Σε ένα ανατολίτικο παζάρι επιδίδονται κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση σχετικά με την ψήφο των ομογενών. Από τη μια η ΝΔ ζητεί το δικαίωμα της καθολικής ψήφου των ομογενών ως αντάλλαγμα για το σπάσιμο της Β’ Αθήνας και από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να βάλει «κόφτη» στην Ομογένεια ανάλογα με το αν μετανάστευσαν πριν ή μετά τα Μνημόνια.
«Η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι θετική στη δυνατότητα επιστολικής ψήφου στα παιδιά του brain drain», διαμηνύει ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, οριοθετώντας το πλαίσιο του σχεδίου που επεξεργάζεται η κυβέρνηση. Ταυτόχρονα όμως έδωσε και αντιπολιτευτική χροιά λέγοντας πως «η ΝΔ, που με τις πολιτικές της έδιωξε αυτά τα παιδιά, τώρα υποκρίνεται ότι τα υπερασπίζεται».
«Αυτή η πρόταση της κυβέρνησης είναι εντελώς ανεφάρμοστη. Δεν μπορεί να γίνει διαχωρισμός ανάμεσα σε έλληνες πολίτες που μένουν στο εξωτερικό» δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο Μάκης Βορίδης, επισημαίνοντας πως μια τέτοια πρόταση προσκρούει στο Σύνταγμα. Από τη ΝΔ ξεκαθαρίζουν μάλιστα πως αν η κυβέρνηση «κατεβάσει» αυτή την πρόταση στην Βουλή δεν υπάρχει περίπτωση να την ψηφίσει. Η αξιωματική αντιπολίτευση επιμένει να βάζει στη σκακιέρα του πολιτικού διαλόγου το δικαίωμα της καθολικής ψήφου όλων των ομογενών του εξωτερικού χωρίς εξαιρέσεις. «Το δικαίωμα της ψήφου είναι ζήτημα ισονομίας και ισοπολιτείας και είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο. Η κυβέρνηση όμως δεν θέλει να το κάνει διότι εκτιμά πως τα αποτελέσματα που θα λάβει με την ψήφο τους θα είναι πολύ άσχημα» συμπληρώνει ο τομεάρχης Εσωτερικών της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Από την άλλη, η κυβέρνηση αρνείται την καθολική ψήφο με το επιχείρημα πως έτσι θα αλλοιωθεί το εκλογικό σώμα και δεν θα είναι αντιπροσωπευτική η Βουλή. Για αυτό επιχειρεί να διαχωρίσει τους απόδημους ανάλογα με το αν έφυγαν από τη χώρα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και των Μνημονίων, στοχεύοντας προφανώς να αλιεύσει ψήφους, περιορίζοντας την αντιπολίτευση.
«Το θέμα δεν είναι απλό, ούτε είναι εύκολο», λέει στα «ΝΕΑ» ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης. «Το ζήτημα είναι σύνθετο και για αυτό χρειάζεται διαβούλευση και απαιτείται επιστημονική τεκμηρίωση. Η ΝΔ δεν έλυσε το θέμα όσο ήταν κυβέρνηση και το επαναφέρει τώρα για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους» είναι το δικό του μήνυμα.
Τα τεχνικά αγκάθια. Ωστόσο, ακόμα κι αν κυβέρνηση και αντιπολίτευση καταφέρουν να βρουν μια κοινή γραμμή στο μείζον θέμα της συνταγματικότητας σχετικά με το ποιοι θα έχουν δικαίωμα ψήφου, υπάρχει μια σειρά από τεχνικά προβλήματα στα οποία πρέπει να συμφωνήσουν. Κατ’ αρχάς, με ποιον τρόπο θα ψηφίζουν οι κάτοικοι του εξωτερικού. Σύμφωνα πληροφορίες, το σχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση εστιάζει στην επιστολική ψήφο, κατά τα αμερικανικά πρότυπα. Δηλαδή οι Ελληνες του εξωτερικού να ψηφίζουν μία εβδομάδα νωρίτερα και η ψήφος τους να έρχεται στην Ελλάδα την ημέρα της διεξαγωγής των εθνικών εκλογών και να ενσωματώνεται στο τελικό αποτέλεσμα. Από τη ΝΔ προτείνουν να στηθούν κάλπες στα προξενεία. Δηλαδή οι Ελληνες του εξωτερικού να προσέρχονται την ημέρα των εκλογών στα προξενεία τους και να ψηφίζουν κανονικά με κάλπη.
Ενα άλλο τεχνικό θέμα που πρέπει να συμφωνηθεί είναι οι εκλογικές περιφέρειες. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη λύση κάθε ήπειρος να εκλέγει και έναν βουλευτή στο ελληνικό Κοινοβούλιο, ενώ η αντιπολίτευση προτείνει οι κάτοικοι του εξωτερικού να ψηφίζουν στη βάση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του κόμματος που επιλέγουν.
Τι ισχύει σε άλλες χώρες. Πάντως, ο «γενικός κανόνας» που ακολουθούν τα περισσότερα από τα κράτη-μέλη της Ευρώπης που έχουν θεσπίσει την ψήφο της ομογένειας είναι πως ψηφίζουν στα ψηφοδέλτια Επικρατείας. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις, όπως στη Γαλλία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, όπου οι εκλογείς επιλέγουν τους αντιπροσώπους τους στο εθνικό Κοινοβούλιο σε ειδικές εκλογικές περιφέρειες του εξωτερικού. Υπολογίζεται ότι 38 από τα 45 κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης επιτρέπουν την ψήφο από το εξωτερικό στις εθνικές εκλογές, είτε στήνοντας κάλπες στα προξενεία είτε με επιστολική ψήφο. Μάλιστα, σε Ολλανδία, Ελβετία και Εσθονία υπάρχει πρόβλεψη για ηλεκτρονική ψήφο κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ.
Οι θέσεις των κομμάτων. Υπέρ της δυνατότητας ψήφου στους Ελληνες του εξωτερικού τάσσονται η Δημοκρατική Συμπαράταξη και Το Ποτάμι, που έχουν καταθέσει και σχετικές προτάσεις στη Βουλή. Τάσσονται, ειδικότερα, υπέρ της καθολικής ψήφου όσων κατοικούν στο εξωτερικό και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της χώρας, προτείνοντας να ψηφίζουν με κάλπες στις πρεσβείες, στα προξενεία ή σε εκλογικά κέντρα του εξωτερικού. Αντίθετα το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι η καθολική ψήφος των ομογενών θα αλλοιώσει το εκλογικό σώμα και δεν θα είναι αντιπροσωπευτικό το ελληνικό Κοινοβούλιο. Οι ΑΝΕΛ προτείνουν να εκλέγονται και ομογενείς στο ελληνικό Κοινοβούλιο στα ψηφοδέλτια Επικρατείας. Η Ενωση Κεντρώων τάσσεται υπέρ της ψήφου των ομογενών, εφόσον όμως έχει προηγηθεί η σύσταση διακομματικής επιτροπής που θα εξετάσει όλες τις παραμέτρους.
