Η Ευρώπη περνά δύσκολες ώρες. Στην Ιταλία, το κυβερνητικό αδιέξοδο συνεχίζεται, οι εκλογές έρχονται όλο και πιο κοντά και οι εμπρηστικές δηλώσεις του επιτρόπου Ετινγκερ επιβάρυναν ακόμη περισσότερο την ατμόσφαιρα, όσο κι αν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ έσπευσε να δράσει πυροσβεστικά. Στην Ισπανία, το πραγματικό ερώτημα δεν είναι τόσο αν ο Μαριάνο Ραχόι θα κερδίσει ή θα χάσει την πρόταση μομφής της Παρασκευής, αλλά αν θα προκηρύξει αυτός ή κάποιος άλλος τις πρόωρες εκλογές. Και στη Σλοβενία οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τις εκλογές της Κυριακής θα τις κερδίσει ένα ξενόφοβο κόμμα που απορρίπτει τις ποσοστώσεις της ΕΕ για τους πρόσφυγες. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, λέει ο Τζορτζ Σόρος, έχει βυθιστεί σε μια υπαρξιακή κρίση.Στο επικίνδυνο αυτό σκηνικό και με το Βερολίνο να παραμένει απρόθυμο για οποιεσδήποτε εκπτώσεις, οι αποδόσεις των ομολόγων στον ευρωπαϊκό Νότο παίρνουν φωτιά. Και η κατάσταση είναι φυσικά πιο κρίσιμη στον αδύνατο κρίκο της ευρωζώνης, την Ελλάδα, όπου η κυβέρνηση βλέπει το όνειρό της για «καθαρή» έξοδο από τα Μνημόνια να διαλύεται. Οι ελπίδες της ότι οι θεσμοί θα κλείσουν με ευνοϊκούς όρους το ελληνικό θέμα, ώστε να μην υπάρχει μια δεύτερη πληγή δίπλα σε αυτήν της Ιταλίας, δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται. Η ανάγκη μιας προληπτικής πιστωτικής γραμμής δείχνει μεγαλύτερη από ποτέ.

Η πολιτική αναταραχή στην Ιταλία δεν λέει να κοπάσει. Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός Κάρλο Κοταρέλι πήγε χθες το απόγευμα στο προεδρικό μέγαρο όπως ήταν προγραμματισμένο, όμως έφυγε χωρίς να ανακοινωθεί η λίστα των υπουργών της κυβέρνησής του. Αυτό, σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές, μπορεί να σημαίνει ότι ο πρόεδρος της χώρας Σέρτζιο Ματαρέλα ενδεχομένως να προσανατολίζεται να προχωρήσει σε άμεση διάλυση του Κοινοβουλίου και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, που μπορεί να πραγματοποιηθούν ακόμα και μέσα στον Ιούλιο, πιθανώς στις 29. Σε αυτή την κατεύθυνση φαίνεται να συνέβαλε και η δήλωση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας Ιγκνάσιο Βίσκο ότι η χώρα «απέχει μόνο μερικά βήματα» από το να χάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, την ώρα που στις αγορές επικρατεί ο φόβος ότι οι νέες εκλογές θα γίνουν ένα de facto δημοψήφισμα για την παραμονή της Ιταλίας στην ευρωζώνη.

Ο πυροσβέστης… Μέσα σε όλα αυτά, η κόντρα των λαϊκιστών ηγετών της Ιταλίας με την ΕΕ δείχνει να διογκώνεται. Χθες το βράδυ ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ προχώρησε σε καθησυχαστικές δηλώσεις: «Η τύχη της Ιταλίας δεν βρίσκεται στα χέρια των χρηματαγορών», είπε. «Η Ιταλία θα συνεχίσει στην ευρωπαϊκή της οδό, στην καρδιά της Ευρώπης και της ευρωζώνης».

…ο «εμπρηστής»… Νωρίτερα, σε συνέντευξή του ο επίτροπος Γκίντερ Ετινγκερ, αρμόδιος για τον προϋπολογισμό, δήλωσε πως ελπίζει ότι η αντίδραση των χρηματαγορών θα αποτελέσει μήνυμα για τους Ιταλούς να μην ψηφίσουν τους λαϊκιστές. Ο Σαλβίνι έγινε έξαλλος και ζήτησε την παραίτηση του Ετινγκερ, κατηγορώντας τον για «απειλητικές δηλώσεις» που θέλουν να κατευθύνουν τους Ιταλούς στο τι να ψηφίσουν και αποκαλύπτουν «τη γερμανική επιθυμία για ηγεμονία και έλεγχο».

Λίγες ώρες αργότερα, ανώτατοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι ζήτησαν από τους συναδέλφους τους στην Κομισιόν διακριτικότητα και αυτοσυγκράτηση στις δηλώσεις τους σχετικά με την πολιτική αναταραχή στην Ιταλία. Ο φόβος στις Βρυξέλλες είναι πως όλα αυτά μπορεί να ενισχύσουν τους ευρωσκεπτικιστές στη χώρα και τα δύο λαϊκιστικά κόμματα που διαρκώς βάλλουν εναντίον της «ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας και εξουσίας». Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς αποκάλεσε τις δηλώσεις του Ετινγκερ «άστοχες» και επέμεινε ότι η ηγεσία της ΕΕ δεν προσπαθεί να επηρεάσει τις ιταλικές εκλογές.

Και η συγγνώμη. Τελικά, αργά χθες το βράδυ, ο Ετινγκερ ζήτησε συγγνώμη διαβεβαιώνοντας μέσω twitter πως δεν ήταν πρόθεσή του να φανεί ασεβής και πως σέβεται «πλήρως τη βούληση των ψηφοφόρων, είτε της αριστεράς, είτε της δεξιάς, είτε του κέντρου, σε όλες τις χώρες».

Ενώ η κρίση στη Ρώμη φαίνεται να ταρακουνά τα θεμέλια της ΕΕ, μια νέα δημοσκόπηση δείχνει πως ο μεγάλος κερδισμένος από όλο αυτό είναι η ακροδεξιά Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι που φαίνεται να συγκεντρώνει 27,5%, δηλαδή αύξηση 10 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με τις εκλογές της 4ης Μαρτίου. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων χάνει τρεις μονάδες και πέφτει στο 29,5%, όμως τα δύο κόμματα μαζί, εάν αποφασίσουν να παραμείνουν σε συνεργασία, θα έχουν περίπου 57% της λαϊκής ψήφου. Δηλαδή θα βγουν ως ομάδα ενισχυμένα από την κρίση. Βλέποντας την ενίσχυση του κόμματός του, ο Σαλβίνι έχει απειλήσει ότι εάν ο πρόεδρος Ματαρέλα δεν προκηρύξει άμεσα εκλογές, θα κατεβάζει κάθε μέρα τους οπαδούς του σε μεγάλες διαδηλώσεις. Μια εκλογική αναμέτρηση που θα δώσει στα δύο κόμματα ακόμα περισσότερες έδρες είναι το σενάριο που φοβίζει περισσότερο απ’ όλα τις αγορές, καθώς το πρόγραμμά τους περιλαμβάνει μεγάλες δαπάνες και περικοπές φόρων, καθώς και κατάργηση των μεταρρυθμίσεων για τις συντάξεις. Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως τα μέτρα αυτά θα διαλύσουν την ήδη ευάλωτη οικονομία της χώρας, την τρίτη μεγαλύτερη στην ευρωζώνη.