«Υπάρχουν χώρες όπου, παρά την οργάνωση εκλογών, το ψηφοδέλτιο δεν έχει κανένα νόημα. Αυτό δεν σημαίνει πως η κυβέρνηση που οργανώνει τις εκλογές δεν έχει υποστηρικτές, σημαίνει όμως ότι ο ψηφοφόρος δεν έχει αυταπάτες όσον αφορά τη δύναμή του ως πολίτη». Eτσι ξεκινούσε χθες στη «Le Monde» την ανταπόκρισή του από τη Βενεζουέλα ο Ρεμί Ουρντάν. Είχε μόλις ανακοινωθεί πως ο Νικολά Μαδούρο, που διαδέχθηκε το 2013 τον Ούγκο Τσάβες, επανεξελέγη πρόεδρος, για εξαετή θητεία, με ποσοστό 68%. Ο ίδιος πανηγύρισε αυτό το «ιστορικό ρεκόρ». «Κερδίσαμε! Θριαμβεύσαμε!» διακήρυξε. Για το άλλο ιστορικό ρεκόρ αυτής της εκλογικής αναμέτρησης που παρέπεμπε περισσότερο σε φάρσα, το ποσοστό της αποχής, το οποίο έφτασε στο 53,9%, δεν είπε κουβέντα.
Δεκαέξι εκατομμύρια Βενεζουελάνοι είχαν κληθεί στις κάλπες. Το καθεστώς ωστόσο είχε απαγορεύσει στους δύο βασικούς αντιπάλους του τσαβισμού και την κύρια συμμαχία της αντιπολίτευσης να συμμετάσχουν –οι τελευταίοι είχαν αποφασίσει λοιπόν να μποϊκοτάρουν τις εκλογές.
Επισήμως, βέβαια, ο Μαδούρο είχε αντιπάλους, τον πρώην κυβερνήτη Χένρι Φαλκόν και τον ευαγγελικό ιερέα Χαβιέρ Μπερτουτσί. Ο πρώτος έλαβε ποσοστό 21,16%, ο δεύτερος 10,75%. Και οι δύο δήλωσαν πως δεν αναγνωρίζουν την εκλογική διαδικασία και ζήτησαν νέες εκλογές τον Δεκέμβριο –την παραδοσιακή ημερομηνία των προεδρικών εκλογών στη Βενεζουέλα. Οι υποψηφιότητές τους, ωστόσο, ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες στην κυβέρνηση, τη στιγμή που ο Μαδούρο χαρακτηρίζεται ολοένα και περισσότερο «δικτάτορας», τόσο στη Βενεζουέλα όσο και στο εξωτερικό.
Τόσο η αντιπολίτευση όσο και οι ξένοι ανταποκριτές, βέβαια, στηλίτευσαν δεόντως τα 13.000 φιλοκυβερνητικά «κόκκινα σημεία» που είχαν στηθεί κοντά σε εκλογικά τμήματα σε ολόκληρη τη χώρα: οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να σκανάρουν εκεί τις κρατικές «κάρτες της πατρίδας» τους, με την ελπίδα να εισπράξουν το «έπαθλο» που είχε υποσχεθεί ο Μαδούρο. Και είναι περιττό να επισημάνει κανείς πόσο σημαντικό μπορεί να είναι αυτό το «έπαθλο» σε μια χώρα βυθισμένη σε βαθιά οικονομική και ανθρωπιστική κρίση.
Ο ίδιος ο Μαδούρο δεσμεύτηκε ενώπιον των χιλιάδων «τσαβίστας» που συγκεντρώθηκαν μπροστά στο Μιραφλόρες ότι θα δώσει προτεραιότητα στην οικονομική ανάκαμψη –το πώς θα κινηθεί, δεν το διευκρίνισε. Η αντιπολιτευόμενη συμμαχία, από την πλευρά της, υπερηφανεύτηκε πως η στρατηγική του μποϊκοτάζ απέδωσε και ο Μαδούρο είναι πιο αδύναμος από ποτέ -δεν διευκρίνισε ωστόσο ποια στρατηγική θα ακολουθήσει εφεξής, με το κύμα των διαδηλώσεων να έχει υποχωρήσει λόγω της γενικευμένης κόπωσης και της απογοήτευσης. Εκείνο που κατέστη σαφές, είναι πως η Βενεζουέλα είναι σήμερα αντιμέτωπη με την απειλή μιας όλο και μεγαλύτερης διεθνούς απομόνωσης.
ΗΠΑ, Καναδάς και ΕΕ είχαν αποκηρύξει εκ των προτέρων τις εκλογές. Η «Ομάδα της Λίμα», μια συμμαχία 14 χωρών της Αμερικής και της Καραϊβικής, ανακοίνωσε πως δεν αναγνωρίζει τη νομιμότητα των εκλογών, θα ανακαλέσει τους πρεσβευτές της από το Καράκας για διαβουλεύσεις και θα συνεδριάσει προκειμένου να συντονίσει μια περιφερειακή απάντηση για τους χιλιάδες Βενεζουελάνους που έχουν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν τη χώρα τους.
Ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι δήλωσε πως η χώρα του θα εξετάσει «μαζί με τους ευρωπαίους εταίρους» της τη λήψη «κατάλληλων μέτρων». Η Ουάσιγκτον απείλησε εκ νέου με πετρελαϊκό εμπάργκο. Απέμειναν μόνο χώρες όπως η Βολιβία και η Κούβα, η Ρωσία και η Κίνα, να δίνουν συγχαρητήρια στον Μαδούρο.