Η ανάσχεση της ρωσικής επιρροής στη Βαλκανική αποτέλεσε, κατά πολλούς, έναν από τους κύριους παράγοντες ώστε Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να ξαναμπεί –έπειτα από χρόνια –σε τροχιά αναζήτησης λύσης το Σκοπιανό. Η διαπραγμάτευση κύλησε με γοργό ρυθμό αφού το ορόσημο για τους γείτονες είναι το τέλος Ιουνίου ή οι αρχές Ιουλίου (Σύνοδοι Κορυφής ΕΕ – ΝΑΤΟ), τότε που αναμένουν απτά αποτελέσματα για την αφετηρία της ενταξιακής τους πορείας. Η Αθήνα επέμεινε στη χρήση erga omnes, την οποία δίνουν μεν τα Σκόπια, αλλά με το Ilindenska Makedonija, όνομα που δεν επιλέγει η Αθήνα. Σε κάθε περίπτωση, το ναυάγιο της εκδοχής Ilindenska Makedonija δεν τινάζει απαραίτητα στον αέρα όλη την πρόοδο που έχει επιτευχθεί έως τώρα στις συνομιλίες. Η Αθήνα μετρά ως κέρδος το άνοιγμα –για πρώτη φορά στη γειτονική χώρα –της συζήτησης για όνομα με χρήση «έναντι όλων», ενώ για την κυβέρνηση Ζάεφ παραμένει μεγάλο στοίχημα η πρόσκληση για το ΝΑΤΟ και η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.
Μπροστά στο πάγωμα της διαπραγμάτευσης με την απόρριψη του Ilindenska Makedonija, φαίνεται ότι το αμερικανικό ενδιαφέρον που παραμένει έντονο για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων ενεργοποιείται χωρίς χρονοτριβή, και με παραινέσεις προς τις δύο πλευρές επιδιώκει να κρατήσει ζωντανή τη διαδικασία και την προσπάθεια αναζήτησης λύσης μέχρι τον Ιούνιο, καθώς ο σχεδιασμός θέλει όχι μόνο την ΠΓΔΜ αλλά και την Αλβανία να λαμβάνει πρόσκληση για το ΝΑΤΟ στην ίδια Σύνοδο.
Οχι τυχαία, πάντως, ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Μάικ Πενς κάλεσε τηλεφωνικά την Αθήνα και συνομίλησε επί περίπου 20 λεπτά με τον Αλέξη Τσίπρα, σχεδόν αμέσως μετά την έμμεση απόρριψη της πρότασης Ζάεφ. Ο Τσίπρας, ο οποίος νωρίτερα είχε στείλει μήνυμα στα Σκόπια από το βήμα της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, εξήγησε στον συνομιλητή του το πώς εξελίσσεται η διαπραγμάτευση μετά τη Σόφια και ότι το σημείο – κλειδί για την Ελλάδα παραμένει η αποδοχή της χρήσης «έναντι όλων» του νέου ονόματος. Εξήγησε επίσης τη δυσκολία που υπάρχει για την εκδοχή Ilindenska Makedonija, που η Αθήνα απορρίπτει, με διάθεση να επιστρέψει στα πέντε ονόματα που έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι από τον Μάθιου Νίμιτς. Σύμφωνα με όσα έχουν ώς τώρα διαρρεύσει, ο αμερικανός αντιπρόεδρος αναγνώρισε τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ελλάδα για εξεύρεση λύσης στη διμερή διαφορά με την ΠΓΔΜ, ενώ τόνισε πως στηρίζει τις προτάσεις του ειδικού διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς για την εξεύρεση λύσης –στοιχείο που δείχνει ότι η συζήτηση θα επανέλθει στη λίστα ονομάτων Νίμιτς. Eίναι πιθανό ακόμα και σήμερα κατά τη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου, που συνεδριάζει με θέμα τη στρατηγική για την ανάπτυξη, ο Αλέξης Τσίπρας να ανοίξει τα χαρτιά του σε σχέση με τα επόμενα στάδια της διαπραγμάτευσης.
ΚΡΑΤΗΣΕ 24 ΩΡΕΣ. Προκαλεί εντύπωση πάντως ο συνολικός χειρισμός της κυβέρνησης στη νέα πρόταση για το όνομα που έριξε στο τραπέζι ο Ζόραν Ζάεφ.
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ εμφάνισε το Ilindenska Makedonija στη συνάντηση που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα στη Σόφια (όχι νωρίτερα, σύμφωνα με πληροφορίες) και εξέφρασε την εκτίμηση ότι το όνομα αυτό θα μπορούσε να εξασφαλίσει και τη στήριξη της αντιπολίτευσης στα Σκόπια για τη συνταγματική αλλαγή που απαιτεί η Αθήνα.
Ο Τσίπρας, που μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε καταφέρει να στριμώξει τα κόμματα της αντιπολίτευσης (Το Ποτάμι και ανεξάρτητοι βουλευτές έβλεπαν με θετικό μάτι τη λύση στη βάση των ονομάτων που είχαν γίνει γνωστά), επιφυλάχθηκε να συζητήσει μια πρόταση που όχι μόνο ήξερε ότι δεν περνά από τα άλλα κόμματα, αλλά τα ένωνε επιπλέον απέναντί του. Σε κάθε περίπτωση, οι διαβουλεύσεις του Πρωθυπουργού στη Σόφια τροφοδοτούν τις επιθέσεις της αντιπολίτευσης, όπως επιβεβαιώνουν και τα καυστικά σχόλια του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος χθες από την Κέρκυρα ανέφερε πως «όποτε διαπραγματεύεται νύχτα ο κ. Τσίπρας, κινδυνεύει η χώρα».
Πάντως, τα γρήγορα αντανακλαστικά που επέδειξε ο Πρωθυπουργός στο να εγκαταλείψει το Ilindenska Makedonija ως ονοματολογική εκδοχή μόλις το μεσημέρι του Σαββάτου μετά την ολοκλήρωση των επαφών με τους πολιτικούς αρχηγούς στην Αθήνα, οδηγούν στη βάσιμη εκτίμηση ότι ενδεχομένως και να ήθελε να «καεί» η εκδοχή αυτή, αφού όμως ανοίξει η συζήτηση και στη γειτονική χώρα για το ενδεχόμενο συνταγματικής αλλαγής που μέχρι το Σάββατο αποτελούσε θέμα – ταμπού για τους γείτονες.
ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Σε κάθε περίπτωση, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς που συναντά σήμερα στην Ουάσιγκτον τον αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο θα έχει εικόνα των αμερικανικών επιδιώξεων πριν από τη διπλή συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νίκολα Ντιμιτρόφ στο τέλος της εβδομάδας στη Νέα Υόρκη, υπό τον Μάθιου Νίμιτς. Στις σαράντα ημέρες που απομένουν μέχρι τις κρίσιμες Συνόδους (ΕΕ – ΝΑΤΟ) οι πιέσεις για εξεύρεση λύσης αναμένεται να πυκνώσουν.