Αναζήτηση
Πριν την καταιγίδα δεν είναι ασύνηθες να επικρατούν συνθήκες νηνεμίας. Στις αγορές ομολόγων χθες, οι πιέσεις στα ιταλικά και τα ελληνικά ομόλογα υποχώρησαν. Η ανησυχία παραμένει. Αποτυπώθηκε στις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι ενδεχόμενη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής για χώρες με υψηλό χρέος μπορεί να προκαλέσει πωλήσεις στην αγορά ομολόγων.
Το μήνυμα αφορά πρωτίστως Ιταλία και Ελλάδα, τις δύο χώρες της ευρωζώνης με το υψηλότερο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Στην Ιταλία η αμφισβήτηση των δημοσιονομικών υποχρεώσεων αποτελεί ορατό κίνδυνο υπό την προοπτική συγκρότησης κυβέρνησης των αντισυστημικών κομμάτων Πέντε Αστέρων και Λέγκας· στην Ελλάδα οι δανειστές λαμβάνουν ήδη τα μέτρα τους ώστε η σημερινή και οι επόμενες κυβερνήσεις να παραμείνουν προσηλωμένες στο δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Αρκετοί αναλυτές επιχείρησαν τις προηγούμενες ημέρες έναν παραλληλισμό ανάμεσα στην τρικυμία που προκάλεσε στην ευρωζώνη η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πριν τον μνημονιακό συμβιβασμό του καλοκαιριού του 2015 με το ενδεχόμενο τσουνάμι που απειλεί να χτυπήσει την ευρωζώνη αν ο κυβερνητικός σχηματισμός Πέντε Αστέρων και Λέγκας επιχειρήσει να υλοποιήσει έστω και μέρος του προγράμματός του, το οποίο κοστολογείται έως και στα 100 δισ. ευρώ.
«Η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί όπως άλλες χώρες στο παρελθόν» σημείωνε προ ημερών ο Μάρτιν Γουλφ των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».
Την τελευταία εβδομάδα, τα σπρεντ των ιταλικών δεκαετών ομολόγων, η διαφορά δηλαδή των αποδόσεών τους έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας πενταετίας.
Τα σπρεντ και ο διάλογος. Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, τα σπρεντ των ιταλικών δεκαετών ομολόγων ήταν στις 162 μονάδες βάσης. Ξεπέρασαν στη συνέχεια ακόμα και τις 190 μονάδες βάσης. Την ίδια ώρα οι αποδόσεις των δεκαετών τίτλων άγγιξαν το 2,5%, από 1,9% δέκα ημέρες νωρίτερα αν και χθες δόθηκαν κάποιες ανάσες αποκλιμάκωσης μετά τις μη εμπρηστικές δηλώσεις του εντολοδόχου πρωθυπουργού στην Ιταλία και το φραστικό παράθυρο διαλόγου με την ευρωζώνη. Ο κοινοτικός επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί χαιρέτισε τη βούληση για διάλογο με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, η οποία εκφράστηκε από τον Τζουζέπε Κόντε. Νωρίτερα ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις είχε υποδείξει περιοριστικά μέτρα 0,6% του ΑΕΠ για την Ιταλία το 2019.
Στα διετή ομόλογα, η Ιταλία έχει μπει στο ίδιο κάδρο με την Ελλάδα. Είναι πλέον οι δύο μοναδικές χώρες της ευρωζώνης με αποδόσεις στα διετή ομόλογα πάνω από το μηδέν και μοιράζονται τις δύο πρώτες θέσεις στην ευρωζώνη με το υψηλότερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Μόνο που στην Ελλάδα το δημόσιο χρέος ξεπερνά τα 340 δισ. ευρώ και στην Ιταλία υπερβαίνει τα 2,3 τρισ. ευρώ.
Προς το παρόν οι προειδοποιήσεις είναι διακριτικές. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπογράμμισε χθες ότι τυχόν χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής κρατών-μελών με μεγάλο δημόσιο χρέος θα μπορούσε να προκαλέσει πωλήσεις ομολόγων από τους επενδυτές. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, «η επιδείνωση του περιβάλλοντος ανάπτυξης ή μία χαλάρωση της δημοσιονομικής κατάστασης σε χώρες με υψηλό χρέος θα μπορούσε να έχει επίπτωση στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα και κατ’ επέκταση στο κλίμα της αγοράς για ορισμένους εκδότες χρέους της ευρωζώνης».
Κίνδυνος για την ευρωζώνη. Οι τέσσερις βασικοί κίνδυνοι για την ευρωζώνη τα επόμενα δύο χρόνια είναι η διάχυση από την ανατιμολόγηση του ρίσκου,οι επιπτώσεις από ενδεχόμενες ισχνές οικονομικές επιδόσεις των τραπεζών, η βιωσιμότητα του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους και οι κίνδυνοι ρευστότητας από εταιρείες του χρηματοοικονομικού τομέα πλην των τραπεζών.«Και οι τέσσερις κίνδυνοι είναι αλληλένδετοι και οποιοσδήποτε από αυτούς θα μπορούσε να τροφοδοτήσειτους άλλους», τονίζει η ΕΚΤ καταγράφοντας και τις πιέσεις που σημειώθηκαν νωρίτερα τον Φεβρουάριο στις αγορές των Ηνωμένων Πολιτειών οι οποίες ήρθαν να επιβεβαιώσουν το εύθραυστο σκηνικό.
Πάγος στα ελληνικά σχέδια. Σε αυτό ακριβώς το σκηνικό η Ελλάδα αναγκάστηκε να βάλει στον πάγο μέχρι νεοτέρας τα σχέδια δύο εκδόσεων ομολόγων έως την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος τον ερχόμενο Αύγουστο. Οι αγορές για το ελληνικό Δημόσιο είναι ήδη απαγορευτικές, ενισχύοντας τους υπέρμαχους της πρότασης λήψης προληπτικής γραμμής στήριξης από την κυβέρνηση.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι, με εξαίρεση την Κομισιόν, οι υπόλοιποι θεσμοί είναι υπέρμαχοι της αναγκαιότητας να υπάρξει ένα προληπτικό δίχτυ ασφαλείας για την Ελλάδα μετά τη λήξη της εξασφαλισμένης φθηνής χρηματοδότησης από τον ESM, υιοθετώντας πλέον τη γραμμή του διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα.
Η κυβέρνηση μέχρι τώρα απορρίπτει κατηγορηματικά μια τέτοια προοπτική και επικεντρώνει τις προσπάθειές της στο χτίσιμο ενός μαξιλαριού διαθεσίμων, το οποίο σύμφωνα με εκτιμήσεις αρμοδίων παραγόντων μπορεί να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας έως και το 2022. Τροφοδοτείται κυρίως από το «σκούπισμα» των ταμειακών διαθεσίμων φορέων της γενικής κυβέρνησης (22,5 δισ. ευρώ έφτασαν τα Repos τον Μάρτιο) αλλά και από τα δανεικά του ESM.
Εγχώριοι οικονομικοί παράγοντες εκτιμούν ότι αν το ιταλικό τσουνάμι εκδηλωθεί η Ελλάδα δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να ζητήσει η ίδια προληπτικό δίχτυ ασφαλείας.
