φρούριο Ιτζεδίν στα Χανιά. Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου τον επανέφεραν στο βαθμό του λοχαγού. Τραυματίστηκε για τρίτη φορά. Εκείνος, λοιπόν, με το σπαθί του διακινδύνευε τη ζωή του, εγώ με το μολύβι προσπαθώ να βοηθήσω με τις μικρές μου δυνάμεις έναν καλό σκοπό», λέει. Φυσικά και οι οικονομικοί λόγοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην απόφαση καθώς, όπως χαρακτηριστικά λέει, «με 994 ευρώ δεν μπορείς να σπουδάσεις φοιτητή».
Η ζωή στο νησί είναι δύσκολη, ιδίως τον χειμώνα. «Οι διακοπές ρεύματος δεν λείπουν ενώ όταν πνέουν ισχυροί άνεμοι δεν έρχεται το καράβι. Κινηματογράφος δεν υπάρχει στο νησί. Ωστόσο, τώρα πια αρχίζουν και γίνονται κάποια βήματα στον τουρισμό». Το καλοκαίρι είναι διαφορετικά, αφού, όπως σημειώνει, έρχονται Ιμβριοι από όλο τον κόσμο.
