Βήμα βήμα έχει αρχίσει να δομεί η κυβέρνηση το μεταμνημονιακό αφήγημα, ορίζοντας την 20ή Αυγούστου (ημέρα που ολοκληρώνεται η ισχύς της δανειακής σύμβασης) χρονικό όριο από το οποίο η χώρα εξέρχεται πλέον από το καθεστώς επιτροπείας και θα μπορεί (σε συνεννόηση με τους δανειστές) αν επιτυγχάνει τους συμφωνημένους στόχους να προχωρά σε επιλογές που η ίδια κρίνει ότι απαιτούνται.
Για να φτάσει όμως η κυβέρνηση στην ολοκλήρωση του προγράμματος ακολούθησε διαδρομή που πέρασε και από δεσμεύσεις (προνομοθετημένες μάλιστα) για νέες μειώσεις στις συντάξεις από 1/1/2019.
Ο (σχεδόν) διθυραμβικός τρόπος υποδοχής του τέλους των Μνημονίων, αλλά και το (βαρύ κατά κάποιους) πολιτικό κόστος που θα επιφέρει το νέο ψαλίδι στις συντάξεις, έχουν οδηγήσει τους μεν βουλευτές να ζητούν αποφάσεις ακύρωσης των μειώσεων εφόσον οι δημοσιονομικοί στόχοι επιτυγχάνονται, τους δε υπουργούς να αναζητούν τρόπους να επουλώσουν τη νέα πληγή στους συνταξιούχους χωρίς ωστόσο να εκτροχιαστεί η δημοσιονομική συνέπεια.
Σε αυτό το πλαίσιο, κορυφαίοι υπουργοί που συνομιλούν με τον Πρωθυπουργό για τη φθορά που θα επιφέρει στην κυβέρνηση ένα τέτοιο μέτρο, έχουν ρίξει στο τραπέζι την πρόταση να προχωρήσει η κυβέρνηση στην καταβολή και φέτος της 13ης σύνταξης για τους περισσότερους συνταξιούχους, έτσι ώστε το συνολικό ετήσιο ποσό που θα χάσουν από τον επανυπολογισμό των συντάξεων να καλυφθεί από τη 13η σύνταξη. «Πρόκειται για χρήματα που αφενός θα καλύψουν τις απώλειες και αφετέρου με το που θα δοθούν, θα πέσουν αμέσως στην αγορά και παράλληλα θα τονωθεί η κατανάλωση» εξηγεί σε συνομιλητές του υπουργός, ο οποίος στην περίπτωση που επιβληθούν τελικά οι μειώσεις προκρίνει την επαναφορά της 13ης σύνταξης ως σημείο-κλειδί και συμβολική κίνηση.
ΚΛΕΙΣΤΑ ΧΑΡΤΙΑ. Σύμφωνα με την ίδια προσέγγιση, η 13η σύνταξη μαζί με τα άλλα μέτρα που θα περιλαμβάνει το καλάθι του Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ θα πείσει τους πολίτες ότι οι ημέρες θα καλυτερεύουν όσο το πρόγραμμα της κυβέρνησης αποδίδει και η οικονομία ανεβάζει ρυθμούς.
Αν και το Μέγαρο Μαξίμου τηρεί σιγήν ιχθύος και επιδιώκει να κρατήσει κλειστή αυτή τη συζήτηση μέχρι και τις 20 Αυγούστου, τα σχέδια για επιλογές ενάντια στη λιτότητα που θα εξαγγελθούν από τον Πρωθυπουργό στη Θεσσαλονίκη έχουν αρχίσει να συζητούνται. Η πιθανότητα ωστόσο να προχωρήσει η κυβέρνηση σε νομοθέτηση ενός τέτοιου μέτρου θεωρείται δύσκολη και πιθανότερο ενδεχόμενο είναι να επιλεγεί το μοντέλο του 2016 όπου ενισχύθηκαν οριζόντια οι συνταξιούχοι, αντίθετα με τη στοχευμένη παραμετροποίηση που είχε προτείνει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Εξάλλου, κυβερνητικά στελέχη υπενθυμίζουν ότι έχει εδραιωθεί η αίσθηση πως η κυβέρνηση της Αριστεράς κάθε χρόνο προχωρά σε εορταστικό «μποναμά» για τα χαμηλά εισοδήματα, σε αντίθεση με προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις.
