Αναζήτηση
Σήμερα το απόγευμα (ώρα Ελλάδας), στη Νέα Υόρκη, ο Νίκος Κοτζιάς και ο Νίκολα Ντιμιτρόφ θα βρεθούν ξανά ο ένας απέναντι στον άλλο, σε μια προσπάθεια να λύσουν τον «κύβο του Ρούμπικ» του Σκοπιανού. Οι διαπραγματεύσεις για το Ονοματολογικό βρίσκονται πλέον στην πιο κρίσιμη καμπή τους και οι δύο υπουργοί Εξωτερικών δεν έχουν πολύ χρόνο αν θέλουν να προλάβουν τις άτυπες προθεσμίες του Ιουνίου και του Ιουλίου. Η συνάντηση στην αμερικανική μητρόπολη, παρουσία του πολύπειρου Μάθιου Νίμιτς, του ειδικού απεσταλμένου του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, αναδεικνύεται εκ των πραγμάτων στη σημαντικότερη όλων.
Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, οι δύο υπουργοί θα συναντηθούν σήμερα και αύριο. Σημειώνεται επίσης ότι αργά χθες το βράδυ ο Κοτζιάς επρόκειτο να έχει συνάντηση και με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ λίγο νωρίτερα υπήρχε στο πρόγραμμα και συνάντηση του Ντιμιτρόφ με τον Γκουτέρες. Οι συνομιλίες θα διεξαχθούν αναμφίβολα υπό τη σκιά της πρότασης των Σκοπίων για την ονομασία Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν (Republika Ilindenska Makedonija) που μπήκε στο τραπέζι και συζήτησαν εκτενώς οι πρωθυπουργοί Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ στις πρόσφατες συναντήσεις τους στη Σόφια.
Ανατροπές. Τα δεδομένα από την επομένη της Σόφιας έχουν όμως αλλάξει. Η Αθήνα δεν εμφανίζεται πλέον διατεθειμένη να συζητήσει τη νεότερη πρόταση έπειτα και από τις σφοδρές εσωτερικές αντιδράσεις. Επέλεξε, εύσχημα, αντί να την απορρίψει δημοσίως, να δηλώσει ότι το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων παραμένει η δέσμη ιδεών Νίμιτς (που είχε αποκαλύψει «Το Βήμα»). Από εκείνη την πρόταση, η οποία περιείχε πέντε ονόματα, οι δύο πλευρές εμφανίζονταν να συζητούν τα τέσσερα (Ανω Μακεδονία, Βόρεια Μακεδονία, Μακεδονία του Βαρδάρη και Νέα Μακεδονία –όλα στη σλαβική γλώσσα, μεταφραζόμενα και με τον προσδιορισμό, γεωγραφικό ή χρονικό, στον όρο Μακεδονία). Το πέμπτο όνομα (Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια) είχε βγει από το τραπέζι.
Είναι ξεκάθαρο ότι η σκοπιανή πλευρά επέλεξε να μεταβάλει τα δεδομένα, προτείνοντας ένα έκτο όνομα που κατά τη δική της άποψη θα μπορούσε να ικανοποιήσει μια μείζονα προϋπόθεση που έθετε η Αθήνα, ήτοι την εφαρμογή της νέας ονομασίας erga omnes, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές επίπεδο. Η πρόταση αυτή, στοιχείο που επανέλαβαν τόσο ο Ζάεφ όσο και ο Ντιμιτρόφ, είναι πρόταση – πακέτο: όνομα, erga omnes, «μακεδονική» γλώσσα και «μακεδονική» ταυτότητα. Μια λύση με αυτό το όνομα θα υποβληθεί σε δημοψήφισμα, ενώ το erga omnes θα εφαρμοστεί σε φάσεις.
Η Αθήνα κινείται με διαφορετική λογική. Σύμφωνα με ορισμένες ενδείξεις, από τη στιγμή που κατά την άποψή της η ΠΓΔΜ αποδέχεται πλέον ότι μια λύση πρέπει να κατοχυρωθεί erga omnes με συνταγματική αναθεώρηση, η έμφαση δίνεται στη νέα ονομασία αυτή καθαυτήν, με το όνομα Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας να φαντάζει ως μια καλή επιλογή. Ωστόσο, από την πλευρά των Σκοπίων, η συγκεκριμένη ονομασία μάλλον δεν κρίνεται ικανοποιητική.
Οι τρίτοι παίκτες. Προβλέψεις θα πρέπει να αποφεύγονται. Το ενδιαφέρον τρίτων παικτών (Ουάσιγκτον, Βερολίνο) ώστε να μη χαθεί η σημερινή ευκαιρία επίλυσης θεωρείται δεδομένο. Δεδομένη θεωρείται και η αντίθεση του Παρισιού στην προοπτική να δοθεί στην ΠΓΔΜ ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Την ίδια στιγμή, η εσωτερική πολιτική κατάσταση και στις δύο χώρες είναι φορτισμένη. Στα Σκόπια μάλιστα, όπου ο Ζάεφ προχώρησε σε μικρό ανασχηματισμό για διεύρυνση της κοινοβουλευτικής του πλειοψηφίας με στελέχη του αλβανικού κόμματος BESA, η θερμοκρασία έχει ανεβεί διότι ο πρώην πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση για την αγορά πολυτελούς αυτοκινήτου με αδιαφανείς διαδικασίες το 2012.
