Η είδηση έπεσε το βράδυ της Τρίτης. Ενας γνωστός ρώσος δημοσιογράφος, ο Αρκάντι Μπαμπτσένκο, εκτελείται με τρεις σφαίρες στην πλάτη, στο κλιμακοστάσιο της οικίας του στο Κίεβο, γυρνώντας από τον φούρνο. Τον βρίσκει η σύζυγός του σε λίμνη αίματος. Η είδηση γίνεται αμέσως πιστευτή. Αλλωστε υπάρχουν φωτογραφίες –επιπλέον ο Μπαμπτσένκο δεν είναι ο πρώτος εχθρός του Κρεμλίνου που έχει δολοφονηθεί τα τελευταία χρόνια στο Κίεβο.
Και ο Μπαμπτσένκο, πάλαι ποτέ στρατιώτης του ρωσικού στρατού στους δύο πολέμους της Τσετσενίας, μετέπειτα πολεμικός ανταποκριτής για αναγνωρισμένες εφημερίδες, όπως η «Νόβαγια Γκαζέτα», είναι εχθρός του Κρεμλίνου. Σφοδρός πολέμιος της πολιτικής του στην Ουκρανία, αλλά και τη Συρία, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τον Φεβρουάριο του 2017 την πατρίδα του έπειτα από απειλές κατά της ζωής του. Ο ουκρανός πρωθυπουργός Πέτρο Ποροσένκο κατηγορεί τη Μόσχα, αρκετές φιλικές χώρες κάνουν δηλώσεις συμπάθειας. Ο Αρλέμ Ντεζίρ, εκπρόσωπος του ΟΑΣΕ στην Ευρώπη για την ελευθερία του Τύπου, ταξιδεύει στο Κίεβο σε ένδειξη αλληλεγγύης.
Κάπου 24 ώρες αργότερα, ωστόσο, ο Αρκάντι Μπαμπτσένκο εμφανίζεται ζωντανός, στο Κίεβο, στη συνέντευξη Τύπου που είχαν συγκαλέσει οι Αρχές προκειμένου να δώσουν περισσότερες πληροφορίες για τη δολοφονία του. Ο ουκρανός γενικός εισαγγελέας και οι επικεφαλής της SBU, των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, εξηγούν τους λόγους αυτής της «παράστασης» που σχεδιαζόταν δύο μήνες: η δολοφονία του Μπαμπτσένκο ήταν πράγματι στα σκαριά. Οι Αρχές ενημερώθηκαν από έναν ουκρανό υπήκοο, πρώην μαχητή στο Ντονμπάς, στον οποίο είχε προταθεί, έναντι 40.000 ευρώ. Αποφάσισαν λοιπόν να στήσουν μια παγίδα για τους εντολείς, σκηνοθετώντας την ψεύτικη δολοφονία. Αυτό τους επέτρεψε να συλλάβουν, την Τετάρτη, στο Κίεβο, τον ενδιάμεσο εντολέα, έναν ουκρανό πολίτη, επίσης πρώην στρατιώτη, που δρούσε για λογαριασμό των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. «Συνεχίζουμε την έρευνα και έχουμε πραγματοποιήσει πολλές εφόδους σε σπίτια».
Πρέπει όμως να πιστέψουμε αυτή τη βερσιόν; Οπως επισήμαινε χθες η «Monde» στο κύριο άρθρο της, «δεν είμαστε σε θέση να την πιστοποιήσουμε, και αυτή είναι η σοβαρότερη συνέπεια αυτής της απίστευτης ιστορίας: η αξιοπιστία των ουκρανικών αστυνομικών και δικαστικών Αρχών έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα. Μπορεί να καταλάβει κανείς την απόφαση να στηθεί μια παγίδα για τους εντολείς της δολοφονίας· η απόφαση να στηθεί μια τέτοια παράσταση, στην οποία στρατολογήθηκαν ο δημοσιογράφος, η οικογένειά του και ερήμην του το σύνολο των ΜΜΕ, είναι σαφώς λιγότερο υπερασπίσιμη». Γιατί δίνει τροφή στους φανατικούς των θεωριών συνωμοσίας και άλλους εχθρούς του Τύπου και των δημοσιογράφων, που θριαμβολογούν τα τελευταία 24ωρα στα σόσιαλ μίντια. Και παράλληλα, γιατί ενισχύει το Κρεμλίνο στη στρατηγική του ψεύδους που εφαρμόζει. Το όπλο του ψέματος και η τέχνη της διασποράς πολλαπλών ψευδών εκδοχών βρίσκονται στην καρδιά των απαντήσεων της Ρωσίας στις διάφορες κρίσεις που την έχουν φέρει σε σύγκρουση, τα τελευταία χρόνια, με τις φιλελεύθερες δημοκρατίες.
Η Μόσχα κατήγγειλε αμέσως μια «αντιρωσική πρόκληση». Η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων χαρακτήρισε τη στημένη δολοφονία «αφόρητη» και «απαράδεκτη». «Είναι θλιβερό και άθλιο που οι ουκρανικές Αρχές έπαιξαν με την αλήθεια» σχολίασαν οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. Ο ίδιος ο Μπαμπτσένκο δήλωσε χθες πως αρχικά είχε αμφιβολίες για το κατά πόσο ήταν πραγματική η απειλή εναντίον του, και όχι, δεν έχει αποδείξεις πως η στημένη δολοφονία δεν ήταν μια πρόκληση της SBU, αλλά η πρωταρχική του σκέψη ήταν να μείνει ζωντανός και να κρατήσει ασφαλή την οικογένειά του. «Ο αγγλικός Τύπος λέει ότι η επιχείρηση έκανε περισσότερο κακό παρά καλό;» είχε αντιδράσει την προηγουμένη στο Facebook. «Θέλετε καλό; Δώστε μου ένα βρετανικό διαβατήριο και προστασία. Μετά μπορείτε να μου κάνετε μαθήματα για το πώς να σώσω την οικογένειά μου».