Βυθίζεται στην πολιτική αβεβαιότητα η Ιταλία καθώς οι λαϊκιστές, οι ηγέτες των Πέντε Αστεριών και της Λέγκας, εξαγριώθηκαν με την τολμηρή απόφαση του προέδρου της χώρας Σέρτζιο Ματαρέλα να ασκήσει βέτο στην επιλογή του ευρωσκεπτικιστή Πάολο Σαβόνα που επιθυμούσαν για υπουργό Οικονομίας. Ο πρόεδρος έδωσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Κάρλο Κοταρέλι με φόντο τις εκλογές που θα γίνουν μετά το καλοκαίρι. Οι επικεφαλής των δύο λαϊκιστικών κομμάτων ανακοίνωσαν ότι θα ζητήσουν να κινηθεί εναντίον του Ματαρέλα διαδικασία προκειμένου να κατηγορηθεί για εσχάτη προδοσία και απείλησαν με μαζικές διαδηλώσεις εάν δεν προκηρυχθούν άμεσα εκλογές.
Η απόφαση του προέδρου να ορίσει εντολοδόχο πρωθυπουργό τον Κοταρέλι διαμορφώνει το σκηνικό για νέες εκλογές, μια και εκείνες της 4ης Μαρτίου δεν απέδωσαν βιώσιμο αποτέλεσμα. Ο Κοταρέλι θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στο Κοινοβούλιο, όπου είναι μάλλον δύσκολο να τη λάβει. Ετσι, βάσει του ιταλικού Συντάγματος θα οδηγήσει τη χώρα σε νέα εκλογική αναμέτρηση, κάποια στιγμή μετά τον Αύγουστο, με βασικό ζήτημα τον ρόλο της Ιταλίας στην Ευρώπη και την ευρωζώνη, μια προοπτική που ήδη ταράζει τις διεθνείς αγορές. Η εφημερίδα «Corriere della Sera» έγραψε χθες ότι οι εκλογές είναι πιθανό να πραγματοποιηθούν στις 9 Σεπτεμβρίου.
Η απόρριψη. Ο πρόεδρος Ματαρέλα εμφανίστηκε χθες βράδυ στην τηλεόραση προκειμένου να εξηγήσει ότι απέρριψε τον 81χρονο Πάολο Σαβόνα που προοριζόταν για το υπουργείο Οικονομικών, επειδή ο οικονομολόγος είχε απειλήσει να αποσύρει την Ιταλία από την ευρωζώνη. «Η αβεβαιότητα για τη στάση μας έχει προκαλέσει συναγερμό στους επενδυτές και τους καταθέτες τόσο στην Ιταλία όσο και στο εξωτερικό» είπε. «Η συμμετοχή στην ευρωζώνη αποτελεί ουσιώδη επιλογή. Εάν πρέπει να τη συζητήσουμε, τότε ας το κάνουμε με σοβαρό τρόπο». Πρόσθεσε ότι ο Τζουζέπε Κόντε που θα ηγούνταν της κυβέρνησης αρνήθηκε να στηρίξει «οποιαδήποτε άλλη επιλογή» και επέστρεψε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Οι αντιδράσεις. Ο χαμηλών τόνων Ματαρέλα προκάλεσε την μήνιν του ηγέτη των Πέντε Αστεριών Λουίτζι ντι Μάιο που έκανε λόγο για «θεσμική κρίση» και ζήτησε την παραπομπή του για εσχάτη προδοσία βάσει του άρθρου 90 του Συντάγματος. Σύμφωνα με αυτό, για να κατηγορηθεί ο πρόεδρος της Δημοκρατίας για προδοσία χρειάζονται τα 2/3 των ψήφων βουλευτών και γερουσιαστών, κάτι που θεωρείται πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Ο Ματέο Σαλβίνι της ακροδεξιάς Λέγκας, βλέποντας ότι στις δημοσκοπήσεις που έγιναν τις τελευταίες εβδομάδες το κόμμα του είναι εκείνο που βγαίνει ενισχυμένο, ζήτησε την άμεση διενέργεια εκλογών. «Εάν δεν λάβει το OK από το Βερολίνο, το Παρίσι ή τις Βρυξέλλες, μια κυβέρνηση δεν μπορεί να δημιουργηθεί στην Ιταλία» δήλωσε. «Είναι τρέλα και ζητώ από τους Ιταλούς να μείνουν κοντά μας επειδή εγώ θέλω να επαναφέρω τη δημοκρατία στη χώρα» πρόσθεσε προσπαθώντας να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά τη δυναμική που φαίνεται να έχει το κόμμα του. Αντίθετα, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι του Φόρτσα Ιτάλια και το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα υπερασπίστηκαν τις θέσεις και τους χειρισμούς του προέδρου Ματαρέλα.