ΤΑ ΜΕΓΕΘΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ. Την ίδια ώρα όμως, όσοι κρατούν κομπιουτεράκια στην κυβέρνηση καλούν τους συναδέλφους τους να παραμείνουν ψύχραιμοι και να περιμένουν τα αποτελέσματα της οικονομίας για να επιλέξουν κατ’ αρχάς τη σωστή στιγμή της παρέμβασης.
Αξιωματούχος που έχει γνώση των μεγεθών, αλλά και των διαπραγματεύσεων που έγιναν με τους θεσμούς τις προηγούμενες ημέρες στην Αθήνα, παραπέμπει τους συνομιλητές του και πάλι στα όσα είπε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ότι «δεν είναι αυτή τη στιγμή η ώρα για μια τέτοια συζήτηση». Στο οικονομικό επιτελείο περιμένουν να δουν πρώτα την τελική στάση του ΔΝΤ, καθώς τυχόν αποχώρησή του δημιουργεί νέα δεδομένα και επίσης να κυλήσουν όλα ομαλά μέχρι τις 20 Αυγούστου. «Πρέπει να δούμε πρώτα πώς θα πάνε τα έσοδα από τον φόρο επιχειρήσεων, τον ΕΝΦΙΑ, πώς θα κινηθεί ο τουρισμός αλλά και η εισπραξιμότητα του ΦΠΑ, για να έχουμε εικόνα» εξηγεί σε συνομιλητές του υπουργός, που επίσης πονοκεφαλιάζει πάνω από τους αριθμούς, ενώ εκτιμά ότι μια πρώτη εικόνα θα υπάρξει μεν με το μεσοπρόθεσμο, αλλά αυτή θα είναι ακριβέστερη τον ερχόμενο Νοέμβριο. «Από το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα κριθούν οι παρεμβάσεις μας» σημειώνει, και ενώ εμφανίζεται αισιόδοξος ότι και φέτος θα υπάρξουν περιθώρια ενίσχυσης, εντούτοις προτιμά να κυλήσουν τα πράγματα όπως έχει συμφωνηθεί ως προς τον επανυπολογισμό των συντάξεων και οι όποιες παρεμβάσεις στήριξης να γίνουν στοχευμένα σε νέα ζευγάρια και εκείνους που έχουν περισσότερη ανάγκη και όχι οριζόντια σε συνταξιούχους.
Αλλος αξιωματούχος, που επίσης έχει καθαρή εικόνα για όσα συζητούνται με τους θεσμούς και τους δανειστές, εκτιμά ότι αυτή είναι μια συζήτηση που θα πρέπει να γίνει στην κυβέρνηση και να ληφθούν συλλογικά οι αποφάσεις για το ποιοι θα στηριχθούν, πόσο και πώς. «Η γνώμη του οικονομικού επιτελείου δεν έχει μεγαλύτερο βάρος από τη γνώμη άλλων υπουργών» υποστηρίζει σε συνομιλητές του και συμπληρώνει: «Εμείς θα πούμε πόσα χρήματα υπάρχουν και ποιες είναι οι οικονομικές συνέπειες κάθε επιλογής. Πόσοι δηλαδή θα ωφεληθούν ακριβώς από κάθε απόφαση και για πόσο. Η αποφάσεις όμως πρέπει να είναι συλλογικές και όχι ο κάθε υπουργός να πιέζει για να επιτύχει τα περισσότερα στον τομέα του».
Συζητώντας κανείς με στελέχη του οικονομικού επιτελείου διαπιστώνει μεγάλη αγωνία για το ενδεχόμενο να επικρατήσει από τις 20 Αυγούστου και μετά η λογική «τώρα, όπως και στο παρελθόν», που θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες, ενώ θα προκαλέσει και κρίση εμπιστοσύνης με τους εταίρους.
Με βάση αυτόν τον φόβο, τάσσονται υπέρ της τήρησης των δεσμεύσεων και πιστεύουν ότι η κυβέρνηση με το κοινωνικό πακέτο που έχει επεξεργαστεί (και το οποίο θα παρουσιάσει ο Αλέξης Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη) μπορεί να πείσει για την κοινωνική της ευαισθησία με μέτρα όπως:
– Σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού
– Επιστροφή στις συλλογικές διαπραγματεύσεις
– Μείωση φορολογίας στις επιχειρήσεις από 29% στο 26% από το 2019
– Επίδομα στέγασης (70-210 ευρώ/μήνα) για περίπου 1,3 εκατ. πολίτες (500.000 νοικοκυριά σε ενοίκιο/στεγαστικό)
– Ανοδο του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας με υλοποίηση μεγάλων επενδυτικών projects
– Μείωση εισφοράς αλληλεγγύης
– Χαμηλός συντελεστής φορολογίας κλίμακας από 22% στο 20%
– Επανυπολογισμό του ΕΝΦΙΑ με νέα παραμετροποίηση επιπέδων
– Νέες θέσεις εργασίας (στο Δημόσιο προσλήψεις 1/1 από το 2019 κυρίως σε Υγεία, Παιδεία). Παράλληλα «αντίμετρα» όπως τα δωρεάν φάρμακα στους χαμηλοσυνταξιούχους και οι επιπλέον θέσεις σε παιδικούς σταθμούς μπορούν να δώσουν ένα δείγμα γραφής για καλύτερες ημέρες.
