Ρώτησαν τη γερμανίδα καγκελάριο αν ανησυχεί με την αναταραχή στην Ιταλία και εκείνη απάντησε: «Κοιτάξτε, όταν έγιναν εκλογές στην Ελλάδα και ο Αλέξης Τσίπρας έγινε Πρωθυπουργός, υπήρχαν πολλές ερωτήσεις στο τραπέζι. Μιλήσαμε πολλά πολλά βράδια, αλλά μαζί καταφέραμε κάτι. Πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε αυτή τη δουλειά, από τη στιγμή που η Ιταλία είναι ένα σημαντικό μέλος της ΕΕ». Ο παραλληλισμός δεν ήταν τυχαίος. Η Ιταλία ξανακάνει επίκαιρο ένα ερώτημα που αρθρώθηκε πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή εξαιτίας της Ελλάδας –για την ακρίβεια εξαιτίας της πρώτη φορά Αριστεράς. Τελικά, υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστούν οι λαϊκιστές; Στη μερκελική ανάγνωση υπάρχει. Οι κανόνες. Αν τον δει κανείς με την ασφάλεια της χρονικής απόστασης –και συνυπολογίσει το Οχι που έγινε Ναι ή την ευλαβική εφαρμογή των μέτρων από την κυβέρνηση –θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η mutti, η μητερούλα όπως την αποκαλούν οι Γερμανοί, έχει δίκιο. Η άνοδος, ωστόσο, των λαϊκιστών παντού στην Ενωση, παρά το ελληνικό παράδειγμα προς αποφυγήν, μήπως δείχνει ότι ο τρόπος της Μέρκελ δεν αρκεί;
Βίωμα
Τι λένε, ας πούμε, στην Ελλάδα εκείνοι που καλούνται να αντιπαρατεθούν πολιτικά με τον λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να μη μιλά πλέον για έξοδο από το ευρώ ή νταούλια, αλλά συνεχίζει να λέει όσα ακούγονται ευχάριστα στ’ αφτί μας; Η λύση που προτείνουν φαίνεται να βασίζεται στο βίωμα. Στην εμπειρία, δηλαδή, των τρεισήμισι χρόνων συριζαϊκής διακυβέρνησης και κυρίως των διαψευσμένων προσδοκιών από αυτήν. Από το περιβάλλον του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για παράδειγμα, αναφέρουν ότι εκείνος έχει πειστεί πως ο τρόπος να αντιμετωπίσει τον τσιπρικό λαϊκισμό είναι να αποφύγει ο ίδιος την πλειοδοσία των υποσχέσεων. «Θέλει να ψηφιστεί για αυτά που θα μπορεί πραγματικά να κάνει». Και συμπληρώνουν ότι κατά την εκτίμησή του «η κοινή λογική της κοινής γνώμης θα υπερισχύσει». Πιθανόν. Στην πολιτική κοινωνιολογία υπάρχει η θεωρία της ορθολογικής επιλογής για την ανάλυση της εκλογικής συμπεριφοράς. Από την άλλη, όμως, όπως έλεγε και ο Τσόρτσιλ, «όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Αλλά μόνο οι σοφοί άνθρωποι μαθαίνουν από τα λάθη τους».