Ο νέος πρωθυπουργός. Ο ιταλός πρόεδρος κάλεσε χθες στο Κυρινάλιο τον Κάρλο Κοταρέλι και του ανέθεσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο 64χρονος Κοταρέλι έχει εργαστεί 25 χρόνια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και έξι χρόνια στην Τράπεζα της Ιταλίας. Παρά το σοβαρό του προφίλ, δεν φαίνεται να καθησυχάζει τις αγορές. «Φαίνεται ότι εισερχόμαστε σε μια εκτεταμένη περίοδο αυξημένης αβεβαιότητας πριν από τις νέες εκλογές» σχολίαζε στο Bloomberg ο Ρέι Ατρίλ, επικεφαλής στρατηγικής για το εξωτερικό της μεγαλύτερης τράπεζας της Αυστραλίας. «Ομως προς το παρόν το μόνο που αισθανόμαστε είναι ανακούφιση για το ότι η Ιταλία –προς το παρόν τουλάχιστον –δεν έχει έναν ορκισμένο ευρωσκεπτικιστή υπουργό Οικονομικών».
Οι πρωταγωνιστές του δράματος
Σέρτζιο Ματαρέλα
Ο θεματοφύλακας
Ο 77χρονος Σέρτζιο Ματαρέλα είναι ο 12ος πρόεδρος της Ιταλίας και ο πρώτος Σικελός που κατέλαβε αυτό το αξίωμα. Είχε διατελέσει υπουργός Παιδείας στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μία δεκαετία αργότερα υπουργός Αμυνας. Το 2011 έγινε μέλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ιταλίας και εξελέγη πρόεδρος της χώρας τον Ιανουάριο του 2015. Ο πατέρας του ήταν από τα ιδρυτικά στελέχη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Ο αδελφός του, επίσης πολιτικός, δολοφονήθηκε από τη σικελική Μαφία. Η πρώτη του επίσκεψη ως προέδρου ήταν στα σπήλαια Φόσε Αρντεατίνε, όπου το 1944 οι Ναζί είχαν δολοφονήσει 335 άτομα, λέγοντας «ότι η Ευρώπη και ο κόσμος πρέπει να είναι ενωμένοι ώστε να νικήσουν όποιον θέλει να μας σύρει σε μια νέα εποχή τρόμου».
Κάρλο Κοταρέλι
Ο ψαλιδοχέρης
Ο 64χρονος Κάρλο Κοταρέλι έχει διατελέσει διευθυντικό στέλεχος του ΔΝΤ, καθώς ήταν επικεφαλής των δημοσιονομικών υποθέσεων του Ταμείου και συνέτασσε την έκθεση που αναλύει την κατάσταση της δημόσιας οικονομίας μεγάλων χωρών του πλανήτη. Είναι θερμός υποστηρικτής της δημοσιονομικής λιτότητας, εξού και το παρατσούκλι του «ψαλιδοχέρης», για τον ρόλο του στη μείωση των δημόσιων δαπανών το 2013-14 επί κυβέρνησης Ενρίκο Λέτα. Από το 2017 είναι διευθυντής του Παρατηρητηρίου για τη Δημόσια Οικονομία του Καθολικού Πανεπιστημίου του Μιλάνου. Εχει ταχθεί ανοικτά υπέρ της μείωσης του δημόσιου χρέους και πρόσφατα εκφράσθηκε αρνητικά σχετικά με τη συνεργασία των Πέντε Αστεριών με τη Λέγκα, τονίζοντας ότι «το κυβερνητικό πρόγραμμά τους θα προκαλούσε αύξηση του δημόσιου ελλείμματος».
Κάρλο Σαβόνα
Η πέτρα του σκανδάλου
Εχοντας διατελέσει διοικητικό στέλεχος πολλών τραπεζών και επιχειρήσεων, ο 81χρονος οικονομολόγος Κάρλο Σαβόνα διορίστηκε υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου το 1993, ήταν επικεφαλής του τμήματος ευρωπαϊκής πολιτικής στο υπουργικό συμβούλιο του Μπερλουσκόνι το 2005 και συντονιστής της Τεχνικής Επιτροπής για τη Στρατηγική της Λισαβόνας που παρουσίασε το πλάνο της Ιταλίας για ανάπτυξη το 2005. Εχει επανειλημμένα δηλώσει πως η Ιταλία θα πρέπει να αποχωρήσει από την ευρωζώνη και βλέπει με μεγάλο σκεπτικισμό όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. «Δεν υπάρχει η Ευρώπη, μονάχα η Γερμανία που περιστοιχίζεται από φοβισμένες χώρες» έλεγε σε συνέντευξή του πριν από έναν χρόνο, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το ευρώ δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ.
