Απογοητευμένοι από τους πολιτικούς, τους οποίους θεωρούν πλέον αρνητικό πρότυπο για την κοινωνία, αλλά και ανήσυχοι για τις αλλαγές που έρχονται στον χώρο της βιομηχανίας είναι οι νέοι επιστήμονες και τα στελέχη επιχειρήσεων, σύμφωνα με μεγάλη έρευνα της Deloitte για το 2018 που βασίζεται στις απόψεις 10.455 ερωτηθέντων από 36 χώρες του κόσμου (η Ελλάδα ωστόσο απουσιάζει). Απογοητευμένοι είναι όμως οι νέοι και από το κοινωνικό «αποτύπωμα» των μεγάλων επιχειρήσεων, για τις οποίες θεωρούν ότι είναι εκείνες που επηρεάζουν πλέον τις μεγάλες αλλαγές στον κόσμο, πολύ περισσότερο μάλιστα από κυβερνήσεις και θρησκείες.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις γίνονται έτσι ο στόχος στον οποίο στρέφονται παγκοσμίως οι νέοι ζητώντας τους εμμέσως να «αντικαταστήσουν» τον ρόλο των κυβερνήσεων στα θέματα που καθορίζουν τη ζωή τους: κοινωνική υπευθυνότητα, πρότυπα συμπεριφοράς, αξιοπρεπείς εργασιακές σχέσεις, πρόνοια, προετοιμασία της νέας γενιάς μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων στον νέο κόσμο της βιομηχανίας και της τεχνητής νοημοσύνης.
Στην έρευνα της Deloitte απαντούν οι αποκαλούμενοι Μillennials (τα «Παιδιά της χιλιετίας» που γεννήθηκαν κυρίως τη δεκαετία του ’80 και ενηλικιώθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000), αλλά και οι εκπρόσωποι της περίφημης Gen Z (Γενιά Ζ), των νέων δηλαδή που γεννήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι τις αρχές του 2000 και έζησαν την 11η Σεπτεμβρίου αλλά και τις μεγάλες οικονομικές κρίσεις του 2000 και του 2008. Μάλιστα οι Millenians που συμπεριελήφθησαν στη συγκεκριμένη μελέτη αντιπροσωπεύουν μια συγκεκριμένη ομάδα αυτής της γενιάς –εκείνους που έχουν πτυχίο κολεγίου ή πανεπιστημίου και προσλαμβάνονται σε ανώτερες θέσεις στελεχών.
Τι ακριβώς απασχολεί εκείνους που απάντησαν στην έρευνα;
1 Η κλιματική αλλαγή και οι ανισορροπίες εισοδήματος είναι σήμερα οι κύριες ανησυχίες των νέων εργαζομένων. Ετσι, ζητούν οικονομική σταθερότητα. Μια επιθυμία που είναι πιθανόν να συνδέεται (όπως αναφέρεται στη μελέτη) με την είσοδό τους στην αγορά εργασίας στο βαθύτερο σημείο της ύφεσης. Πάντως, αρκετοί από όσους ανήκουν στην Gen Z, επικεντρώνονται στη δουλειά των ονείρων τους. 32% όσων ερωτήθηκαν δήλωσαν ότι μεγαλύτερη φιλοδοξία τους είναι να έχουν τη δουλειά των ονείρων τους σε 10 χρόνια από σήμερα.
2 Ενα τεράστιο ποσοστό, που φτάνει το 71%, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πολιτικοί ηγέτες παγκοσμίως έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον κόσμο. Μόνο το 19% θεωρεί ότι οι πολιτικοί ηγέτες έχουν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Για τους ηγέτες των επιχειρήσεων αντίθετα, οι ερωτηθέντες απαντούν σε ποσοστό 44% ότι μπορούν να έχουν θετική επίδραση στην κοινωνία αν το επιλέξουν.
3Εκφράζουν ωστόσο απογοήτευση από την πολιτική των μεγάλων επιχειρήσεων παγκοσμίως και το κοινωνικό τους «αποτύπωμα». Οι νέοι θέλουν πλέον από τις επιχειρήσεις να είναι ενεργές στα κοινωνικά ζητήματα και να έχουν θετικό πρόσημο για την κοινωνία. Ακόμη, να είναι υπεύθυνες σχετικά με τις ανάγκες των εργαζομένων τους. Πιστεύουν ότι οι ηγέτες μεγάλων επιχειρήσεων μπορούν να επηρεάσουν με τη στάση τους και να δώσουν κοινωνικά μηνύματα που θα έχουν πολύ μεγαλύτερη απήχηση από εκείνα που θα έδιναν οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο ή οι θρησκευτικοί ηγέτες.
