«Ολόκληρα τα Βαλκάνια δεν αξίζουν τα κόκαλα ούτε ενός πομερανού γρεναδιέρου», λέει η χαρακτηριστική φράση του Μπίσμαρκ η οποία έχει αποδειχθεί επανειλημμένως λάθος. Εδώ και χρόνια, όμως, στόχος είναι η περιοχή να μη μετράει την αξία της σε ανθρώπινες ζωές –και η επίλυση του ονοματολογικού ανάμεσα στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλει στη συνεχιζόμενη ειρήνη στην περιοχή. Παράλληλα, ωστόσο, ένα ακόμα διπλωματικό παιχνίδι λαμβάνει χώρα με τις ΗΠΑ να προσπαθούν να απομακρύνουν τους υπόλοιπους γεωστρατηγικούς παίκτες από τη διεκδίκηση των Βαλκανίων.
Χαρακτηριστικά, το αμερικανικό Κογκρέσο πρόσφατα συμφώνησε να αυξήσει τη στρατιωτική συνεργασία στην περιοχή με χώρες που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν τη Σερβία, τη Βοσνία, το Κόσοβο και την ΠΓΔΜ. Η αντίστοιχη επιτροπή σε δήλωσή της ανέφερε πως ανησυχεί για τα Δυτικά Βαλκάνια, τονίζοντας πως «οι εθνικές εντάσεις, οι οικονομικές προκλήσεις και οι κακές εξωτερικές επιρροές» συμβάλλουν στην αστάθεια –μια φράση που, όπως όλα δείχνουν, είχε αποδέκτη τη Ρωσία.
Οι μικρές βαλκανικές χώρες δεν είναι, προφανώς, αμυντικές υπερδυνάμεις. Ομως η περσινή ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ ήταν μια κίνηση σε στόχο να φέρει τα Δυτικά Βαλκάνια ακόμα πιο κοντά στην αμερικανική σφαίρα επιρροής. Αντίστοιχη κίνηση προς την πλευρά των Σκοπίων περνάει μέσα από την επίλυση του ονόματος. Από την αμερικανική πλευρά, επομένως, όσο πιο γρήγορα Αθήνα και Σκόπια συμφωνήσουν στο ζήτημα τόσο πιο γρήγορα η ΠΓΔΜ θα μπει σε ενταξιακή τροχιά για το ΝΑΤΟ απομακρυνόμενη από την Τουρκία και τη Ρωσία. Και οι δύο χώρες με τις ηγετικές μορφές του Ταγίπ Εντογάν και του Βλαντίμιρ Πούτιν έχουν τα τελευταία χρόνια αποκαταστήσει τις σχέσεις τους με τα Δυτικά Βαλκάνια δημιουργώντας προβλήματα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ, η οποία επίσης κάνει κινήσεις επέκτασης στην περιοχή.
Οι ΗΠΑ δεν θέλουν να χαλάσουν τις σχέσεις τους με την ελληνική πλευρά, που όχι μόνο αποτελεί ενεργό μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά και κλειδί για ευρύτερες συμμαχίες. Χαρακτηριστικά, στην επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον ο Νίκος Κοτζιάς δεν άφησε έξω από τη συζήτηση το Κυπριακό ούτε τις ενεργειακές επενδύσεις –σημείο στα οποίο η Ελλάδα έχει ήδη συνάψει συμφωνία με το Ισραήλ, στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ στη Μεσόγειο. Σε όλο αυτό το πλαίσιο εντάσσεται τόσο η τηλεφωνική συζήτηση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μάικλ Πενς με τον Αλέξη Τσίπρα όσο και η διαμεσολαβητική στάση ανάμεσα στην ελληνική και τη σκοπιανή πλευρά, που, φαινομενικά, βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ στην επίλυση -και βέβαια, όπως ανέφερε ο Νίκος Κοτζιάς, δεν ασκήθηκε πίεση για το Σκοπιανό καθώς οι ΗΠΑ «απλά ενδιαφέρονται».
Παράλληλα, τον περασμένο Μάρτιο η ρωσική πλευρά κατέστησε σαφές πως «τα σχέδια προσέλκυσης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην περιφερειακή ασφάλεια και τις διμερείς σχέσεις». Λίγες εβδομάδες πριν, όμως, ο ρώσος πρεσβευτής Αντρέι Μάσλοφ τόνιζε πως «εάν οι δύο πλευρές βρουν κάποια λύση, όποια ονομασία και αν συμφωνηθεί –εάν ενσωματωθεί και στο Σύνταγμα της γειτονικής χώρας –τότε θα αναγνωρίσουμε όλοι, και εμείς, αυτό το όνομα» (ΕΡΤ), θέτοντας ως προϋπόθεση την αναθεώρηση του Συντάγματος.
