Αναζήτηση
Λύση μέσω Ουάσιγκτον στον «γόρδιο δεσμό» του Σκοπιανού, όπως εξελίσσεται μετά την πρόταση της κυβέρνησης Ζάεφ για «Μακεδονία του Ιλιντεν», προσδοκά η Αθήνα. Η χθεσινοβραδινή επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και η συνάντηση με τον αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο και νωρίτερα με τον υφυπουργό Εξωτερικών Γουές Μίτσελ, είχε ως βασικό στόχο να επαναφέρει τις διαπραγματεύσεις στις ράγες και το αποτέλεσμα θα φανεί μεθαύριο στη Νέα Υόρκη, στη νέα συνάντηση Κοτζιά – Ντιμιτρόφ, υπό τον Μάθιου Νίμιτς.
Σύμφωνα με τον Νίκο Κοτζιά, η Ελλάδα δεν δέχεται πιέσεις από τις ΗΠΑ για το Σκοπιανό, ενώ κατά τις συζητήσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ τονίστηκε η ανάγκη υιοθέτησης μιας από τις λύσεις που προβλέπει η πρόταση Νίμιτς για το Ονοματολογικό. Στη διμερή ατζέντα κεντρική θέση είχαν τα ελληνοτουρκικά, με τον αμερικανό ΥΠΕΞ να εκφράζει τον προβληματισμό του για τη στάση της Τουρκίας, επικαλούμενος και την παρατεινόμενη κράτηση των δύο ελλήνων στρατιωτικών.
Τα μηνύματα από τα Σκόπια, πάντως, δεν είναι ενθαρρυντικά, καθώς ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ κάλεσαν την κυβέρνηση Τσίπρα να επανεξετάσει τη συγκεκριμένη πρόταση για την ονομασία της ΠΓΔΜ, αναφέροντας ότι το «Μακεδονία του Ιλιντεν» δίνει στην Ελλάδα μια σύνθετη ονομασία με χρονικό προσδιορισμό. Ο Ζάεφ εμφανίστηκε αρνητικός και για την αναθεώρηση του σκοπιανού Συντάγματος, επικαλούμενος τις ενστάσεις της αντιπολίτευσης της χώρας του.
Ωστόσο, το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης οι δημοσιογράφοι που έφευγαν από τη συνέντευξη Τύπου του Αλέξη Τσίπρα στη Σόφια έμεναν με την εντύπωση ότι πράγματι ο Πρωθυπουργός είχε μια πολύ παραγωγική συνομιλία με τον σκοπιανό ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ.
Κατέστη σαφές σε όλους όσοι βρίσκονταν εκεί ότι οι δύο χώρες έχουν διανύσει μεγάλο μέρος μιας πολύ δύσκολης συζήτησης που έχει προχωρήσει σε βάθος, από τη στιγμή μάλιστα που υπάρχει αμοιβαία θέληση και στις δύο πλευρές του διαπραγματευτικού τραπεζιού.
Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην πρόοδο που είχε σημειωθεί στη συνάντηση Νίμιτς – Κοτζιά – Ντιμιτρόφ στο Σούνιο, ενώ άφησε ανοιχτό ένα (αρκετά μεγάλο) παράθυρο για άλλη μία συνάντησή του με τον Ζάεφ στις αρχές Ιουνίου. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ είχε λίγο νωρίτερα αναφέρει πως είχε συμφωνήσει με τον έλληνα ομόλογό του σε μια επιλογή και πλέον κάθε πλευρά έπρεπε να επιστρέψει στο εσωτερικό της ακροατήριο για αναζήτηση υποστήριξης.
Το «αγκάθι». Δυστυχώς αυτό που έλειπε από το παζλ ήταν το όνομα που είχε προτείνει η σκοπιανή πλευρά: η «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν». Φαίνεται ότι η πλευρά της ΠΓΔΜ δούλεψε πολύ ώστε να βρει μια πρόταση μέσω της οποίας θα μπορούσε να προσφέρει στην Αθήνα αυτό επί του οποίου επιμένει: ένα όνομα για όλες τις χρήσεις, εσωτερική και εξωτερική (erga omnes). Η επιμονή από Ζάεφ και Ντιμιτρόφ σε αυτή την πρόταση δείχνει ότι η συγκεκριμένη ονομασία δεν έπεσε από τα Σκόπια στο τραπέζι για να «καεί» άμεσα.
Η ΠΓΔΜ διαμόρφωσε ένα πακέτο που αναμφίβολα αιφνιδίασε την ελληνική κυβέρνηση. Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι εκείνη, με τη σειρά της, δεν απέρριψε το τουλάχιστον «δύσπεπτο» όνομα το οποίο η πλευρά των Σκοπιών έθεσε στο τραπέζι στο πλαίσιο ενός πακέτου. Ωστόσο, η σφοδρή αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης υποχρέωσε την κυβέρνηση να στρίψει διά της… επιστροφής στη δέσμη ιδεών Νίμιτς.
Και τώρα; Η Αθήνα θεωρούσε (και σωστά) ότι η πίεση από τρίτους παίκτες ασκείτο προς τα Σκόπια ώστε να αναθεωρήσουν το Σύνταγμά τους. Το σκεπτικό αυτό είχε λογική από τη στιγμή που ιδιαίτερα οι ΗΠΑ θέλουν να στηρίξουν την Ελλάδα έναντι της παντελώς απρόβλεπτης Τουρκίας. Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί στην περίπτωση ενός ναυαγίου των συνομιλιών. Η στήριξη αυτή θα συνεχιστεί ή η Αθήνα μπορεί να βγει χαμένη από ένα blame game; Η συνάντηση Νίμιτς – Κοτζιά – Ντιμιτρόφ στη Νέα Υόρκη το διήμερο 24-25 Μαΐου αποκτά πλέον χαρακτηριστικά «τελικού».
