Καθαρή έξοδος στην… προληπτική γραμμή πίστωσης

Κορυφώνονται οι πιέσεις των δανειστών για λήψη προληπτικής γραμμής πίστωσης, σε ένα περιβάλλον εντεινόμενης αβεβαιότητας για πιθανά κυβερνητικά πισωγυρίσματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα οριστική απώλεια πρόσβασης στις αγορές. Πρακτικά, οι αγορές είναι απαγορευτικές για την Ελλάδα από τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν μετά την έκδοση του επταετούς ομολόγου οι αποδόσεις μπήκαν εκ νέου σε ανοδική τροχιά παγώνοντας κάθε σχέδιο νέας εξόδου. Δεν έχουν όμως κλείσει οριστικά. Αντίθετα έχουν ακυρωθεί οριστικά τα σενάρια καθαρής εξόδου, με κυβερνητικούς αξιωματούχους να κρατούν αποστάσεις ασφαλείας.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει διαφορετική άποψη. «Τα γεγονότα στην Ιταλία δεν μας δημιουργούν επιπλέον δυσκολίες… η Ιταλία δεν μας ανησυχεί. Με νηφαλιότητα και αυτοπεποίθηση προχωράμε στην καθαρή έξοδο από το Μνημόνιο, όπως ακριβώς την έχουμε προγραμματίσει» δήλωσε χθες (newpost.gr) ο υπουργός Οικονομικών.

Την ίδια ώρα, σε νεότερη έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος, ο διοικητής Γιάννης Στουρνάρας επιμένει στη γραμμή που έχει αναδείξει εδώ και μήνες επαναλαμβάνοντας τα προνόμια μιας προληπτικής γραμμής πίστωσης: διατήρηση της αποδοχής ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ, συμμετοχή στο QE, αλλά κυρίως, στην περίοδο επανεπένδυσης, πρόσβαση (αν χρειαστεί) σε φθηνά κεφάλαια του ESM. Στους κόλπους των δανειστών, όπως μεταφέρεται από αρμόδιες πηγές, ΔΝΤ, ΕΚΤ και ESM βρίσκονται στο ίδιο στρατόπεδο. Θεωρούν απαραίτητη τη λήψη μιας υβριδικής προληπτικής γραμμής, η οποία θα ενσωματωθεί στο πακέτο της μεταμνημονιακής εποπτείας, με την Κομισιόν επί του παρόντος να κρατά αποστάσεις ασφαλείας.

Ιδανικό άλλοθι. Ο νέος έντονος γύρος πιέσεων στα ομόλογα τις προηγούμενες ημέρες με φόντο τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία θεωρείται από πολιτικούς παρατηρητές ένα ιδανικό άλλοθι για τον Αλέξη Τσίπρα ώστε να υποκύψει στις πιέσεις. Η κυβέρνηση βέβαια μέχρι τώρα δεν έχει δώσει σημάδια στους δανειστές ότι θα υποβάλει σχετικό αίτημα ενώ ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δηλώνει πως η Ιταλία δεν προκαλεί πρόβλημα…

Από την πλευρά των δανειστών, το πείραμα να αφεθεί η Ελλάδα στην τύχη της χωρίς προληπτικό δίχτυ προστασίας μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος κρίνεται πολύ επισφαλές. Ισχυρές δεσμεύσεις μεταρρυθμίσεων δεν έχουν αναληφθεί, ο φόβος της αναστροφής μεταρρυθμίσεων επανέρχεται κάθε φορά που κάποιος κυβερνητικός βουλευτής μιλάει για τη μη περικοπή των συντάξεων και τα υπερπλεονάσματα.

Μηνύματα από Κοστέλο. «Είτε τα αγαπάμε είτε όχι, τα προγράμματα έχουν μια συγκρότηση, έχουν Μνημόνιο, αξιολογήσεις, εκταμιεύσεις δόσεων υπό προϋποθέσεις, παρέχουν οργάνωση της οικονομικής πολιτικής» είπε χθες ο Ντέκλαν Κοστέλο, επικεφαλής της Κομισιόν στο ελληνικό πρόγραμμα, σημειώνοντας την ανάγκη να υπάρχει «συντονισμένη» οικονομική πολιτική την επόμενη ημέρα, με ισχυρή δέσμευση στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων για τα επόμενα 5-10 χρόνια. Είπε ακόμα, μιλώντας στο συνέδριο του Οικονομικού Επιμελητηρίου, ότι «η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει πολιτικές αντιστροφής των μεταρρυθμίσεων», υπογραμμίζοντας πως η ιταλική αναταραχή ήρθε να αναδείξει ένα χρήσιμο μήνυμα: «Η πορεία στις αγορές μετά την έξοδο από το πρόγραμμα είναι εύθραυστη». Ανέδειξε βέβαια και ένα άλλο ταυτόχρονο μήνυμα προς τους δανειστές: να λάβουν εμπροσθοβαρή μέτρα για το χρέος ώστε να καθαρίσει ο ελληνικός ορίζοντας.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος του ESM Rolf Strauch δήλωσε από την πλευρά του πως «οι χώρες που συμμετέχουν σε πρόγραμμα είναι πολύ ευάλωτες στην αλλαγή κλίματος στις αγορές όταν βγαίνουν από το πρόγραμμα», επιμένοντας και αυτός στην ανάγκη διαρκών μεταρρυθμίσεων ελληνικής ιδιοκτησίας.

Στροφή Κουτεντάκη. Ο Φραγκίσκος Κουτεντάκης, επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή και μέχρι πρότινος γενικός γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής, είχε παράλληλα μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση όσον αφορά την προληπτική γραμμή. Στο θέμα αυτό, είπε, «σημασία έχει τι λένε οι πιστωτές, αυτοί που θα αναλάβουν να εγγυηθούν για την πιστωτική γραμμή και, αυτήν τη στιγμή, επίσημα τουλάχιστον, δεν έχουν εκφράσει καμία τέτοια πρόθεση». Ο Κουτεντάκης ήταν αυτός ο οποίος κατά την τελευταία ετήσια Γενική Συνέλευση της ΤτΕ είχε έρθει σε δημόσια αντιπαράθεση με τον διοικητή Γιάννη Στουρνάρα, απορρίπτοντας κατηγορηματικά το ενδεχόμενο λήψης προληπτικής γραμμής πίστωσης. Οι νεότερες δηλώσεις του ερμηνεύονταν από πολιτικούς παρατηρητές ως προπομπός μιας ενδεχόμενης κυβερνητικής στροφής.