Αν η κρίση μάς έκανε σοφότερους είναι γιατί μέσα από την οδυνηρή εμπειρία που βιώσαμε διαμορφώθηκε μια ισχυρή πλειοψηφία στο πολιτικό σύστημα και την κοινωνία η οποία με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συμφωνεί σε βασικές παραδοχές που πριν από 8 χρόνια δεν ήταν τόσο αυτονόητες.
1ον. Για την Ελλάδα η ισότιμη συμμετοχή στην ΕΕ και το ευρώ δεν είναι επιλογή. Είναι όρος επιβίωσης. Είναι προϋπόθεση περιφρούρησης της εξέλιξης και του τρόπου ζωής που έχουμε οικοδομήσει και κατακτήσει όλες αυτές τις δεκαετίες. Παρά τα μεγάλα προβλήματα που παράγει το θεσμικό και δημοκρατικό έλλειμμα και η επικράτηση συντηρητικών πολιτικών επιλογών, η Ευρώπη παραμένει σήμερα ένα παγκόσμιο υπόδειγμα. Χρειάζεται να το αξιοποιήσουμε περισσότερο αντί να ομφαλοσκοπούμε και να χάνουμε τη μία ευκαιρία μετά την άλλη.
2ον. Η ανάπτυξη με δανεισμό που ήταν η οικονομική πολιτική όλων των δυτικών κρατών μετά τη δεκαετία του 1970 και μέχρι πρόσφατα –και όχι μόνο ελληνική ιδιαιτερότητα –έκλεισε τον κύκλο της. Σήμερα η ανάπτυξη πρέπει να στηρίζεται στην ανταγωνιστικότητα, στην παραγωγή, στην αξιοποίηση της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας σε όλους τους κλάδους, από την ενέργεια και την εκπαίδευση ώς τις κατασκευές και τη γεωργία.
3ον. Επειτα από μεγάλη περίοδο ύφεσης η υψηλή φορολογία δεν φέρνει έσοδα. Οδηγεί στη συρρίκνωση της επιχειρηματικής και παραγωγικής δραστηριότητας, διευρύνει τον κύκλο της μαύρης οικονομίας και δεν μπορεί να στηρίξει αναδιανεμητικές πολιτικές.
4ον. Η λιτότητα έχει υπερβεί τα όριά της. Η φτώχεια έχει απλωθεί στην κοινωνία σε επικίνδυνο βαθμό. Γι’ αυτό είναι αναγκαία η στήριξη του κοινωνικού κράτους. Με έμφαση στην αντιμετώπιση της ανεργίας, με δουλειές σε αξιοπρεπείς συνθήκες με αξιοπρεπείς αμοιβές. Αυτή είναι η απάντηση στην καταπολέμηση της φτώχειας και όχι οι επιδοματικές πολιτικές. Οι πολιτικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που η τεχνολογία διαρκώς αντικαθιστά θέσεις εργασίας πρέπει να συνδυάζονται με πολιτικές διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης για να εξασφαλίζουμε ότι η χώρα και η κοινωνία μας δεν θα μείνουν ουραγοί των εξελίξεων.
Αυτές οι κοινές πια παραδοχές –μαζί με άλλες που σχετίζονται με την ταυτόχρονη απομυθοποίηση του «μεγάλου κράτους – πατερούλη» αλλά και της «πανίσχυρης ελεύθερης αγοράς» που υποτίθεται φροντίζει για όλα και για όλους –διαμορφώνουν το πεδίο αναζητήσεων των αναγκαίων συνθέσεων για την επόμενη μέρα.
Προϋπόθεση όμως για αυτό είναι να ηττηθούν μαζί και ταυτόχρονα οι συντηρητικές πολιτικές και οι παρωχημένες ιδεοληπτικές εμμονές. Να αφήσουμε οριστικά πίσω μας νοοτροπίες, αντιλήψεις και πρακτικές που οδήγησαν στην κρίση και κατέστησαν επώδυνη τη διαχείριση και υπέρβασή της. Δεν αξίζει στους προοδευτικούς πολίτες ο συμβιβασμός να υποστηρίξουν το «λιγότερο κακό» ή το «αναγκαίο κακό».
Η χώρα χρειάζεται ένα Κίνημα Αλλαγής ως εγγυητή της πολιτικής σταθερότητας με ισχυρή εντολή για την αναγκαία Εθνική Συνεννόηση που θα συμβάλει σε διακυβέρνηση με προοδευτικό πρόσημο και όχι ως ένα αναγκαίο συμπλήρωμα για τη διαμόρφωση μιας οριακής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Ο Μανώλης Οθωνας είναι διευθυντής του πολιτικού γραφείου της Φώφης Γεννηματά και μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του Κινήματος Αλλαγής
