Τα λαϊκιστικά κόμματα που κέρδισαν στις εκλογές της Ιταλίας πριν από δύο μήνες δαιμονοποιώντας το πολιτικό κατεστημένο, την Ευρωπαϊκή Ενωση και τους παράτυπους μετανάστες με, συχνά, χυδαίους όρους πήραν το πράσινο φως για να δημιουργήσουν κυβέρνηση. Με τον τρόπο αυτόν αποκρυσταλλώθηκαν ορισμένοι από τους μεγαλύτερους φόβους των ευρωπαίων ηγετών, που ήδη προετοιμάζονται για μια περίοδο έντονων κραδασμών.
Ενδεικτικό είναι το, ασυνήθιστα έντονο, σχόλιο του γερμανού υφυπουργού Εξωτερικών Μίκαελ Ροτ, χθες, μία ημέρα αφότου ο ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα έδωσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αμφιλεγόμενο καθηγητή Νομικής Τζουζέπε Κόντε, τον οποίο επέλεξαν το Κίνημα Πέντε Αστέρων και η Λέγκα. «Περισσότερο από ποτέ, η Ευρώπη χρειάζεται έναν αξιόπιστο ιταλό εταίρο που, όπως και πριν, θεωρεί πως η θέση του βρίσκεται στην καρδιά της Ευρώπης και όχι στην απατηλή ασφάλεια του εθνικισμού» είπε ο Ροτ σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Σπίγκελ». Μάλιστα, πρόσθεσε ότι πολλές από τις δηλώσεις μελών της νέας ιταλικής κυβέρνησης αποτελούν «αιτία για ανησυχία». Το δηκτικό σχόλιο του γερμανού υφυπουργού ήταν παρόμοιο με εκείνο της ένωσης των γερμανών βιομηχάνων που προέτρεψαν τη νέα ιταλική κυβέρνηση να συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές συνθήκες και τους κανονισμούς της ευρωζώνης για τον προϋπολογισμό. «Η γερμανική βιομηχανία ανησυχεί πολύ για το κυβερνητικό πρόγραμμα» δήλωσε ο διευθυντής του BDI Γιόαχιμ Λανγκ. «Ο Τζουζέπε Κόντε θα πρέπει να προσγειώσει τους κυβερνητικούς εταίρους. Οι πολυδάπανες προεκλογικές υποσχέσεις δεν είναι βιώσιμες. Θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική ανάπτυξη της Ιταλίας».
Η ανησυχία για την Ιταλία υπάρχει τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Η γοργή άνοδος των λαϊκιστών στη χώρα –ιδρυτικό μέλος της ΕΕ και με την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ –διέλυσε το παραδοσιακό πολιτικό σύστημά της. Επίσης, έδωσε νέα δυναμική στις εθνικιστικές παρορμήσεις σε όλη τη Γηραιά Ηπειρο και μετέφερε τη μεγαλύτερη απειλή για τη συνοχή της Ενωσης από τα πιο νέα μέλη στην περιφέρεια, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, στην καρδιά της.
Εμπόδια στον Μακρόν. Η ανησυχία για τα οικονομικά σχέδια της νέας κυβέρνησης στη Ρώμη απειλεί να θέσει αξεπέραστα εμπόδια στη φιλόδοξη μεταρρυθμιστική ατζέντα για μια πιο ενοποιημένη ευρωζώνη που πρότεινε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. «Η νέα ιταλική κυβέρνηση θα δώσει στη Γερμανία κάθε δικαιολογία για να μην κάνει εκείνα που θα ήθελε ο Μακρόν και θα αποσταθεροποιήσει τις αγορές» σχολιάζει ο Τσαρλς Κραντ, διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης. «Θα αυξήσει τον κίνδυνο για άλλη μία τραπεζική κρίση στην ευρωζώνη».
Μεγάλο αγκάθι. Η Ιταλία, παραδέχονται όλοι, αποτελεί πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από την Ελλάδα, παρότι πλέον με οικονομικούς όρους βρίσκεται πίσω από την Ισπανία, η οικονομία της οποίας είναι μεγαλύτερη με όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ. «Ακόμα και εάν υποχωρήσουν από τη θέση τους για την αποχώρηση από την ευρωζώνη, εκείνο που προτείνουν σε όρους κοινωνικού προγράμματος και βασικού μισθού θα ανοίξει μια μεγάλη τρύπα στους κανόνες της ευρωζώνης» σχολίασε ο Αντονι Γκάρντνερ, πρεσβευτής των ΗΠΑ στην ΕΕ.
«Η Ιταλία ψήφισε την πρώτη αντιευρωπαϊκή κυβέρνηση μεταξύ των ιδρυτικών μελών της ΕΕ» λέει ο Σέρτζιο Φαμπρίνι, διευθυντής της Σχολής Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. «Βλέπω μεγάλη αστάθεια τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ευρώπη, μπροστά μας». Εκτιμά μάλιστα ότι η νέα κυβέρνηση θα στρέψει την Ιταλία πέραν των παραδοσιακών δυτικοευρωπαϊκών εταίρων της και πιο κοντά σε χώρες όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Πολωνία που όλο και περισσότερο προκαλούν την ενότητα της ΕΕ. «Πρόκειται για μια ομάδα που προσπαθεί να υπονομεύσει την ΕΕ εκ των έσω, ζητώντας περισσότερη εξουσία για θέματα όπως η μετανάστευση, ο συνοριακός έλεγχος, και μια πιο χαλαρή συμφωνία σταθερότητας και ανάπτυξης. Πρόκειται για μια πολύ πιο ύπουλη συμμαχία».