Από πολλές απόψεις το διαζύγιο της ΑΕΚ με τον ισπανό προπονητή Μανόλο Χιμένεθ ήταν μια έκπληξη: όχι τεράστια, αλλά έκπληξη. Το ότι οι δυο πλευρές είχαν συναντηθεί δυο φορές, χωρίς να ανανεωθεί το συμβόλαιο του Ισπανού, ήταν κακό σημάδι: όταν ένας προπονητής και μια ομάδα θέλουν να συμφωνήσουν, το κάνουν χωρίς πολλές πολλές συζητήσεις. Ο προπονητής φεύγοντας, κι αφού ετοίμασε τα μπογαλάκια του, όπως βλέπετε και στο σκίτσο της Εφης Ξένου, είπε ότι θα έχει την ΑΕΚ στην καρδιά του και οι περισσότεροι ισχυρίζονται ότι η διαφορά του με την ΑΕΚ ήταν οικονομική: αν του κάνανε μια αύξηση αποδοχών θα έμενε. Αλλά δεν πιστεύω πως η διαφορά ήταν μόνο αυτή.
Εντύπωση
Είναι αλήθεια πως, στην Ελλάδα ειδικά, η τελευταία εντύπωση μετρά πολύ. Η ΑΕΚ έχασε τον τελευταίο αγώνα της χρονιάς, τον τελικό Κυπέλλου με τον ΠΑΟΚ κι ο Μανόλο Χιμένεθ είχε ευθύνη για την κακή της εικόνα. Ηταν μάλλον τυχερός γιατί το παιχνίδι τελείωσε με 2-0 –η ήττα της Ενωσης ήταν απόλυτη. Η ΑΕΚ τελείωσε τη σεζόν με μεγάλο έλλειμμα ενέργειας, κουρασμένη και κατάκοπη: το τελευταίο παιχνίδι της προκοπής που έκανε ήταν στις αρχές Απριλίου με τον Παναθηναϊκό, ο οποίος είχε μεγάλα παράπονα από τον διαιτητή Θάνο, που πλέον κρέμασε τη σφυρίχτρα του. Στο τελευταίο δίμηνο η ΑΕΚ πανηγύριζε και γιόρταζε, αλλά είχε σταματήσει να τρέχει. Την επομένη του τελικού όλοι συμφωνούσαν ότι όταν χρειάζεσαι ένα γκολ στις καθυστερήσεις για να αποκλείσεις στο ΟΑΚΑ την ΑΕΛ στον ημιτελικό του Κυπέλλου, όταν κερδίζεις με τρομερή δυσκολία τον Πλατανιά, τον Απόλλωνα και τον Λεβαδειακό και φέρνεις ισοπαλία με την Κέρκυρα, είναι λογικό να χάσεις με κατεβασμένα χέρια από τον ΠΑΟΚ. Για το γεγονός ότι η ΑΕΚ ξεφούσκωσε τόσο θεαματικά (και την ίδια στιγμή προσέγγισε και τον τελικό με τον ΠΑΟΚ τόσο λάθος) φυσικά και είχε ευθύνη ο Μανόλο, που τότε «τσίμπησε» στις προβοκατόρικες δηλώσεις του Λουτσέσκου, έπαιξε το ματς πολύ ανοιχτά και την πάτησε. Αλλά αυτό ήταν το μοναδικό του λάθος σε μια σεζόν καταπληκτική.
Αλήθεια
Αν υποθέσουμε ότι αυτό που στον ΠΑΟΚ ισχυρίζονται διαρκώς είναι αλήθεια (ότι δηλαδή η δική τους ομάδα ήταν η καλύτερη του πρωταθλήματος), το πρωτάθλημα που κέρδισε η ΑΕΚ αποτελεί πραγματικό παράσημο καριέρας για τον προπονητή της: η Ενωση χωρίς τον Μανόλο δύσκολα θα έφτανε να παίξει το πρωτάθλημα σε ένα και μόνο ματς, έστω στην Τούμπα. Χωρίς τον Χιμένεθ και με την υποχρέωση των ευρωπαϊκών παιχνιδιών, η ΑΕΚ θα είχε χάσει την επαφή με την κορυφή από τον Φεβρουάριο. Ας μην ξεχνάμε πως μέχρι το ματς της Τούμπας δεν έχει κάνει τρεις νίκες σερί στο πρωτάθλημα. Οταν όλα κρίνονται σε ένα ματς μπορεί να συμβούν τα πάντα: οι δισταγμοί του Κομίνη να κατακυρώσει το γκολ του Βαρέλα προκάλεσαν την είσοδο του Σαββίδη και την ήττα του ΠΑΟΚ στα χαρτιά, όμως για να φτάσει η ΑΕΚ να διεκδικεί τον τίτλο ο προπονητής της έκανε πολλά και σπουδαία.