Πίσω από αυτόν τον σχεδιασμό κρύβεται και η εστίαση των δράσεων του κυβερνώντος κόμματος προς ενίσχυση των εκλογικών δεξαμενών του. Των κοινωνικών στρωμάτων με πολύ χαμηλό εισόδημα, των νέων ζευγαριών που έχουν χτυπηθεί από την ανεργία και των εργαζομένων στο Δημόσιο.
ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ
«Αν φύγει το ΔΝΤ θα λυθούν τα χέρια μας»
Κρίσιμο σημείο, πάντως, από το οποίο θα εξαρτηθούν εν πολλοίς και οι χειρισμοί του Πρωθυπουργού στο ζήτημα του επανυπολογισμού των συντάξεων και τη μείωση του αφορολογήτου (τυπικώς παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί και νωρίτερα) είναι η τελική στάση του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Βουλευτής με εικόνα των συζητήσεων που γίνονται στο εσωτερικό της κυβέρνησης υποστηρίζει στα «ΝΕΑ», σε σχέση με την ελληνική στάση σε περίπτωση αποχώρησης του Ταμείου, ότι «θα ξεκινήσουμε να γράφουμε το νομοσχέδιο ακύρωσης των άρθρων που αναφέρονται σε συντάξεις και αφορολόγητο την ίδια ημέρα που θα ανακοινώσουν την αποχώρησή τους αυτοί που επέβαλαν τις δύο δεσμεύσεις». Ο ίδιος υπενθυμίζει την πρόσφατη τοποθέτηση του Πρωθυπουργού στη Βουλή, ο οποίος είχε αναφέρει χαρακτηριστικά: «Τα μέτρα που συμφωνήσαμε τα απαίτησε το ΔΝΤ. Αν έχουμε τη θετική εξέλιξη που όλοι επιθυμούμε και πάρουμε τη λύση για το χρέος θα εφαρμόσουμε τις δεσμεύσεις μας, αλλά αν δεν την έχουμε, με ευθύνη κάποιων στην ΕΕ και δεν συμμετάσχει το Ταμείο, δεν θα υλοποιήσουμε τα μέτρα».
Μάλιστα (και αυτό αφορά όλες τις πλευρές του κυβερνώντος κόμματος) οι περισσότεροι εκτιμούν ότι ο Τσίπρας θα περιμένει την τελική στάση του ΔΝΤ και επακόλουθα το εύρος της παρέμβασης στο χρέος, προκειμένου στα τέλη Αυγούστου και με ορόσημο την παρουσία του στη ΔΕΘ να πάρει το παιχνίδι πάνω του και να ξεδιπλώσει την τακτική του, αξιώνοντας τη μη εφαρμογή ή πάγωμα των μειώσεων σε περίπτωση εκπλήρωσης των δημοσιονομικών στόχων.
Υπενθυμίζουν ότι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός – όχι τυχαία – έχει ανοίξει τη συζήτηση για ελάφρυνση των μέτρων λιτότητας και σημειώνουν ότι από τη ΔΕΘ θα ξεκινήσει ουσιαστικά η προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα στελέχη αυτά μάλιστα θεωρούν βέβαιο ότι το πολιτικό ένστικτο του Αλέξη Τσίπρα έχει εντοπίσει το εύρος της πολιτικής ζημιάς που θα έχει για το κυβερνών κόμμα η μείωση των συντάξεων. Αυτός είναι και ο λόγος που εκτιμούν ότι δεν θα είναι έκπληξη να ρίξει ο Πρωθυπουργός στο τραπέζι τον Σεπτέμβριο την αξίωση για ακύρωση του μέτρου ή αναπλήρωση των χρημάτων που θα χάσουν οι συνταξιούχοι με καταβολή 13ης σύνταξης, ξεφεύγοντας από την παγίδα της ερμηνείας των δεικτών και των μεγεθών.
Αναζήτηση
