Η πρώτη λαϊκιστική κυβέρνηση χώρας – ιδρυτικού μέλους της ΕΕ ορκίστηκε χθες στη Ρώμη, με τις Βρυξέλλες και τις διεθνείς αγορές να τηρούν στάση αναμονής απέναντι στη θύελλα που φοβούνται ότι θα ξεσπάσει, μόλις αρχίσουν να εφαρμόζονται τα σχέδια των δύο κομμάτων που την αποτελούν –του Κινήματος Πέντε Αστέρων και της ακροδεξιάς Λέγκας.
Ο Τζουζέπε Κόντε, ένας άπειρος στην πολιτική οικονομολόγος, ανέλαβε την πρωθυπουργία, με τους ηγέτες των δύο κομμάτων Λουίτζι ντι Μάιο και Ματέο Σαλβίνι να γίνονται αντιπρόεδροι και να αναλαμβάνουν το υπουργείο Ανάπτυξης – Εργασίας και Εσωτερικών αντίστοιχα. Επειτα από σχεδόν τρεις μήνες διαπραγματεύσεων και ανατροπών χωρίς προηγούμενο, ακόμη και σε μια χώρα εξοικειωμένη με τις πολιτικές κρίσεις, τα δύο λαϊκιστικά κόμματα κατέληξαν σε συμβιβασμό με τον πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος απαιτούσε να λάβει εγγυήσεις για την παραμονή της Ιταλίας στην ευρωζώνη. Η κυβέρνηση θα ζητήσει –και αναμένεται να λάβει –την ψήφο εμπιστοσύνης του ιταλικού Κοινοβουλίου την προσεχή εβδομάδα.
Το πιο κρίσιμο υπουργείο, αυτό της Οικονομίας και των Οικονομικών, αναλαμβάνει ο Τζοβάνι Τρία, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, προσκείμενος στην ιδεολογική κατεύθυνση της Λέγκας σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής, που όμως τάσσεται υπέρ της παραμονής της Ιταλίας στην ευρωζώνη. Στο υπουργείο Εξωτερικών τοποθετείται ο φιλευρωπαίος Εντσο Μοάβερο Μιλανέζι.
Το υπουργικό συμβούλιο με τα 18 μέλη, στα οποία συγκαταλέγονται μόλις πέντε γυναίκες, μοιράστηκε σχεδόν εξίσου ανάμεσα στα δύο κόμματα της συμμαχίας, παρότι η Λέγκα είχε λάβει 17% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου, έναντι 32% των Πέντε Αστέρων. Αναλυτές και επενδυτές θεωρούν το πρόγραμμα των δύο κομμάτων επικίνδυνο για τα ιταλικά δημοσιονομικά, αλλά πολλοί φοβούνταν ακόμη περισσότερο μια νέα προσφυγή στις κάλπες τους επόμενους μήνες.
Η πρώτη αντίδραση των διεθνών αγορών ήταν θετική, με τις αποδόσεις των ομολόγων να υποχωρούν και τους επενδυτές να αντιδρούν θετικά στον τερματισμό της πολιτικής κρίσης στην Ιταλία, αν και υπάρχουν φόβοι για τις δημοσιονομικές επιλογές της νέας κυβέρνησης που θα τη φέρουν σε κόντρα με τις Βρυξέλλες και ίσως επηρεάσουν την ευρωζώνη.
Ψηλά στην ατζέντα της νέας κυβέρνησης βρίσκεται το θέμα της μετανάστευσης. Η αντιμεταναστευτική και αντιισλαμική ρητορεία ήταν βασική στην προεκλογική εκστρατεία της Λέγκας, ο κυριότερος σύμμαχος της οποίας στην Ευρώπη είναι το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν. Αλλωστε ο Σαλβίνι έσπευσε να δηλώσει ότι μία από τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης θα είναι το «γερό ψαλίδισμα» των κονδυλίων που διατίθενται για την υποδοχή όσων αιτούνται ασύλου.
Σημαντικός θεωρείται και ο ρόλος του προέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα σχετικά με τις μεγάλες παροχές που έχει υποσχεθεί η νέα κυβέρνηση. Πρόσφατα υπενθύμισε ότι μπορεί να στείλει πίσω στο Κοινοβούλιο οποιονδήποτε νόμο, το οικονομικό βάρος του οποίου δεν θα αντισταθμίζεται στον προϋπολογισμό.