Υλικό
Το υλικό της ΑΕΚ δεν ήταν ό,τι καλύτερο και οι τραυματισμοί την αποψίλωσαν κιόλας. Η ΑΕΚ έπαιξε ένα πρωτάθλημα χωρίς τον Γιόχανσον και τον Μάνταλο, έχασε για πολλά ματς τον Τσιγκρίνσκι και τον Τσόσιτς, ενώ από τον Ιανουάριο και μετά έχασε και τον Ανέστη. Η μεταγραφική ενίσχυση του Ιανουαρίου ήταν ελάχιστη: ο Μασούντ έδωσε λίγα, ο Μαράν σχεδόν τίποτα, ο μόνος που είχε μια κάποια χρησιμότητα χωρίς να καταπλήξει ήταν ο Χουλτ. Ο Χιμένεθ πήρε το πρωτάθλημα παίρνοντας πολλά από παίκτες που έγιναν στα χέρια του πρωταγωνιστές. Οι δανεικοί και αποτυχημένοι στη Λας Πάλμας Λιβάγια και Αραούχο μοιράστηκαν γκολ που έδωσαν βαθμούς, ο Χριστοδουλόπουλος έκανε την καλύτερη σεζόν της καριέρας του, ο Κονέ αναστήθηκε, ο Μπακάκης και ο Λαμπρόπουλος υπήρξαν πολύτιμοι για το παιχνίδι του Ισπανού. Ο Σιμόες υπήρξε η μοναδική σταθερή αξία της ΑΕΚ, ο Μπακασέτας αγωνίστηκε και για τον Μάνταλο κι ο Βράνιες παρέμεινε στην ΑΕΚ γιατί ο Χιμένεθ έβαλε νερό στο κρασί του και χειρίστηκε σωστά το θέμα του τον Ιανουάριο. Η σπουδαιότερη αρετή του Ισπανού είναι ότι δεν υπερεκτίμησε ποτέ το υλικό που είχε στα χέρια του. Ο Ισπανός έφτιαξε μια ομάδα που έχανε δύσκολα –το ότι θα κέρδιζε δύσκολα ήταν δεδομένο, αν έβλεπε κανείς τι γκολ είχαν στα πόδια τους οι επιθετικοί του τις προηγούμενες χρονιές. Η μαχητικότητα των μέσων και των κυνηγών, το πρέσινγκ, η προσοχή στην άμυνα είναι πράγματα που σε μια ομάδα τα δίνει ο προπονητής και μόνο με τη δουλειά του. Και τότε γιατί δεν εκτιμήθηκε; Κατά τη γνώμη μου γιατί για τη διοίκηση της ΑΕΚ η συμβολή του στην κατάκτηση του πρωταθλήματος ήταν ελάχιστη. Οι περισσότεροι πρόεδροι στην Ελλάδα πιστεύουν ότι η συνεισφορά του προπονητή είναι απολύτως τυπική: υπάρχει γιατί πρέπει να υπάρχει κι όχι γιατί είναι απαραίτητος. Στην Ελλάδα καλός προπονητής θεωρείται όποιος απλά δεν κάνει ζημιά. Το πρωτάθλημα το κερδίζει ο πρόεδρος.
Βαλβέρδε
Το 2009 ο Ερνέστο Βαλβέρδε κέρδισε το νταμπλ κι έφυγε από τον Ολυμπιακό. Στη θέση του ήρθε ο Τιμούρ Κετσπάγια. Όταν οι δημοσιογράφοι ρώτησαν τον τότε πρόεδρο της ομάδας γιατί έφυγε ο Βαλβέρδε, αυτός απάντησε με ερώτηση: ρώτησε αν ο Κετσπάγια έχει χολέρα. Η απάντηση ήταν αυθόρμητη αλλά και ενδεικτική του πώς αντιμετωπίζονται οι προπονητές: αν δεν έχουν χολέρα, είναι καλοί. Φυσικά ο καλός Κετσπάγια απολύθηκε έπειτα από κάτι μήνες κι ο Ολυμπιακός έμπλεξε: το μεγαλύτερο πρόβλημά του ήταν η νοσταλγία του για το ποδόσφαιρο του Βαλβέρδε. Ούτε αυτός είχε χολέρα, αλλά επιπλέον είχε προσωπικότητα, αγαπούσε το επιθετικό ποδόσφαιρο, έκανε προπονήσεις υψηλής έντασης, ήταν απαιτητικός και εργατικός και για αυτό έφτασε μέχρι την Μπαρτσελόνα με την οποία φέτος κατέκτησε το νταμπλ. Στην Ισπανία αναγνωρίζεται η συμμετοχή των προπονητών στην κατάκτηση των τίτλων –μόνο για αυτό το επισημαίνω.
Μόνος
Ο Χιμένεθ δεν είναι ο πρώτος που φεύγει μετά την κατάκτηση ενός πρωταθλήματος. Εχουν προηγηθεί κι άλλοι πολλοί. Κάποια μέρα θα πρέπει να τους φέρουμε στην Ελλάδα και να κάνουμε ένα συνέδριο. Να μας μιλήσουν για το πώς είναι να δουλεύεις κάπου, να κάνεις μια υποδειγματική δουλειά και αυτή να μην αναγνωρίζεται. Κυρίως θα ήταν ωραίο να μας εξηγούσαν πώς νιώθουν όταν αντιλαμβάνονται ότι δουλεύουν σε ομάδες που ο πρόεδρος κερδίζει –συνήθως μόνος. Δεν ξέρω αν αυτό θα βοηθήσει στο να έχουμε καλύτερο ποδόσφαιρο. Σίγουρα όμως θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι ποδόσφαιρο έχουμε.
