Τόκοι από καταθέσεις, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια, υπεραξίες από πωλήσεις μετοχών, μερίσματα, αμοιβαία κεφάλαια αποτελούν εισόδημα για τον φορολογούμενο και φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 15% ή 20%. Η Εφορία όμως δεν σταματά εδώ.
Τα εισοδήματα αυτά προστίθενται στα υπόλοιπα εισοδήματα που μπορεί να έχει ο φορολογούμενος, για παράδειγμα από μισθωτές υπηρεσίες, και ανεβάζουν το ποσό της ειδικής εισφοράς που θα κληθεί να πληρώσει αν το συνολικό του εισόδημα υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ. Μέσα σε αυτά βρίσκονται και εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος ή φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 15% ή 20%, τα οποία όμως δεν γλιτώνουν από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης όταν ο φορολογούμενος εμφανίζει εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ συνολικά.
Η εισφορά επιβαρύνει και όσους φορολογουμένους δεν είχαν πραγματικά εισοδήματα μεγαλύτερα από 12.000 ευρώ, αλλά με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης θα εμφανιστούν με τεκμαρτά εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ, εκτός αν καταφέρουν να καλύψουν την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα έχει προκύψει λόγω των τεκμηρίων.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται και φέτος στο μεγαλύτερο ποσό μεταξύ:
– Του συνολικού ετήσιου εισοδήματος που δηλώνει ο φορολογούμενος από όλες τις πηγές και
– Του τεκμαρτού εισοδήματός του, το οποίο προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.
Ομως σε περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του πραγματικού δηλωθέντος αλλά ο φορολογούμενος καταφέρει να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος, επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών, τότε ως βάση υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα ληφθεί υπόψη το πραγματικό δηλωθέν εισόδημα, και ας είναι χαμηλότερο του τεκμαρτού.
Ειδικότερα, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο άθροισμα:
– Εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις.
– Εισοδήματα από εκμετάλλευση κεφαλαίου, δηλαδή ενοίκια, τεκμαρτά μισθώματα ιδιοχρησιμοποίησης, τεκμαρτά μισθώματα δωρεάν παραχώρησης κ.λπ.
– Εισοδήματα από επιχειρηματικές και γεωργικές δραστηριότητες.
– Εισοδήματα από υπεραξίες ή κέρδη που έχουν προκύψει λόγω πώλησης επιχειρήσεων, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων, μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
– Ορισμένα επιδόματα που καταβάλλονται σε αναπήρους και χαμηλοσυνταξιούχους, παρά το γεγονός ότι τα ποσά αυτά απαλλάσσονται από τη φορολογία εισοδήματος. Συγκεκριμένα, υπάγονται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης το εξωιδρυματικό επίδομα και το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (το ΕΚΑΣ).
– Λοιπά εισοδήματα που φορολογούνται με ειδικό τρόπο, όπως τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας, οι τόκοι καταθέσεων, οι τόκοι από έντοκα γραμμάτια, ομόλογα, ομολογιακά δάνεια και REPOS, τα μερίσματα ανωνύμων εταιρειών, ναυτιλιακών εταιρειών και ΕΠΕ, οι αμοιβές και οι μισθοί των μελών των διοικητικών συμβουλίων των ανωνύμων εταιρειών, τα εισοδήματα από την εκμετάλλευση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και τα ποσά αγροτικών επιδοτήσεων και ενισχύσεων.
– Επιδόματα και βοηθήματα, τα οποία δίδονται ως κοινωνικές παροχές για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών δαπανών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογούμενων, ποσά δηλαδή που δίδονται χωρίς αντάλλαγμα παροχής εργασίας και δεν αποτελούν καρπό περιουσιακών στοιχείων.
Ποιες είναι οι εξαιρέσεις
Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εξαιρούνται, για όλα τους τα εισοδήματα, οι κινητικά ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω, καθώς επίσης και οι ολικώς τυφλοί. Τα άτομα με κινητική αναπηρία 80% ακριβώς, εξαιρούνται μόνο από την εισφορά και όχι από την επιβολή του φόρου εισοδήματος, ενώ τα άτομα με κινητική αναπηρία άνω του 80% εξαιρούνται και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και από τον φόρο εισοδήματος.
Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εξαιρούνται και οι ακόλουθες περιπτώσεις εισοδημάτων:
– Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων και το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων που καταβάλλονται από τον ΟΓΑ.
– Η αποζημίωση λόγω λύσης εργασιακής σχέσης.
– Τα εφάπαξ των ταμείων πρόνοιας και των ασφαλιστικών οργανισμών.
– Οι αμοιβές υπαλλήλων της ΕΕ για τις οποίες έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών της ΕΕ.
– Οι αγροτικές αποζημιώσεις.
Η κλίμακα
Ο υπολογισμός της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα γίνει με βάση μια προοδευτική κλίμακα στην οποία ισχύουν συντελεστές:
– 0% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος.
– 2,2% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 ευρώ,
– 5% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 20.001 έως 30.000 ευρώ,
– 6,5% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 30.001 έως 40.000 ευρώ,
Ω7,5% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 40.001 έως και 65.000 ευρώ,
– 9% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 65.001 έως και 220.000 ευρώ και
– 10% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 220.001 ευρώ και πάνω.