4 Το 48% πιστεύει σήμερα ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις συμπεριφέρονται σύμφωνα με τη δεοντολογία (έναντι 65% πέρυσι) και πως οι ηγέτες των επιχειρήσεων έχουν δεσμευθεί για τη βελτίωση της κοινωνίας (47% έναντι 62% πέρυσι). Τα τρία τέταρτα του δείγματος βλέπουν ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις σήμερα ασχολούνται κυρίως με τη δική τους «ατζέντα» και δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα με τα προβλήματα της κοινωνίας γύρω τους. Το 67% απαντάει ότι οι επιχειρήσεις δεν έχουν καμία άλλη φιλοδοξία πέρα από το να βγάλουν χρήματα.
5Μόνο το 1/3 των ερωτηθέντων πιστεύει ότι στη χώρα του η συνολική κοινωνική και πολιτική κατάσταση θα βελτιωθεί, με ένα επίσης 1/3 του δείγματος να προβλέπει πως τα πράγματα να επιδεινωθούν. Συνολικά, το συναίσθημα σχετικά με την κοινωνική πρόοδο παρουσιάζει πτώση σε σχέση με πέρυσι. Οπως συμβαίνει συνήθως, οι ερωτώμενοι στις αναδυόμενες αγορές αισθάνονται πολύ μεγαλύτερη οικονομική αισιοδοξία από ό,τι στις ώριμες οικονομίες (53% έναντι 37%).
6 Στην ερώτηση πώς νιώθουν για το μέλλον, οι Millenians σε ποσοστό 43% απάντησαν ότι θεωρούν πως θα είναι πιο ευτυχισμένοι από τους γονείς τους. Στις αναδυόμενες αγορές το ποσοστό αυτό φτάνει το 57%.
7Η πολυμορφία και η ευελιξία στον εργασιακό χώρο αποτελούν το «κλειδί» της πίστης. Πολλοί ερωτηθέντες περιμένουν από τις επιχειρήσεις να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν συγκεκριμένες δεξιότητες και θεωρούν θετικό που οι επιχειρήσεις ανοίγονται σε νέες τεχνολογίες. Ωστόσο, απαντούν ότι η αλματώδης ανάπτυξη του Διαδικτύου, της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης σε συνδυασμό με τις πολιτικές αναταραχές που αμφισβητούν την καθιερωμένη παγκόσμια τάξη, έχουν αλλάξει τη φύση της εργασίας και έχουν οδηγήσει σε βαθιές αλλαγές.
8Πολλοί αισθάνονται απροετοίμαστοι για τις αλλαγές που θα φέρει η 4η βιομηχανική επανάσταση στη ζωή τους. Ποσοστό 36% των ερωτηθέντων ωστόσο πιστεύει ότι είναι πλήρως εξοπλισμένο εκπαιδευτικά για την έλευση της νέας εποχής. Αυτοί όμως που δηλώνουν περισσότερο προετοιμασμένοι είναι και εκείνοι που τελικά αισθάνονται να απειλούνται περισσότερο μακροπρόθεσμα από την τεχνητή νοημοσύνη και τις νέες τεχνολογίες στη δουλειά τους.
Αμφίδρομη. «Η σχέση τεχνολογικών επιρροών στο μοντέλο της απασχόλησης και σύγχρονων αναγκών ζωής είναι αμφίδρομη και έχει αλληλεπιδραστικά στοιχεία» λέει στα «ΝΕΑ» ο πολιτικός επιστήμονας Γιάννης Μαστρογεωργίου. «Πότε η τεχνολογία επιδρά και στις ανάγκες μας, πότε η εξέλιξη της ίδιας της ζωής προκαλεί την καινοτομία να δώσει νέες λύσεις.
Ως εκ τούτου η απασχόληση έχει διαχρονικά ανθρώπινο χαρακτήρα ακόμα και αν οδηγηθούμε σταδιακά σε ένα μέλλον συνύπαρξης με τις μηχανές. Αρα, οι όποιες αλλαγές συμβαίνουν στην απασχόληση μέσω της τεχνολογίας, δεν προκαλούνται εν κενώ. Προκαλούνται γιατί εμείς οδηγούμε τις εξελίξεις. Οι νεότερες γενιές είναι έτοιμες για ένα ψηφιακό μέλλον απασχόλησης που δεν θα θυμίζει σε πολλά το σημερινό. Αυτό ενισχύει την αυτονομία τους, αλλά πρέπει να διασφαλίζονται και τα εργασιακά τους δικαιώματα».